و كان من دعائه عليه السلام لاهل الثغور
بود از دعاى آن امام والامقام از براى اهل سرحدات، ثغور بثاء مثلثه جمع ثغر در لغت فرجه و سوراخ است از براى بلد و در فارسى تعبير كنند به سر حد مخوف.
اللغه: حصن حفظ.
حماه: جمع حامى يارى كننده.
اسباغ: اكمال و وسعت.
يعنى: حفظ نما تو سرحدهاى مسلمانان را به عزتت و اعانت نما ياران سرحداتها به قوتت، و وسيع نما عطاياى آنها را از غناى خود، قوله عطايا هم در مقام اضافه به مفعول است.
اللغه: شحذ تيز نمودن. يقال شحذت المسكين اى حددتها.
حوزه: فعله ناحيه و اطراف. حومه چيزى است كه در او چيزى مى كشند به معنى معظم نيز،
واتر: از مواتره يعنى پى در پى.
مير: به كسر ميم و فتح يا جمع ميره است اسم طعامى كه انسان جلب كند و آورد نه جلب طعام.
عده: به كسر عين دو احتمال دارد يا از عدد است يا چيزى است كه مهيا است از براى وقت حاجت از مال و سلاح.
يعنى: زياد نما تو عدد آنها را و حفظ نما ناحيه ى آنها را و منع نما غرق ايشان را و پى در پى نما قوت و آذوقه آنها را.
خود تنها كفايت كن كار آنها را.
اين جماعاتى كه در سر حداتند بسيارى از اوقات لازم است مر آنها حيل و لطايفى كه به واسطه ى او دفع دشمن نمايند و بعضى اوقات مغلوب شوند پس در وقت شكستن صبر كنند و دست از آن مكان برندارند كه خدا آنها را خواهد نصرت داد بر دشمن به لطف و تقدير خود.
اين سه عبارت مشتمل بر يك معنى اند: يعنى خدايا رحمت فرست بر محمد و آل او و بشناسان آنها را آنچه را نمى دانند و بياموزشان آنچه را علم
ندارند و بينا نما آنها را در آنچه بينا نيستند.
فرق ما بين علم و معرفت به وجوهى ذكر نموده اند معرفت متعلق است به تصورات و علم به تصديقات، و ايضا معرفت گفته شود به آنچه كه تحصيل آن به فكر شود و علم اعم است و ايضا معرفت به وجود شى ء تعلق گيرد و علم به وجود شى ء با همه ى خصوصيات و ايضا معرفت شناختن آثار است و علم شناختن ذوات. و ايضا معرفت آن چيزى است كه مسبوق به جهل باشد و علم اعم است و لذا در حق بارى عالم گفته شود و عارف گفته نشود.
خداعه: صيغه ى مبالغه زياد فريب دهنده.
غرور: هم صيغه ى مبالغه يعنى بسيار گول زننده و هر دو صفت دنيا است.
فتون: به فتح فاء بسيار گول زننده.
يعنى: فراموشى ده آنها را وقت ملاقات دشمن ايشان ياد دنيا و مال را زيرا كه اگر در ياد دنيا و مال باشند يا فرار كنند و يا خود را ذليل دشمن سازند نمى داند انسان مبتلاء كه حب دنيا چه دردى است بى درمان چنانچه صحابه ى پيغمبر از جهاد فرار كردند سبب آن نبود مگر حب دنيا، و صحابه حضرت سيدالشهداء ارواحنا و ارواح العالمين له الفداء از آن جناب دست برداشتند در منزل زباله تا كربلا حتى آنكه تا شب عاشورا و نبود اين مگر حب دنيا.
تلويح: اظهار نمودن به طور تجلى.
حور: جمع حوراء مونث احور.
مطرده: يعنى جاريه.
متدلى: از دلو به معنى نزديكى و قرب و تواضع.
قرن: به كسر قاف نظير و همباز وى انسان در شجاعت.
يعنى: بگردان بهشت را برابر چشمهاى ايشان، و ظاهر نما از بهشت مرديدگان آنها را آنچه كه مهيا ساخته ى در آن از مسكنهاى جاودانى و منزلهاى بزرگى و حوريان نيكو رو و نهرهاى روان به انواع شربتها و درختان شاخ و برگ آويزان به انواع ميوه ها تا آنكه قصد نكند هيچ يك از آنها برگشتن از حرير او ظاهر نكند به نفس فرار از طرف مقابل را.
