و كان من دعائه عليه السلام فى الصلوه على مصدقى الرسل عليهم الصلوه و السلام
اللغه: اتباع جمع تابع كسى را گويند كه افعال و اقوال و اعمال را خود بر بناء غير آورد و به عبارت اخرى از ميل ديگرى تجاوز نكند.
غيب: يعنى خفاء و پنهان.
عند: به معنى وقت و زمان از ظروف زمانيه است، معارضه از تعارض از عرض به معنى منافى و مناقضه كردن به عبارت اخرى تكلم دو نفر از روى خلاف
اللغه: اتباع جمع تابع كسى را گويند كه افعال و اقوال و اعمال را خود بر بناء غير آورد و به عبارت اخرى از ميل ديگرى تجاوز نكند.
غيب: يعنى خفاء و پنهان.
عند: به معنى وقت و زمان از ظروف زمانيه است، معارضه از تعارض از عرض به معنى منافى و مناقضه كردن به عبارت اخرى تكلم دو نفر از روى خلاف
همديگر، دهر و زمان در السنه ى عرف هر دو يكى است يعنى مترادفند لكن ظاهر تواند بود كه دهر خاص باشد به اين معنى كه دهر عبارت باشد، از گذشتن سال و روز و ماه به خلاف زمان كه در آن مرور ماخوذ نيست.
هدى: جمع هادى بمعنى راه نماينده. قاده: جمع قائد به معنى كشنده كما فى قوله صلى الله عليه و آله فى ابى سفيان و ابنه و جروه لعن الله الراكب و القايد و السايق.
تقى: جمع تقى به معنى پرهيزگارى كردن.
التركيب: و اتباع الرسل و او در آن مثل و او در و حمله عرشك در دعاى سابق، عند مفعول فيه از براى مصدقوهم.
اشتياق: تواند مرفوع بود عطف بر اتباع الرسل لكن نسخ مصححه از علما كه نزد حقير است به جر اعراب نموده اند مى تواند به ارض عطف شود و به غيب و به معارضه انسب است به حسب معنى وسطه است عن ائمه الهدى تواند بيان دليل و رسول باشد تاييد اين مقال لفظ آل در بعضى نسخ مصححه از شيخ بهائى عليه الرحمه ندارد و در اين صورت متعين است كه بيان رسول و دليل باشد، و تواند بود كه بيان آل شود چنانچه در بعضى از نسخ است و على جميعهم السلام تواند خبر بود از براى اتباع الرسل حسب ظرف مستقر بودن در اين صورت حاجت بر تكلف نيست ذكر نموده ام و اتباع الرسل واو او مثل واو در حمله ى عرشك پس اتباع الرسل به حسب تركيب مرفوع است خواهد مبتداء بود و خبر او يا مقدر است اى هم مستحقون لان يصلى عليهم و يا خبر او على جميعهم السلام است.
بدانكه مومن بعد از اينكه نور ايمان در دل ايشان است و مورد تفضل و عنايت خدا هستند پس لايزال اخلاص و مودت و اطاعت ايشان در بندگى
همديگر، دهر و زمان در السنه ى عرف هر دو يكى است يعنى مترادفند لكن ظاهر تواند بود كه دهر خاص باشد به اين معنى كه دهر عبارت باشد، از گذشتن سال و روز و ماه به خلاف زمان كه در آن مرور ماخوذ نيست.
هدى: جمع هادى بمعنى راه نماينده. قاده: جمع قائد به معنى كشنده كما فى قوله صلى الله عليه و آله فى ابى سفيان و ابنه و جروه لعن الله الراكب و القايد و السايق.
تقى: جمع تقى به معنى پرهيزگارى كردن.
التركيب: و اتباع الرسل و او در آن مثل و او در و حمله عرشك در دعاى سابق، عند مفعول فيه از براى مصدقوهم.
