قرآن مجيد در سوره مباركه كهف داستان غرور مرد ناسپاس و بىخبرى را به خاطر مال در برابر مردى مؤمن و فقير براى عبرت امّت بدينگونه نقل مىكند:
اى رسول ما! داستان دو مرد مؤمن و ناسپاس را براى امّت مثل بزن كه ما به يكى از آنها دو باغ انگور داديم و اطرافش را به نخل خرما پوشانديم و عرصه ميان آنها را مخصوص كشتزار قرار داديم. آن دو باغ ميوههاى خود را به طور كامل و بدون آفت و نقصان تحويل مىداد، در وسط آنها نيز جوى آبى روان ساختيم.
اين مرد كه باغش داراى ميوه بسيار بود، در مقام گفتگو و مفاخرت با رفيقش كه مردى مؤمن و فقير بود برآمد و گفت: من از تو به خاطر دارايى بيشتر و خدم و حشم، محترمتر و عزيزترم.
روزى در حالى كه به نفس خود ستمكار بود و عمر را به گناه و غفلت سپرى كرده بود با كمال غرور وارد باغ شد و گفت: گمان نمىكنم اين باغ و دارايى من نابود شود!!
و نيز گمان نمىكنم روز قيامتى برپا شود، اگر هم به سوى خدا بازگردم، در آن جهان نيز از اين باغ منزلى بهتر خواهم يافت.
رفيق با ايمان و فقير در مقام اندرز و نصيحت او برآمد و گفت: آيا به پروردگارى كه تو را نخست از خاك، سپس از نطفه آفريد، آن گاه مردى كامل و آراسته ساخت، كافر شدى؟
زهى جهل و نادانى!
لكن پروردگار من همان خداى يكتاست و هرگز به او شرك نخواهم آورد؛ اى رفيق! تو چرا وقتى به باغ درآمدى نگفتى كه همه چيز به خواست خداست و جز قدرت خدا قوّهاى نيست و اگر تو مرا به خاطر مال و فرزندت از خود كمتر دانى به خود مغرور مباش كه ارزش انسان بر انسان به مال و منال و فرزند نيست.
اميد است خداوند مهربان در دنيا و آخرت، بهتر از باغ تو به من عطا كند و بر بوستان تو مرد كافركيش آتشى از آسمان فرستد كه با خاك يكسان شود و يكسره نابود گردد، يا صبحگاهى جوى آبش به زمين فرو رود به طورى كه ديگر نتوانى آب به دست آرى و باغت خشك شود؛ يا آن كه ثمره و ميوههايش نابود گردد، تا صبح دمى از شدّت حزن و اندوه برآنچه در باغ كردى دست بر دست زنى و ببينى كه بنا و اشجارش همه از بين رفته، آن گاه بر كفرت پشيمان گردى و بگويى: اى كاش من به خداى خود مشرك نمىشدم و به
عرفان اسلامى، ج13، ص: 126
خودپرستى و غرور دچار نمىگشتم.
تمام آن بلاهايى كه مؤمن فقير پيشبينى مىكرد به سر آن بدبخت درآمد و ابداً جز خدا هيچكس نباشد كه آن گنهكار كافر را از قهر و خشم خدا يارى و حمايت كند كه خدا هم دشمن كافران است نه يار آنها.
در آن روز و آنجا ولايت و حكمفرمايى خاصّ خداست كه به حق فرمان دهد و بهترين ثواب آخرت و عاقبت نيكو را هم او به هركه خواهد عطا نمايد.
اى رسول ما! براى امّت، چنين زندگانى تمام دنيا را مثل بزن كه ما آب بارانى از آسمان نازل كرديم و به آن آب درختان و نباتات گوناگون زمين، درهم پيچيده و خرّم برويد، سپس صبحگاهى همه درهم شكسته و خشك شود و به دست بادهاى حوادث زير و زبر گردد و خدا بر همه چيز اقتدار كامل دارد .
منبع: عرفان اسلامی ج 13
منبع : پایگاه عرفان