يعنى: اى خدا بشكن به اين دعاها دشمن آنها را و ببر از آن دشمنان ناخنهاى آنها را، و جدائى بينداز ميان آنها و سلاح آنها، و بكن بندهاى
دلهاى آنها را و جدائى افكن ما بين آنها و آذوقه ى آنها، و متحير و سرگردان نما آنها را در راههاشان، و گمراه نما آنها را از روى خود، و ببر از آنها مدد را، و ناقص نما از آنها عدد را، و پر كن دلهاى آنها را از ترس، و كوتاه كن دستان آنها را، و قطع كن زبان آنها را و پراكنده كن آنها را كه در عقب ايشانند، و سرشكسته كن هر كه پشت سر ايشان است، و قطع نما به رسوائى آنها طمعهاى آنها كه بعد از ايشان هستند.
اللغه: قطر به فتح فاء باران.
محال: به كسر و تخفيف قوت و شدت بعضى گفته اند: به معنى مكر و حيله از قوله و الله شديد المحال و در اين صورت مخفف است و در صورت ديگر كه جمع محل باشد مشدد است.
منابذه: از مكاشفه.
الاعراب: مشاراليه ذلك فى قوله بذلك و مرجع به فى قوله به ديارهم هر يك از عقم ارحام نساء و يبس اصلاب رجال و نيامدن باران و علف.
اللغه: قطر به فتح فاء باران.
محال: به كسر و تخفيف قوت و شدت بعضى گفته اند: به معنى مكر و حيله از قوله و الله شديد المحال و در اين صورت مخفف است و در صورت ديگر كه جمع محل باشد مشدد است.
منابذه: از مكاشفه.
الاعراب: مشاراليه ذلك فى قوله بذلك و مرجع به فى قوله به ديارهم هر يك از عقم ارحام نساء و يبس اصلاب رجال و نيامدن باران و علف.
غزو: بغين و زاء به معنى غلبه است در مقام نه جنگ.
الاعراب: من المسلمين تعلق به عامل مقدر دارد صفت ناحيه.
يعنى: اى خداى من غالب نما تو به هر ناحيه ثابته از براى مسلمين بر كسانى كه در مقابل آنهايند از كافران.
رديف: عقب يكديگر.
كشف: رسوائى نه به معنى فرار نمودن زيرا كه كشف به معنى انهزام لازم است.
الاعراب: قتلا و اسرا مفعول له از براى يكشفوا او يقروا عطف است به يكشفوا.
شرح: يعنى مدد نما تو ايشان را به ملائكه از جانب خود پى در پى آينده تا اينكه رسوا نمايند ملائكه ايشان را تا منتهاى خاك كشته شده در زمين تو و اسير شده يا اينكه اقرار نمايند به وحدانيت تو.
اللغه: و اعمم از عموم به معنى شمول و احاطه و در بعض نسخ عمم از تعميم است.
اقطار: جمع قطر يعنى اطراف و جوانب.
خزر: محرك يعنى كوچك چشم فرقه ى از ناسند گويند قومى هستند از خزر اطراف قبه فعلا قرائى هست اهل آنجا را خزر گويند، بعضى اهل آنجا كه در نجف اشرف بود چنين مدعى بود.
نوبه و حبشه دو فرقه اند و رنگ آنها به نهايت سياه است.
زنج: معرب زنگ و آن زنگبار است.
سقالبه: بعضى بصاد گويند فرقه ى هستند از مردمان كه سرخ رويانند محل آنها ما بين خزر و قسطنطنيه است.
ديالمه: از ديلم و آن شهرى بود ما بين قزوين و لاهيجان متصل به خاك رشت و الان مخروبه است و دهى دارد معروف به دليمان و ظاهرا ديلمان باشد.
اشراف: يعنى اطلاع.
شرح: يعنى فروگير و احاطه نما به اين ملائكه يا به آن دعا دشمنانت را در اطراف شهرهاى تو از هند و روم و باقى تبعه ى كفر آن كسانى كه پنهان است نامهاى آنها و صفات آنها و به تحقيق كه شمرده ى تو آنها را به شناسائى خود و مطلعى بر آنها به قدرت خود.
اللغه: ثبط منع نمودن و بازداشتن، فرقه جدائى و پراكنده بودن
احتشاد: اجتماع.
الاعراب: باء در قوله بالمشركين و با لنقص و بالفرقه سببيه است.
يعنى: خداوندا مشغول نما كافران به كافران از گرفتن اطراف مسلمانان و بگير آنها را به نقص از كم بودن آنها و بازدار آنها را به پراكندگى بدل از اجتماع ايشان بر مسلمين قوله: و خذهم يعنى مشغول ساز آنها را از كمى خود از اينكه قصد مسلمين كنند.