اشتياق: تواند مرفوع بود عطف بر اتباع الرسل لكن نسخ مصححه از علما كه نزد حقير است به جر اعراب نموده اند مى تواند به ارض عطف شود و به غيب و به معارضه انسب است به حسب معنى وسطه است عن ائمه الهدى تواند بيان دليل و رسول باشد تاييد اين مقال لفظ آل در بعضى نسخ مصححه از شيخ بهائى عليه الرحمه ندارد و در اين صورت متعين است كه بيان رسول و دليل باشد، و تواند بود كه بيان آل شود چنانچه در بعضى از نسخ است و على جميعهم السلام تواند خبر بود از براى اتباع الرسل حسب ظرف مستقر بودن در اين صورت حاجت بر تكلف نيست ذكر نموده ام و اتباع الرسل واو او مثل واو در حمله ى عرشك پس اتباع الرسل به حسب تركيب مرفوع است خواهد مبتداء بود و خبر او يا مقدر است اى هم مستحقون لان يصلى عليهم و يا خبر او على جميعهم السلام است.
بدانكه مومن بعد از اينكه نور ايمان در دل ايشان است و مورد تفضل و عنايت خدا هستند پس لايزال اخلاص و مودت و اطاعت ايشان در بندگى
و اطاعت پيغمبر و رايش از جانب خدا زياد مثل اشتياق عاشق به معشوق يعنى اى خداى من متابعت كنندگان پيغمبران و تصديق كنندگان ايشان از اهل زمين در غيبت ايشان وقت منازعه نمودن دشمنان با ايشان به دروغ و وقت شوق داشتن بر پيغمبران به سبب حقيقتهاى ايمان در هر روزگار، و زمان كه فرستادى در آن پيغمبر را و بر پا داشته در آن زمان راه نماى از زمان آدم عليه السلام تا زمان محمد صلى الله عليه و آله از پيشوايان هدايت كننده گان و كشندگان اهل تقوى بر جميع ايشان باد سلام پس ياد كن ايشان را از جانب خود به آمرزش و خشنودى.
و اطاعت پيغمبر و رايش از جانب خدا زياد مثل اشتياق عاشق به معشوق يعنى اى خداى من متابعت كنندگان پيغمبران و تصديق كنندگان ايشان از اهل زمين در غيبت ايشان وقت منازعه نمودن دشمنان با ايشان به دروغ و وقت شوق داشتن بر پيغمبران به سبب حقيقتهاى ايمان در هر روزگار، و زمان كه فرستادى در آن پيغمبر را و بر پا داشته در آن زمان راه نماى از زمان آدم عليه السلام تا زمان محمد صلى الله عليه و آله از پيشوايان هدايت كننده گان و كشندگان اهل تقوى بر جميع ايشان باد سلام پس ياد كن ايشان را از جانب خود به آمرزش و خشنودى.
يعنى اى خداى من رحمت بفرست بر اصحاب محمد به خصوص غرض از خاصه آن است كه رحمت و مغفرت و خشنودى ات زياد كن از براى اصحاب محمد از ساير صحابه و ايشان را ممتاز نما از ساير صحابه و علت تخصيص معلوم است زيرا كه اطاعت ايشان مر پيغمبر را زايد بوده است از صحابه ى ساير پيغمبران و رنج و تعب ايشان فوق تعب و رنج گذشته گان بود.
آن چنان كسانى كه نيكوئى نمودند مصاحبت را و آن چنان كسانى كه مبتلا شدند بلاء نيكو را در يارى نمودن آن بدانكه كدام بليه است از آن بالاتر كه با كمال فقر و فاقه و نبودن ايمنى از هيچ جهتى از جهات مع ذلك جهاد مى نمودند در راه خدا حق جهاد را معنى ابلوا البلاء اى جاهد و الجهاد بلاء در لغت به معنى جهاد نيز آمده است.
كنف: احاطه و حفظ نمودن يق: كنف الشيئى احاطه.
وفود: ورود، و فد نزل،
دعوه: خواندن، يعنى مدد او نمودند و تعجيل نمودند و سبقت نمودند ايشان به سوى دعوت او در قول انى رسول الله بعد از دعوت او مشرف شدند به شرف اسلام.
قبول نمودند او را در وقتيكه شنوايند ايشان را دليل رسالتهاى تعبير به جمع و عدول از مفرد از براى آن است كه آن چيزى كه حضرت ختمى ماب از جانب رب الارباب آورد هر يك خود مستقل و لايق به رسول مستقل داشت و لذا تعبير به رسالت نموده است.
