فوايد عزلت‏

چون از اشرار خلق و مردم پست و آنان كه از علاج و شفايشان نااميدى، عزلت گرفتى و در سنگر فراموشى از ياد آنان نشستى، فوايدى در جهت امور دنيا و آخرت نصيب تو مى گردد.

از جمله فوايد عزلت به دست آوردن فراغت براى عبادت و انديشه در حقايق و انس به مناجات خدا و قرار گرفتن در مسير كشف اسرار حق در امر دنيا و آخرت و ملكوت آسمان ها و زمين است.

رسول گرامى اسلام صلى الله عليه و آله تا قبل از بعثت از اشرار و نابكاران و متمردان و عاصيان، به عزلت غار حرا مى رفت و در آنجا در عبادت و انديشه و يافتن اسرار ملك و ملكوت بود، چون مدتى بر او گذشت مأمور به تبليغ فرهنگ الهى و يافته هاى الهى خود شد، چون به ميان مردم آمد بدنش با مردم؛ ولى دلش با حق و ديده جانش متوجه باطن عالم بود.

معاشرت با مردم نمى توانست بين او و معشوقش ايجاد حجاب كند، او تا آنجا كه در قدرتش بود، اهل باطل را به حق پيوند داد و از آنان كه نااميد بود، با تمام وجود از معاشرت و مخالطت با آن ها كناره گيرى كرد.

به بعضى از حكما گفته شد: اهل دل خلوت و عزلت براى چه انتخاب كرده اند؟

پاسخ داد: با كمك خلوت، در طلب دوام فكر و پابرجايى حقايق در قلبند، تا به حيات طيبه دست يابند و شيرينى معرفت را با ذائقه جان بچشند.

در مسئله عزلت و خلوت گزينى، براى انسان از سه گناه بسيار بزرگ خلاص و نجات وجود دارد:

1- غيبت.

2- ريا.

3- اثرگيرى از منكرات و فحشا.

نقل شيرين مجالس بسيارى از مردم غيبت است، چون انسان اتصال به آن مجالس پيدا كند، خواهى نخواهى جاذبه غيبت انسان را به اين گناه شرم آور خواهد كشيد، حفظ زبان از غيبت، كار بندگان خاص خداست كسى كه نمى تواند از اين معصيت خوددارى كند، بر او واجب است از مقدمات آن كه يكى معاشرت با همگان است، بپرهيزد.

و نيز در برخورد زياد با مردم، انسان در جاذبه خودنمايى قرارمى گيرد و به آنجا مى رسد كه علاقه دارد مردم او را در عبادات و طاعات و خيرات ببينند و دائم از او تعريف كرده و نيكى حال و عبادت و عملش را براى ديگران تعريف كنند.

و از طرفى در معاشرت و مخالطت زياد، خطر اثرگيرى از معاصى به خصوص معاصى لذت آور، اعم از موارد مالى يا شهوانى براى وجود انسان هست و براى محفوظ ماندن از اين خطرات، چاره اى جز به خلوت بردن خويش از بسيارى از مردم و به خلوت بردن دل از غير حق، در باطن وجود نيست.

به خاطر اينهمه مقدمات سودبخش است كه حضرت صادق عليه السلام مى فرمايد:

 [صاحِبُ الْعُزْلَةِ مُتَحَصِّنٌ بِحِصْنِ اللّهِ وَمُتَحَرِّسٌ بِحَراسَتِهِ فَياطُوبى لِمَنْ تَفَرَّدَ بِهِ سِرّاً وَعلانِيَةً]

آن كس كه عزلت گزيد، در حصار عافيت خدا قرار گرفت و محفوظ به حفظ او از تمام بلاهاى دنيايى و آخرتى شد، پس خوشا به حال كسى كه به خداى خود در ظاهر و باطن متفرد و يگانه شد.