كلمه ى عن از براى بدل است يعنى بگير نقص كفار را بدل از نقص اهل اسلام و ضمير تنقصهم راجع است به سوى مسلمين.
اى خداى من تهى كن دلهاى آنها را از ايمنى.
غافل ساز دلهاى آنها را از حيله نمودن.
منازله: محاربه و مقاومت يعنى سست نما اعضاى آنها را از مقاومت با مردان.
اللغه: جبن ترسيدن يعنى بترسان آنها را از در افتادن با دليران
يعنى: برانگيزان فرشتگان خود را لشگر بر آنها با عذابى از عذاب خود
بدر اسم آبى است در چند منزلى مدينه عرب را در آنجا اجتماعى بود هر سال يكدفعه در آنجا خريد و فروش مى نمودند، يكى از غزوات معروفه ى اهل اسلام در آنجا بود كه عدد قريش هزار نفر و عدد اصحاب نبى (ص) سيصد و سيزده نفر بودند مسلمانان از كثرت كفار كمال خوف را داشتند بالاخره خدا نصرت داد بد و چيز يكى امداد به ملائكه و ديگرى در دل آنها ترس انداخت.
على بن ابراهيم روايت نموده كه آن شب حضرت رسول (ص) عمار بن ياسر و عبدالله بن مسعود را فرستاد به سوى لشكر كفار كه خبرى از احوال ايشان
بياورند چون ايشان داخل لشكر كفار شدند همه را خايف و هراسان ديدند هرگاه مى خواستند اسب ايشان صدا كند از نهايت ترس بر دهان اسب چيزى مى پيچيدند يكى از آنها گفت گرسنگى براى ما نان شب نگذاشت ناچار يا بميريم يا بميرانيم، فرمود آنها گرسنه نبودند از شدت خوف اين كلمات مى گفتند در كتب حديث و سير از سهل بن عمر روايت كردند كه در روز بدر مردان سفيد ديدم در ميان آسمان و زمين كه هر يك علامتى داشتند و كافران را مى كشتند و اسير مى نمودند نظير اين رعب و نزول ملائكه در روز خندق هم واقع شد چنانكه در محلش مذكور است.
چنان كارى بكن با آنها كه ببرى به آن كار دنباله آنها را و بد روى به آن شكوه آنها و پراكنده نمائى به آن عدد آنها را.
اللغه: مزج خلط. و باء صاحب قاموس گويد نقلا از بعضى كه وباء مرض عامى است كه حادث شود به سبب عفونت آب، و طاعون مرضى است كه حادث شود به سبب عفونت هوا و بعضى گويند و باء هر مرض عامى است.
ادواء: جمع داء به معنى مرض خسوف: فرورفتن در زمين الحاح: ضيق گرفتن اگر ازلاح باشد پس مخفف است مثل اقم و اگر مشدد باشد به معنى مبالغه نمودن است، قذف: طرح، افرغها: يعنى خالى كن، محول: جمع محل به معنى
قحط و غلا است، احص بى آب و علف.
يعنى: خدايا مخلوط كن آب آنها را به وباء و طعامهاى آنها را به دردها و بينداز شهرهاى آنها را به فرورفتن، و تنگ بگير بر آنها به انداختن آنها، و خالى كن بلادشان را از نعمت به سبب گرانى و قحط، و بگردان آذوقه آنها را در زمين كه كمتر آب و علف داشته باشد يا هيچ نداشته باشد، و دور نما آذوقه ى آنها از آنها و منع فرما تو قلعه و بقعهاى زمين را از آنها و برسان آنها را به گرسنگى پايدار و مرض دردناك.
الاعراب: الاعلى و الاقوى و الاوفى ممكن است خبر باشند و كان ناقصه و يا صفت ما قبلشان باشند و كان تامه و بدانكه در عبارت غاز و مجاهد توانند مباين بود زيرا كه غازى عبارت از مسلم است و مجاهد تواند عبارت بود از كفارى كه مولف القلوب هستند.
اين عبارت و ما بعد آن جواب ايما هستند و ظاهر آن است كه باب استفعال منسلخ از معنى طلب باشد.
اطف: از اطفاء به معنى خاموش نمودن يعنى فرونشان از او گرمى شوق را.
و پناه ده او را از اندوه تنهائى.
و فراموشى ده او را از يادآوردن اهل خانه و فرزند.
ايثار: اختيار نمودن.
و مباشر باش او را به عافيت.
