و كان من دعائه عليه السلام اذا اعتدى عليه او راى من الظالمين مالا يحب
اعتدى: فعل مجهول است از عداوت به معنى ظلم و دشمنى نمودن.
بود از دعاى آن امام عالى مقام عليه السلام زمانى كه بر او ظلم و دشمنى مى شود يا اينكه مى ديد از ستمكاران امرى را كه دوست نمى داشت وقوع آن امر را و شايد اين عبارت باشد از ديدن آن حضرت ظلم بر مظلومى را غير از خود.
اللغه: انباء جمع نباء به معنى خبر پيغمبر را نبى گويند زيرا كه خبر آورده است از جانب خدا،
تظلم: شكايت از ظلم نمودن است نزد كسى كه داد او را از ظالم او بگيرد
قصص: جمع قصه يعنى نقل نمودن.
شرح: يعنى اى كسى كه مخفى نيست بر او خبرهاى كسانيكه شكايت از ظلم كنند و اى كسى كه حاجت ندارد در حكايت و نقلشان به سوى گواهى گواهان يعنى سميع و بصير است.
اللغه: انباء جمع نباء به معنى خبر پيغمبر را نبى گويند زيرا كه خبر آورده است از جانب خدا،
تظلم: شكايت از ظلم نمودن است نزد كسى كه داد او را از ظالم او بگيرد
قصص: جمع قصه يعنى نقل نمودن.
شرح: يعنى اى كسى كه مخفى نيست بر او خبرهاى كسانيكه شكايت از ظلم كنند و اى كسى كه حاجت ندارد در حكايت و نقلشان به سوى گواهى گواهان يعنى سميع و بصير است.
و اى كسى كه نزديك است يارى نمودن او از مظلومان و دور است اعانت او از ظالمان.
و اى كسى كه نزديك است يارى نمودن او از مظلومان و دور است اعانت او از ظالمان.
اللغه: حظر به معنى منع نمودن.
هتك: يعنى دريدن و پارچه نمودن.
حجز: حاجب و ستر است فلان كنايه از اسم ظالم است.
شرح: يعنى اى خداى من چيزهائى كه رسيده است مرا از فلان پسر فلان از چيزهائى كه منع نمودى تو و دريد و پاره نمود او را از چيزهائى كه تو حاجب شدى بر او.
اللغه: بطر شدت فرح و كيف.
اغترار: فريب خوردن و خدعه نمودن بر كسى.
نكير: انكار.
الاعراب: بطر و اغترار مفعول له است از براى نالنى و انتها كه باء در به نكير به معنى من و على هر يك مى تواند بود و احتمال سببيت هم دارد يعنى سبب غفلت او انكار تو شده است نه از حيثيت وجود انكار بلكه از حيث عدم انكار و اين احتمال را بعيد دانسته اند بعضى، ظاهر اين است كه اين اقرب احتمالات است.
شرح: يعنى به علت تكبر نمودن و فرح نمودن در نعمت تو كه نزد او است و مغرور شدن و فريب خوردن از انكار او تو را، يا به سبب انكار نمودن او
تو را.
تنبيه: ابناء ظلمه كه در زمان خود مشاهده نموديم نديديم اين بدبختان را مگر اينكه راحت دارنده ترين مردمان هستند از جهت مال و منال و بدن بلكه عمده غرور اين جماعت شغالان برآمده از خم رنگرزى نيست مگر اعتبار دنيوى ايشان فما لهم فى الاخره من نصيب در منقصت اين جماعت بدتر از يهود كفايت كند كه خدا ثنا نمايد در فناء آنها به قوله فقطع دابر القوم الذين ظلموا و الحمد لله رب العالمين.
اللغه: ظالم آن كسى است كه ظلم از او صادر شده است.
عدو: آنكه اراده ظلم دارد و لذا تعبير از آن به دشمن شود.
فلول: شكستن، حد: تيزى و تندى.
شرح: يعنى اى خداى من رحمت بفرست بر محمد و آل او و منع نما تو ظالم مرا و دشمن مرا از ظلم كردن بر من به قوت خود و بشكن تيزى و تندى او را از من به قدرت و توانائى خود و بگردان تو از براى او شغلى در امورى كه به او مباشر شود.
يعنى: او را مشغول به نفس خودش نما و قرار بده نيز از براى او ناتوانى از چيزهائى كه در نيت و قصد خود دارد.
اللغه: سوغ و سياغ گوارا بودن.
شرح: يعنى اى خداى من رحمت بفرست بر محمد و آل او و گوارا نفرما از
براى ظالم من ظلم كردن بر مرا، و خوب گردان بر ضرر او اعانت مرا، و حفظ بفرما تو مرا از مثل افعال او و نگردان مرا مثل او در ظلم نمودن.