كلمه: سخن گفتن را گويند و در ظاهر كنايه باشد از دين و احكام، يعنى جدا شدند ايشان از زنان و اولاد خود در اظهار نمودن دين او و كشتار نمودند ايشان پدران و پسران خود را در محكم نمودن پيغمبر بودن او صحابه ى پيغمبر بعد از اينكه قبول ايمان و اسلام نمودند پدران كفار و اولاد كفار در نزد ايشان با كفار ديگر فرق نداشت ملاحظه ى رحم و رقت رحم اصلا نبود اتفاق افتاد در مقام كه مسلم پدر كافر و پسر كافر خود را كشت.
شرح:
و يعنى قبول يارى نمودند ايشان به او
انطواء: در قلب چيزى نگه داشتن، يقال: طويته اضمرته،
بوار: به معنى هلاكت.
الاعراب: و من كانوا عطف است بر ضمير به اگر چه گفته شده است، عطف ظاهر بر ضمير بدون اعاده ى جار جايز نيست لكن در استعمالات و السنه شايع است جواز او و يرجون حال است از براى فاعل فعل.
و به آنانى كه بودند ايشان داشته گان در دل بر دوستى او در حالتى كه اميد داشته اند كسى را كه هرگز هلاك نشود.
عروه: دسته ى ظرف را گويند و بند محكم را نيز گويند،
ظل: سايه يعنى آن چنان اصحابى كه دورى كرد از ايشان قبائل و عشاير و طوايف وقتى كه ايشان متمسك شدند به ريسمان او و منتفى شد از ايشان خويشيها وقتيكه ساكن شدند در سايه ى او، غرض اين است كه امر معاش، بر ايشان زياد ضيق و تنگ شده بود.
نسى: تاخير انداختن و ترك نمودن و دست برداشتن و منه قوله تعالى: نسوا الله فنسيهم.
حشى: جمع نمودن.
يعنى: پس ترك مكن تو از براى ايشان اى خدا آن چيزهائى را كه ترك نموده اند از براى تو و در تو، خشنود نما ايشان را از رضوان تو و به سبب اينكه جمع نموده اند مردم را بر تو.
قوله لك و فيك: اشاره به اين است كه آن نعم و لذايذ و تجملاتيكه در ايشان بود ترك نمودند از براى اينكه خلاف رضاى خدا و ترك همانها در راه خدا به عبارت اخرى شيى ء واحد مى تواند از دو جهت متصف شود.
و بودند با پيغمبر تو خواننده از براى تو به سوى تو غرض ايشان رساندن مردم بود به دين حق و نشان دادن مردم بود به سوى خدا.
شكر خدا بنده را جزا دادن و انعام و احسان نمودن او است بنده ى خود را زياده از اينكه بنده دوست دارد.
يعنى: جزا بده تو ايشان را بر ترك نمودن ايشان در راه تو خانهاى خويشان و قومان خود را.
و بيرون آمدن ايشان از وسعت زندگانى به سوى تنگى امر، جمعى از صحابه ى حضرت ختمى ماب صلى الله عليه و آله به مرتبه ى رسيده بودند كه نزديك به هلاكت بود زيرا كه برگ درخت يا شير يا سه دانه خرما چگونه شود به او سد رمق و رفع جوع به او نمود.