اللغه: جبن ترسيدن.
الهام: در دل انداختن.
سير: جمع سيره به معنى طريقه. ظعن سير نمودن.
اللغه: صفت برابرى.
ادل: ازاد اله.
يعنى: غالب شدن و نصرت و منه الدوله، يعنى: پس چونكه برابر شد دشمن تو و دشمن خود را پس كم كن دشمنان را در نظر او و كوچك ساز نمايش آنها را در نظر او و دل او و غلبه ده او را به آنها و آنها را غلبه نده بر او.
بهم الاسر و بعد ان تامن اطراف المسلمين و بعد ان يولى عدوك مدبرين
اللغه: اجتياح به تقديم جيم بر حاء از بيخ بركندن، ولى برگردانيدن به شهيد شدن پس اين حكم باشد بعد از اينكه از بيخ بركند دشمن تو را به كشتن آنها و بعد از اينكه به مشقت اندازد آنها را با سيرى و بعد از اينكه ايمن شود از اطراف مسلمين بعد از اينكه برگردند دشمنان تو باز پس روندگان.
اللغه: غازى جنگ كننده، مرابط كسى كه در سرحد مى نشيند كه وارسى حال نمايد.
تعهد: حب حق، خالفيه: يعنى آنهائى كه در عقب بازماندند.
عتاد: اسباب راه لازم،
شحذ: تيز نمودن غرض امام دعا نمودن است بر آن كسانى كه اعانت مجاهدين كنند.
يعنى: خداوندا هر مسلمانى كه جانشين شود جنگ كننده را يا مرابط را در خانه ماند يا وارسى نمود بازماندگان او را در غيبت او يا اعانت نمود او را به مالى يا كار سازى سفر او نمود و يا تيز نمود حربه ى او را براى جهاد كردن.
يا دعائى در راه او نمايد و در عقب دعا بفرستد او را نظير اينكه بگويد سلام مرا به فلانى برسان يا اينكه مراعات كند از عقب او حرمتى را مثل آنكه رد غيبتى از او كند يا رفع ظلمى.
پس مزد بده تو او را مثل مزد آن غازى در مقابل او بدون كم و زياد.
عوض بده او را از كار او عوض نقدى كه زود به او برسد نفع آنچه كه پيش فرستاده و به او برسد شادمانى آنچه او را به جا آورده تا آنكه منتهى شود وقت به آنچه جارى ساخته ى از براى او از فضل خود و مهيا نموده براى او از بزرگوارى خود. غرض اين است كه جمع شود از براى او دنيا و آخرت و بدان كه آنچه را كه امام عليه السلام از براى مجاهد و مرابط فرموده همان را به عينه از براى معين اهل علم فرمود چه جهاد با كفار جهاد ظاهرى است و تحصيل علم جهاد اكبر است زيرا كه در مقابل جهاد با كفار آدمى ضعيف نحيف است و در مقابل عالم معارك و مجاهدات با نفس است و با حزب شيطان كه هر دو دشمنانند قوى مبين و لذا در خبر است كه هيچ چيز نزد شيطان اكثر سرورا نيست از موت فقيه لكن چه فايده كه اهل زمان مغلوب و منكوب اين دو دشمن شدند و آنها را ابداء به علم و اهل آن اعتماد و اعتدادى نيست چه جاى آنكه به مجاهد ظاهرى توسل و محبتى داشته باشند.
غرض از اين فقره دعا كردن است بر كسانى كه قصد جهاد دارند و مايل به آن هستند و براى آنها مانع روى دهد.
يعنى: بار خدايا هر مسلمانى كه اندوهناك نمود او را كار اسلام و محزون
نمود او را دسته بندى اهل شرك بر مسلمين پس قصد نمود جنگى را يا همت گماشت به جهادى پس نشست از جنگ از روى ضعف يا كند نمود او را فقرا و يا عارض شد او را غير از اينها مانع.
قوله: فاكتب جواب انما.
اللهم ارزقنا فوز السعاده و فيض الشهاده به محمد سيد الساده و آله الائمه القاده.
فارسی
.jpg)
.jpg)
.jpg)
و كان من دعائه علیه السلام لاهل الثغور و كان من دعائه علیه السلام لاهل الثغور
0
0%
(نفر
0)
نظر شما در مورد این مطلب ؟
نمی پسندم
می پسندم
اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی:
آخرین مطالب
بیشترین بازدید این مجموعه
پر بازدید ترین مطالب سال
پر بازدید ترین مطالب ماه
پر بازدید ترین مطالب روز