تنبيه: ظالم اگر بر كسى كه اراده ى ظلم دارد ظلم نمايد و چيزى از ضرر بر او مترتب شود كيف در ظلم خود نمايد و بناى ظلم ديگر هم خواهد نمود و اين ظلمى است سايغ و گوارا به خلاف اينكه اگر بر آن ضرر مترتب شود ديگر آن ظلم ننمايد اين است معنى لا تسوغ.
و اما احسن عليه عونى يعنى اعانت نمودن مرا بر او احسان نما چنان كه گذشت.
اللغه: اعدنى اى اعنى گفته شده است استعدى فلان الامير على من ظلمه فاعداه الامير عليه اى استعان به فاعان عدوى اسم مصدر اعداء.
حنق: گلوگير شدن يا به معنى حقد و حسد.
شرح: يعنى رحمت و درود بفرست بر محمد و آل و اعانت نما تو مرا بر ظالم اعانت نمودنى كه الان بوده باشد آن اعانت از غيظ من به آن شفاء و از حسد من بر او وفا شود.
اللغه: صنيع شغل و كار.
جلل: حقير و هين.
مرزئه: بفتح ميم و سكون راء بى نقطه و كسر زاء معجمه به معنى مصيبت
موجده: به فتح ميم و سكون واو و كسر جيم ماخوذ از وجد به معنى سعه يا حب يا غنى، يا از وجد به معنى غضب به هر يك از معانى اربعه استعمال شده است چنانكه در مجمع البحرين است و انسب در مقام به معنى يكى از معانى ثلاثه اولست نه به معنى رابع چنانچه در نسخه ى شهيد بدل موجدتك مغفرتك است.
شرح: يعنى اى خداى من صلوات بفرست بر محمد و آل او و عوض بده تو مرا از ظلم نمودن او مرا عفو خود را، و بدل بده تو مرا به بدى كار او مرا رحمت تو را، هر بدى حقير است نزد غضب تو و هر مصيبتى مساوى است با دوستى تو.
ايقاظ: غرض از اين كلام آن است كه اگر خداى از انسان راضى شود و بيامرزد همه ى مصيبتهاى دنيا وجودا و عدما در پيش او يكسان خواهد بود اگر خداى ناكرده غضب او بر كسى مستولى شود مكروهات دنيا نزد غضب نعمت است پس تواند جلل عظيم بود، فتامل.
يعنى: اى خداى من پس همچنانكه بد دارى از اينكه ظلم كرده شوم پس حفظ نما تو مرا از اينكه ظلم نمايم.
مجلسى مى فرمايد: اثبات الف بعد از واو اشكو به حسب رسم خط در قرآن و در صحيفه ى مكرمه از حيث تشبيه او است به واو جمع و آگاه نمودن است بر اينكه شكايت مكرر و زياد واقع شده است نظير به اينكه گفته اند علامت جمع در: رب ارجعون و در قوله تعالى: و ما يسطرون در سوره ى نون و القلم.
حاشاك: كلمه ى استثناء است به معنى الا انت يا كلمه ى تنزيه است نظير سبحان الله.
شرح: يعنى اى خداى من شكايت نمى نمايم به سوى كسى سواى تو و استعانت نجويم من به حاكمى غير از تو مگر به تو.
يعنى پس صلوات بفرست بر محمد و آل او و وصل نما تو دعاى مرا به اجابت و قرين فرما تو شكايت مرا به تبديل يعنى راضى و شكايت ننمايم تا حال ظالم تغيير كند.
اللغه: قنوط مايوس شدن.
افتتان: ابتلاء و امتحان نمودن.
انصاف: داد مظلوم از ظالم گرفتن.
خاصر اگر به خاء بوده باشد به معنى بردن حق است بدون سبب، و جهت و اگر بحاء مهمله باشد به معنى ضيق و تنگ گرفتن است.
شرح: اى خداى من امتحان مكن تو مرا به مايوس شدن من از داد رسيدن تو و امتحان نفرما تو او را به ايمن بودن او از انكار تو تا اينكه اصرار كند بر ظلم من و ضيق كند مرا به حق من به شناساندن تو او را از كمى چيزى كه ترسانيدى ظالمان را و بشناسان تو مرا چيزى را كه وعده فرمودى تو در اجابت مضطران.
ايقاظ: غرض از امتحان ننمودن او به قنوط و امتحان ننمودن از ظالم به ايمنيت اين است كه ظلم از او رفع شود و در راحت بماند و مايوس بودن با حصول غرض منافات دارد و شايد مراد آن باشد كه قنوط كه از جناب تو است اسوء است از ظلم بر من مرا ابتلاء بر آن نفرما و او را مبتلاء نكن غرض ترحم است در حق او لكن فقره ى اخيره قوله و عرفه شاهد اولست.
اى خداى من رحمت بفرست بر محمد و آل او و توفيق بده مرا تو از براى قبول نمودن چيزى كه حكم نمودى تو از براى من و از من و ضرر من و راضى فرما تو مرا به چيزى كه گرفتى تو از براى من و از من و هدايت نما تو مرا به راهى كه راست است و وادار مرا به چيزى كه سالم است.