مى شود و من كثرت عطف شود بر من كانوا منطوين، و عطف شود بر هم و ارضهم نهايت اشكال معروف كه عطف ظاهر بر ضمير خواهد بود وارد آيد، و جواب او معلوم است يعنى كسانى كه بسيار نمودى تو در تقويت دين خود از ستم رسيدگان ايشان، بسيار نمودن خدا به جهاتى خواهد بود يا اينكه فقير
ايشان را غنى نمود و به واسطه ى او صاحب اعتبار و شوكت شد و يا اينكه عشيرت او نيز اسلام آورد و او به واسطه ى عشيره ى خود قوت گرفت و يا اينكه خداى عزوجل يارى او نمود و او غالب بر ظالمان شد و يا ظالمان او را هلاك نمودند و او بسيار شده است مروى است كه سلمان فارسى رضى الله تعالى عنه از مجلس پيغمبر مراجعت نمود به جانب منزل خود در وسط راه در ميان خانه ى جمعى از يهود بودند، چون نظر آن كفار بر سلمان افتاد آواز و نمودند سلمان (ره) وارد بر ايشان شد عرض نمودند: از كجا مى آئى؟ سلمان فرمود: از خدمت پيغمبر مراجعت نمودم عرض كردند چه مى گفت فرمود: ما را امر بصبر مى نمود و موعظه ايشان در صبر بود عرض نمودند: مى توانى صبر كنى و ترا امتحان نمائيم به صبر برخواستند آن ملاعين و شروع نمودند به زدن آن بزرگوار را به تازيانه وحى رسيد به سيد كاينات درياب سلمان را كه يهود او را مى زنند به تازيانه پس رسول الله صلى الله عليه و آله با جمعى روانه شدند رسيدند به آن خانه كه سلمان را مى زدند اشاره نمود به جانبى از خانه منشق شد سلمان را ديد بر آن حالت، اشارت فرمود به سلمان نفرين كن بر اين طايفه سلمان صبر نمود پس رسول اكرم (ص) امر نمود به تازيانه ها كه در دست ايشان بود تازيانه ها افعى شدند و بر يهود حمله كردند و يهود خواستند فرار نمايند ممكن نشد پس آن ملاعين طعمه ى افعيها شدند و سلمان سالم ماند و مردم در اطراف و جوانب جمع شدند و التماس از رسول اكرم صلى الله عليه و آله نمودند كه امر نمائيد كه اين افعيها را برگردانند يهود را حضرت فرمود: اگر عصاى موسى برگردانيد فرعونيان را اينها برمى گردانند.
ايصال: رسانيدن،
تابع: كسى را گويند كه درك صحابه را نموده است نه درك زمان حضرت رسول را و اين جا مراد مطلق پيروى نمودن و به نحو مومنان سير و سلوك نمودن، است، از سوره ى حشر از كلام حضرت رب الارباب چنان مستفاد مى شود كه اهل ايمان سه صنفند، انصار و مهاجرين و تابعين و در صفت تابعين مى فرمايد كه: تابعين كسانى هستند كه مى آيند بعد از انصار و مهاجر و مى گويند از روى حاجت به حضرت بارى: اى آفريننده ى ما بيامرز گناهان را براى ما و براى برادران ما در دين آنانكه پيشى گرفتند بر ما به ايمان و نگه دار ما را به لطف ابدى، و فضل سرمدى از اراده ى بدى نمودن به مومنان، بعضى گفته اند: از آيه چنان مستفاد مى شود كه هر كه بدين صفت موصوف نشود از اقسام مومنان خارج افتد، خير جزائك مفعول اوصل است، به احسان متعلق است به تابعين الذين صفت تابعين است يا بدل او.
يعنى: اى خداى من برسان تو به سوى تابعان صحابه به خوبى، آن كسانى كه مى گويند اى پروردگار ما بيامرز گناهان را براى ما و براى برادران ما در دين آنانكه پيشى گرفتند بر ما به ايمان به بهترين جزاى خود.
سمت: طريق و جانب را گويند.
تحرى: قصد نمودن به چيزى و اجتهاد نمودن در امرى.
شكل: شبيه و نمونه را گويند. وجهه: به كسر واو طور و طريقه، الذين بدل و يا صفت از براى تابعين، يعنى آنانى كه قصد نمودند جانب ايشان را، و طلب نمودند طور ايشان را و رفتند ايشان بر نمونه و شبه ايشان پس تابع تابع
نخواهد بود مگر اينكه شبيه به متبوع باشد حذوا بحذو و نعلا بنعل و طلب امام عاليمقام عليه الصلوه و السلام جزاء خير از براى اين طايفه است، نه آنانكه اظهار شهادتين نمايند و مستغرق در معاصى باشند و او راندم و پشيمانى از رفتار و كردار خويش نيست.
ثنى: رد نمودن و برگردانيدن و جدا نمودن ماخوذ از تثنيه اوست.
بصيره: بينائى داشتن و دريافتن و فهميدن.
خلجان: از براى او معانى زياد است مناسب در مقام به معنى پر زدن.
يقال: اختلجت العين اى طارت.
قفو: پيروى نمودن و تابع شدن، آثار جمع اثر و علامت و جاى قدم را نيز گويند، ايتمام: اقتداء نمودن.
منار: ماخوذ از منور يعنى مكان و محل نور و نشانه و علامت.
