زاهد در اين معارف به كسى اطلاق نمىشود كه از همه خلق بريده است و كارى به كار دنيا و امور دنيوى ندارد و حوائج جسمانىاش را فقط تا حد ضروريات حياتى رفع مىكند و زندگىاش عبارت از دو لقمه نان خشك و يك لباس مندرس و يك سرى عبادات است. چنين زاهدى در آيين اسلام وجود ندارد.
زاهد در فرهنگ اسلام انسانى است كه ميل، خواسته، شهوت و محبت دنيوىاش منطبق بر طبيعت و عدالت است و بايد هم اينگونه باشد.
چون اگر اين محبت و شهوت و خواسته در وجود انسان نباشد، به دنبال كسب و جذب متاع و ابزار مادى نمىرود. زاهد، در اين تعريف، وقتى محبتهاى دنيوى را تحصيل كرد، آنها را در طريق عبادت حق و خدمت خلق به كار مىگيرد و ابزارهاى مادى را در غير اين دو مسير مصرف نمىكند. به تعبير قرآن مجيد، زاهد نه «مبذّر» است نه «مسرف» و نه «مترف».
طبق تصريح كلام الهى، مردمى كه كالاى دنيا را تبذير مىكنند، يعنى در غير جاى خود به مصرف مىرسانند، برادران شيطان هستند:
«إن المبذّرين كانوا إخوان الشياطين».
بىترديد اسراف كنندگان و ولخرجان، برادران شياطيناند.
گروهى ديگر نيز نعمتهاى خدا را مسرفانه يعنى خارج از حد شرعىاش مصرف مىكنند؛ مثلا، اتومبيلى مىخرند به بهاى دويست ميليون تومان، مسكنى تهيه مىكنند به قيمت دو ميليارد تومان، اثاث زندگى از قبيل فرش و مبلمان و غيره تهيه مىكنند به قيمت يك ميليارد تومان. اينها از نظر خداند عالم مسرف هستند و حبّ خداوند شامل حال آنان نمىشود.
«إن اللّه لا يحب المسرفين».
قطعا خدا اسرافكنندگان را دوست ندارد.
اين در حالى است كه مردان خدا مركب و خانه و لباسى در حد نياز همين تن خاكى تأمين مىكنند.
مترفين نيز كسانى هستند كه نعمتهاى خدا را با قهقهه و خندههاى مستانه در گناه و معصيت خرج مىكنند.
اين سه طايفه مردود هستند. اينان كسانى هستند كه عشقشان به كالاى دنيا افراطى است و متاع دنيا معبود آنهاست. به عبارت ديگر، دنيا آنان را بنده خود كرده است.
منبع : پایگاه عرفان