تنبيه: غرض از قول امام عليه السلام و وفقنى تا آخر آن است كه در هر حال از حالات شاكر و صابر باشد و همه ى حالات خود راضى باشد و خود را عدم و هيچ داند.
الخيره: به كسر خاء و سكون الياء به معنى اختيار نمودن مثل الفديه به معنى الفداء و به فتح ياء نيز به معنى اختيار است بعضى گفته اند به سكون به معنى عطاء نمودن است و به فتح به معنى اختيار نمودن است.
مجمع: اسم زمان و مكان.
خصم: مدعى بر غير و او لفظى است بر يك و دو و جماعت اطلاق مى شود. يوم الفصل و يوم الجمع روز قيامت است.
يعنى: اى خداى من اگر بوده است خير و خوبى از براى من نزد تو در تاخير انداختن گرفتن حق تو از براى من و اسقاط نمودن و دادرسى نمودن از كسى كه ستم و جور نموده است مرا تا روز جدائى نمودن و زمان جمع شدن مدعى و مدعى عليه.
تاييد: تقويت.
صبر: حبس نفس از جزع و فزع.
دائم: به معنى هميشه و ثابت.
يعنى: پس رحمت بفرست بر محمد و آل او و تقويت نما تو مرا از جانب خودت به عزمى راست و صبرى پاينده.
سوء: بالضم به معنى قبح.
الرغبه: به معنى سئوال و طلب نمودن و گاهى اطلاق شود بر حريص بودن بر چيزى.
هلع: بالتحريك به معنى حرص و جزع و قلت صبر و بعضى گفته اند: كه هلع اسم حيوانى است در پس كوه قاف است روزى هفت صحراء علف مى خورد و هفت دريا آب مى آشامد و مع ذلك هم و حزن فردايش را دارد كه روز آينده ى او چه خواهد شد.
يعنى: پناه بده تو مرا از زشتى و سئوال و زارى نمودن در نزد اهل حرص.
بدانكه حرص صفت رذيله اى است در انسان كه حقيقتا زهرى است
كشنده و باعث مى شود بر اينكه انسان محروم شود از فايز شدن به درجات عاليه و داخل شدن در دركات نيران مولمه زيرا كه به واسطه ى اين صفت رذيله مرتكب مى شود بسيارى از محرمات الهيه را پس مداوا نمايد خود را از اين مرض مهلك به ملاحظه نمودن دنائت و پستى و بى اعتبارى دنيا را و اعراض نمودن انبياء و اصفياء از او و ملاحظه نمودن جنات و رضوان و حور و قصور كه خداى تعالى قرار داده است به صبركنندگان بدهد محرومان از او در آخرت آرزو مى نمايند كه اى كاش در دنيا گوشتهاى بدن ما را به مقراض قطعه قطعه مى كردند و منشار بر سر ما مى گذاشتند و ما را جدا مى نمودند و مبتلا به حرص نمى شديم و از اين نعم و احسان خداى خود محروم نمى بوديم و رانده نمى شديم و آن روز نيز روزى است كه تمنا و آرزو به حال ايشان فائده و سودى ندارد.
مصور: ممثل را گويند مثال شى ء شبيه شى ء را گويند. ادخار: باب افتعال به معنى ذخيره نمودن.
اعداد: مهيا نمودن يعنى ممثل نما تو در قلب من شبيه چيزى كه ذخيره نموده ى تو از ثواب تو و مهيا نموده ى تو از براى خصم من از جزا و عقاب تو چون همينكه ممثل شد صورت ثواب در قلب نفس مطمئن مى شود و حرص و جزع و شكيبائى را از خود خلع نمايد و راضى شود به جز او مكافات آخرت.
و بگردان آن تصوير را سبب و وسيله از براى قناعت نمودن من به آن چيزى كه حكم نمودى و اعتماد من به آن چيزى كه اختيار نمودى تو، قناعت راضى شدن به چيزى كم است چون استحقاق دارد مظلوم كه فعلا از براى او انتقام
شود الان كه راضى شده است به صبر نمودن بر عقاب اخروى پس قانع شده.
استجابت نما تو اى پروردگار عالميان زيرا كه به درستى كه تو صاحب فضل بزرگى و تو بر هر شى ء توانا و قادرى.
فارسی
.jpg)
.jpg)
.jpg)
و كان من دعائه علیه السلام اذا اعتدى علیه او راى من الظالمین مالا یحب
0
0%
(نفر
0)
نظر شما در مورد این مطلب ؟
نمی پسندم
می پسندم
اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی:
آخرین مطالب
بیشترین بازدید این مجموعه
پر بازدید ترین مطالب سال
پر بازدید ترین مطالب ماه
پر بازدید ترین مطالب روز