يعنى: برنگردانيده است ايشان را شك در بينائى ايشان، خطور نكرده است ايشان را تردد و تحير در متابعت نمودن آثار و علامت ايشان، و اقتداء نمودن به راه يافتن نشانه و علامت ايشان، هم در يثنهم راجع به تابعين است، هم در آثار هم و منارهم راجع به صحابه است ايتمام عطف بر قفواست.
كنف: پناه دادن.
وزر: عقوبت برداشتن، هر دو حال است از براى الذين. يعنى تابعين
آنانى هستند در حالتى كه پناه دهندگان و عقوبت كنندگان هستند از براى ايشان.
هدى: به معنى سيرت و طريقه و پيش رفتن يعنى ديندارى مى نموده اند به دين ايشان و راه يافتند ايشان به راه ايشان و اتفاق مى نمودند بر ايشان و متهم مى نمودند در چيزهائى كه ايشان ادا نموده اند به ايشان اهل ايمان كسانى هستند كه متابعت پيغمبر خود نموده اند و در هر جهتى از جهات قولا و فعلا و عملا، پس كسانى كه اين صفت حسنه ايشان را حاصل شده است آن خواهد صحابه شد و كسانيكه اين صفت حسنه را از صحابه تحصيل نموده اند تابع خواهند بود چنانكه كسى كه درك زمان پيغمبر نمود و متدين بدين او نشد و او را متهم دانست در اقوال و افعال و اعمال و اتفاق با او ننمود در آنچه كه مى خواست منافق بود و كسانى كه درك صحابه نموده اند و اتفاق ننموده اند با ايشان و ايشان را متهم دانسته اند در آنچه به ايشان اداء نموده اند منافق هستند و اين مطلب در صحابه و تابع هر دو حاصل شد، حضرت ختمى ماب صلى الله عليه و آله به ايشان رسانيد كه پسرعموى مرا خداى عزوجل وصى و خليفه ى من نمود در ظاهر تصديق او نمودند در خلوت باصدقاء خود مى گفتند:
اين مرد دروغ مى گويد دوستى و قرابت و خويشى به سبب اين كلمات شده است حضرت ختمى مآب به ايشان مى فرمود: برويم جهاد، مى گفتند هوا گرم است و يا سرد است و يا اينكه در خانه كسى را نداريم و امثال اين امور زياد است كه از صحابه حاصل شده است و از تابعين نيز اين است كه فرمودند امير مومنان مردمان بعد از پيغمبر همه مرتد شدند مگر سلمان و ابوذر و مقداد و عمار.
يوم الدين: روز قيامت را گويند وجه تسميه ى روز قيامت به يوم الدين از براى آن است كه چون كه دين به معنى جزا است روز قيامت هم روز مجازات است
ذريه: كسى را گويند كه مخلوق شده باشد از او و از صلب او حاصل شده باشد در زيارت جامعه در زيارت حضرت اميرالمومنين نمى توان خطاب به آن بزرگوار نمود و گفت و ذريه ى رسول الله مگر اينكه مرتكب مجاز شود و اراده نمايد خويش پيغمبر و قريب پيغمبر را.
و اما قول حضرت سجاد عليه السلام و على من اطاعك دفع توهم است از فقرات سابقه چنان مستفاد مى شود كه دعاى امام بر همه ى زنان و ذريات و اولاد و تابعين خواهد بود مى خواهد مطيع باشد و غير مطيع و حال اينكه دعاء بر غير مطيع لايق و سزاوار نيست مگر اينكه دعا بر هدايت شدن و اينكه موفق بر طاعات و ايمان شوند از جهت اين توهم بيان فرمود و صلوه و رحمه بر اطاعت كنندگان ايشان است نه بر هر كه از ايشان، يعنى خدايا رحمت بفرست تو بر كسانى كه متابعت كننده اند از امروز كه ما در او هستيم تا روز قيامت و بر زنان ايشان و بر اولاد ايشان و بر كسى كه اطاعت نموده است تو را از ايشان.
بر: به كسر باء به معنى خير و خوبى.
رياض: جمع روض به معنى بستان و باغ.
