بدون ترديد مى توان گفت: هيچ كتابى در دوره تاريخ حيات بشر به اندازه قرآن مجيد، انسان را تشويق و امر به تفكر و انديشه در تمام حقايق عالم، اعم از آفاقى وانفسى و شرعى نكرده است.
قرآن مجيد، كتاب انديشه، كتاب هدايت، كتاب خير، كتاب سعادت، كتاب فضيلت و بالاترين سرمايه ايست كه همانندش در تمام هستى پيدا نمى شود.
قرآن مجيد، در بسيارى از آيات متفكران و انديشه داران و آنان كه در مقام فهم واقعيت ها و شكل گيرى از آن واقعيات اند، به بهترين صورت تمجيد كرده و آنان را كه دنبال فهم واقعيت ها و انديشه در حقايق نيستند سخت مورد نكوهش قرار داده است، اينك قسمتى از آيات كتاب حق:
[الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِياماً وَ قُعُوداً وَ عَلى جُنُوبِهِمْ وَ يَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلًا سُبْحانَكَ فَقِنا عَذابَ النَّارِ] .
آنان كه همواره خدا را ايستاده و نشسته و به پهلو آرميده ياد مى كنند، و پيوسته در آفرينش آسمان ها و زمين مى انديشند، [و از عمق قلب همراه با زبان مى گويند:] پروردگارا! اين [جهان با عظمت ] را بيهوده نيافريدى، تو از هر عيب و نقصى منزّه و پاكى؛ پس ما را از عذاب آتش نگاهدار.
[أَ وَ لَمْ يَتَفَكَّرُوا فِي أَنْفُسِهِمْ ما خَلَقَ اللَّهُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما إِلَّا بِالْحَقِ ] .
آيا در [خلوت ] درون خود نينديشيده اند؟ [كه ] خدا آسمان ها و زمين و آنچه را ميان آن هاست، جز به حقّ و راستى و براى مدتى معين نيافريده است.
[وَ هُوَ الَّذِي مَدَّ الْأَرْضَ وَ جَعَلَ فِيها رَواسِيَ وَ أَنْهاراً وَ مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ جَعَلَ فِيها زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهارَ إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ ] .
و اوست كه زمين را گسترانيد، و در آن كوه هايى استوار و نهرهايى پديد آورد و در آن از همه محصولات و ميوه ها جفت دوتايى [كه نر و ماده است ] قرار داد، شب را به روز مى پوشاند، [تا ادامه حيات براى همه نباتات و موجودات زنده ممكن باشد]؛ يقيناً در اين امور براى مردمى كه مى انديشند، نشانه هايى [بر توحيد، ربوبيّت و قدرت خدا] ست.
[وَ سَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَ النُّجُومُ مُسَخَّراتٌ بِأَمْرِهِ إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ ] «3».
و شب و روز و خورشيد و ماه را نيز رام و مسخّر شما قرار داد، وستارگان هم به فرمانش رام و مسخّر شده اند؛ قطعاً در اين [حقايق ] نشانه هايى است [بر توحيد، ربوبيّت و قدرت خدا] براى گروهى كه تعقّل مى كنند.
[وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ ] .
و از نشانه هاى [قدرت و ربوبيت ] او اين است كه براى شما از جنس خودتان همسرانى آفريد تا در كنارشان آرامش يابيد و در ميان شما دوستى و مهربانى قرار داد؛ يقيناً در اين [كار شگفت انگيز] نشانه هايى است براى مردمى كه مى انديشند.
[خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْها زَوْجَها وَ أَنْزَلَ لَكُمْ مِنَ الْأَنْعامِ ثَمانِيَةَ أَزْواجٍ يَخْلُقُكُمْ فِي بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ خَلْقاً مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ فِي ظُلُماتٍ ثَلاثٍ ذلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ ] «2».
شما را از يك تن آفريد، سپس همسرش را از او پديد آورد، و از چهارپايان [شتر و گاو و گوسفند و بز به اعتبار يك نر و يك ماده ] هشت زوج آفريد، شما را در شكم هاى مادرانتان آفرينشى پس از آفرينشى ديگر در ميان تاريكى هاى سه گانه [شكم و رحم و مشيمه ] به وجود آورد. اين است خدا پروردگار شما كه فرمانروايى [مطلق بر همه هستى ] ويژه اوست، معبودى جز او نيست، پس چگونه شما را از حق بازمى گردانند؟
[أَ وَ لَمْ يَتَفَكَّرُوا ما بِصاحِبِهِمْ مِنْ جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِيرٌ مُبِينٌ ] .
آيا انديشه نكردند كه در همنشين آنان [يعنى پيامبر اسلام ] هيچ نوع جنونى نيست؛ او فقط بيم دهنده اى آشكار [نسبت به سرانجام شوم بدكاران ] است.
[لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلى جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَ تِلْكَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ ] .
اگر اين قرآن را بر كوهى نازل مى كرديم، قطعاً آن را از ترس خدا فروتن و از هم پاشيده مى ديدى. و اين مثل ها را براى مردم مى زنيم تا بينديشند.
[قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُجْرِمِينَ ] .
بگو: در زمين بگرديد پس با تأمل بنگريد كه سرانجام گنهكاران چگونه بود؟
[لَقَدْ كانَ فِي قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِأُولِي الْأَلْبابِ ] .
به راستى در سرگذشت آنان عبرتى براى خردمندان است.
منبع : پایگاه عرفان