كيد: دشمنى كيد شيطان، و ساوس و فريب او است ما موصوله
عبارت است از مدد و يارى و به آنچه كه به او يارى نمايند به بندگان خود از لطف و كرم از ارسال رسل و حفظ به ملائكه و مهيا نمودن اسباب وصول به خير و خوبى يعنى رحمتى كه نگاه دارى تو ايشان را از معصيت خود و وسعت دهى تو از جهت ايشان در باغهاى بهشت و نگاه دارى تو ايشان را به آن رحمت، از دشمنى نمودن شيطان و مدد كنى تو ايشان را به رحمت خود بر آنچه طلب يارى و مدد نموده اند تو را به او از خوبى و نيكى، غرض از فقره ى اخيره آن است كه ايشان خود طالب خير و خوبى هستند و از جناب شما مدد و يارى مى خواهند پس شما رحمت خود را شامل ايشان كن تا كه ايشان خوبى كنند، ابوامامه از رسول خدا صلى الله عليه و آله روايت كند كه: خداى تعالى بر هر آدمى سيصد و شصت فرشته موكل گردانيده كه آفات را از وى دفع مى كند از جمله هفت فرشته ى هست كه بر چشم موكلند و همه شر شياطين را از او مى رانند چنانچه مگس را از انگبين رانند كه اگر لحظه ى از او غافل شوند شياطين او را از جاى خودش ربايند و در باديه ى هلاك اندازند، در روايت ديگر صد و شصت.
و قى: حفظ نمودن.
طارق و طروق: آن امرى را گويند كه غفلتا بر انسان وارد شود از اين جهت است كه كوبنده ى در خانه را طارق گويند يعنى حفظ كن تو ايشان را از حوادثى كه حادث مى شود در شب و روز مگر حادثه ى كه حادث شود در نيكى و خوبى.
بر انگيزان تو ايشان را به آن رحمت بر اعتقاد خوبى اميد داشتن به تو و طمع كردن در آنچه نزد تو است،
رجاء: اميد و آرزو داشتن.
طمع: ميل داشتن به آنكه از كسى و جائى چيزى برسد پس طمع و رجاء قريب يكديگرند، به حسب معنى و اين دو صفت كه در انسان حاصل مى شود اگر مطمع اليه و مرجواليه خداى عزوجل شده است چه بسيار صفت خوبى است در او كه خدا را مثل خود دانسته و او را منشاء چيزى ندانسته اگر غير خدا مرجواليه و مطمع اليه شده است چه بسيار صفت بد است و دور نيست كه او در جهتى از جهات خدا را شريك برايش قرار داده است و ايمان به بزرگى به خداى خود ندارد و خوف و ترس از او ندارد،
بدانكه انسان از اينكه صفت خبيثه در او حاصل شد بر خداى خود اميد خوبى ندارد و هر چه از حكيم على الاطلاق بالنسبه به خود پناه بايست برد به خدا از مثل اين صفت خبيثه به خاطر اين مطلب امام فرموده بر اعتقاد خوبى اميد از جهت تو.
تهمه: گمان بد بردن، در بعضى از روايات وارد است كه بدترين مردمان كسى است كه خدا را متهم داند در حكم او و اين تهمت زدن در بعضى از مردمان يافت مى شود مثل اينكه بعضى از مردمان خود را فاقد اسباب دنيويه مى بينند و ديگر را واجد و اين سبب آن شود كه او مفتون شود و انكار حكمت خدا را نمايد.
حوى: اى اشتمل يعنى ترك نمودن گمان بد بردن در چيزهائى كه فراگرفته است او را دستهاى بندگان در امور دنيويه در دست، نما تو به سوى ايشان عمل از براى آخرت و مستعد شدن از براى عمل بعد از مردن، و الاستعداد عطف است بر العمل غرض آن است كه موت و ما بعد او در نظر بد نباشد از جهت بى اسبابى بلكه پا او زاد و راحله است كه تواند عبور از عقبات بعد از مردن نمودن بدون تعب و نصب.
رغبت به سوى خدا حريص بودن به سوى اوست و سئوال نمودن از او است.
رهبت: ترسيدن از او هست و در بعضى از روايات وارد است كه رغبت
و رهبت در قلب جمع نشود مگر اينكه بهشت بر او واجب شود.
رغبت: در دعاء روى به قبله ايستادن و باطن دو كف خود را به سوى آسمان بلند نمودن در مقابل روى خود.
و اما رهبت در دعاء آنست كه پشت دو كف خود را به جانب آسمان، بلند نمايد در مقابل صورت خود و در بعضى از روايات وارد است كه مومن آنست كه در شب عبادت و بندگى خدا نمايد از خوف و ترس او و در روز شجاع باشد در جهاد نمودن با شيطان و نفس اماره، لام در لترد هم لام غايه است يعنى تا آنكه برگردانى تو ايشان را به سوى رغبت به سوى خود و جانب خود و ترسيدن از خود.
اميرالمومنين عليه السلام مى فرمايد: كه هر كه در او شش چيز جمع شده است از جهت بهشت چيزى محل فرار نگذاشت خدا را بشناسد و مخالفت او ننمايد، دنيا را بشناسد و ترك او كند، و آخرت را بشناسد و طلب او نمايد، باطل را بشناسد اجتناب كند، و حق را بشناسد به جاى آورد، فرمود: اميرالمومنين عليه السلام: زهد در دنيا سه حرف است، ز، ه، د، و اما زاء ترك نمودن زينت دنيويه است، اما هاء ترك نمودن هواى نفسانيه است، و اما دال ترك نمودن دنيا است بدانكه زهد در دنيا آن است كه زينه و اسباب از ماكول و مشروب و ملبوس را صرف نظر نمودن و اجتناب از او نمودن.
سعه ى عاجل كه امام مى فرمايد اشاره به همين امورات دنيويه است، از زخرف و اسباب او، عمل آجل تقوى اختيار نمودن از مناهى او ترك و اجتناب نمودن و از واجب حريص بودن يعنى نگهدارى تو ايشان را.
كرب: اندوه.
حذر: ترسيدن از چيزى، فتنه: بليه و عقوبت.
يعنى: سهل نما تو به سوى ايشان هر اندوه و حزنى كه نازل شود، بر ايشان روز بيرون رفتن ارواح ايشان از بدنهايشان و عافيت بده تو ايشان را از چيزهائيكه به سبب آنها بليه و عقوبت و عذاب واقع مى شود از محذورات و مخلوقات ارواح ايشان. سخت و صعب و بدتر از براى انسان نيست مگر وقت مردن با اينكه او اسهل است از ساير مراتب بعد از مردن و مع ذلك اصعبست بر او.
كبه: به معنى حمله نمودن و دفعه و روى افتادن.
خلود: طول مكث كبه عطف است بر محذورات اين و طول خلود بعضى از اقسام فتنه است يعنى عافيت بده ايشان را از حمله نمودن آتش و زيادتى ماندن در آن.
كرب: اندوه.
حذر: ترسيدن از چيزى، فتنه: بليه و عقوبت.
يعنى: سهل نما تو به سوى ايشان هر اندوه و حزنى كه نازل شود، بر ايشان روز بيرون رفتن ارواح ايشان از بدنهايشان و عافيت بده تو ايشان را از چيزهائيكه به سبب آنها بليه و عقوبت و عذاب واقع مى شود از محذورات و مخلوقات ارواح ايشان. سخت و صعب و بدتر از براى انسان نيست مگر وقت مردن با اينكه او اسهل است از ساير مراتب بعد از مردن و مع ذلك اصعبست بر او.
كبه: به معنى حمله نمودن و دفعه و روى افتادن.
خلود: طول مكث كبه عطف است بر محذورات اين و طول خلود بعضى از اقسام فتنه است يعنى عافيت بده ايشان را از حمله نمودن آتش و زيادتى ماندن در آن.
مقيل: محل خوابگاه، يعنى بگردان تو ايشان را به سوى ايمنيت از محل خوابگاه پرهيزكنندگان آن ماوى و منزل و مكان كه از براى خوبان و متقيان معدو قرار دادى تابعين را به گردان در آن مكان كه هم خانه با ايشان شوند.
فارسی
.jpg)
.jpg)
.jpg)
و كان من دعائه علیه السلام فى الصلوه على مصدقى الرسل علیهم الصلوه و السلام
0
0%
(نفر
0)
نظر شما در مورد این مطلب ؟
نمی پسندم
می پسندم
اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی:
آخرین مطالب
بیشترین بازدید این مجموعه
پر بازدید ترین مطالب سال
پر بازدید ترین مطالب ماه
پر بازدید ترین مطالب روز
