و كان من دعائه عليه السلام اذا اقتر عليه الرزق
بود از دعاهاى آن امام والامقام عليه الصلوه و السلام زمانيكه رزق بر او تنگ مى شد.
بدانكه انسان را حوائج بسيار است، و خداى عزوجل غنى و بى نياز است از هر شى ء، و انسان را به همان حاجت است، بلى مراتب احتياج مختلف است بلكه توان گفت به يك چيزى كه شدت حاجت است ساير اشياء در نظر او محو است مثلا اگر صداع شديد عارض شود بر انسان گرسنه و تشنه آن جوع و عطش در نظر او محو است و هميشه طالب خلاصى از صداع است اين است كه حق تعالى به موسى مى فرمايد كه: هوا در پيش نظر سيد الشهداء مثل دود بود از شدت تشنگى و وصف گرسنگى آن حضرت را نمى كند با اينكه آن جناب گرسنه هم بود خلاصه عمده ابتلاى انسان به شكم و فرج او هست اگر ملاحظه كند و به آنچه مامور است عمل نمايد ملائكه خدمه ى او خواهند شد و به مراتب به ملائكه ى خدا تفوق خواهد به هم رسانيد، چه انسان كامل بهشتى ملائكه خدمت او كنند نه عكس.
الحاصل يكى از اعظم امور كه انسان را به او حاجت است رزقست و اين رزق را هم خود بايد تحصيل كند زيرا كه عاده الله جارى بر اين شده، بلى خدا او را اعانت نمايد در تحصيل و گاه هم باشد كه رزق متعارف از آسمان نازل ننمايد، چنانكه موسى بن عمران (ع) در جمله ى از عمر خود اين قدر گياه زمين خورده بودند كه سبزى علف از شكم مباركش پيدا بود عرض حال به جناب ذى الجلال نمودندا رسيد من عالمم به گرسنگى تو.
عرض نمود طعام ده تا سير شوم جواب رسيد تا اراده نمايم بلكه بعض انبياء سلام الله عليهم مامور بودند كه خيال قلبى هم ننمايد چنانكه بعضى اين نحو خيال را در امور نمودند، خطاب از روى عتاب رسيد كه اگر بعد از اين اين مطلب در قلب شما خطور نموده خواهم لباس نبوت را از اندام تو خلع نمود و تو را در آتش خواهم انداخت حمد خدا را كه ماها مامور به سئواليم و بر خلجان ما هم عتاب و عقاب نيست بلكه خداى عزوجل بدون زحمت و سبب رزق مى دهد بلى انسان اگر از ما سواى او قطع نظر نمايد خواهد بى تكلف بر آن رسيد چنانكه فقير در نجف اشرف كرارا و مرارا از اسباب غيبيه براى خود ملاحظه ى رزق نمودم.
اى كريمى كه از خزانه ى غيب
گبر و ترسا وظيفه خور دارى
مناسب مقام تمثيل به دو حكايت است.
اول: اينكه نقل نمود يكى از فضلا كه به قول او اعتمادى بود كه از اولاد سلطان العلماء شخصى در نجف اشرف مشغول به تحصيل علم بود و او مبتلا گرديد به فقر و فاقه تا آنكه از نجف اشرف عزم اصفهان نمود چون به مشهد كاظمين عليهماالسلام رسيد چند روزى توقف نمود روزى از براى تطهير ثياب روانه شط شد در نزديك شط خرمن گندمى در آن مكان بود ساعتى درنگ نمود ديد ملخى
مى آيد و گندم برمى دارد و مكرر ملاحظه نمود تا آنكه با خود گفت ملخ را بنابر ذخيره نيست و هر چه به دست او آيد مى خورد چون مرتبه ى ديگر آمد و گندم برداشت سيد نيز در عقب او رفت ملاحظه نمود كه در مكانى فرود آمد گفت چون پيش رفتم ديدم وزغ كورى در سوراخى است و آن ملخ گندم داخل در دهن او مى كند.
دوم: به خط مرحوم آخوند ملا محمد تقى مجلسى (ره) در شرح صحيفه ى فارسى او ديدم كه مرحوم شيخ روزى از بزرگى و جلالت شان آباء خود صحبت مى فرمود و مى گفت كه: جدم شيخ شمس الدين عالم عابد زاهد باورع بود روزى در كمال فقر و فاقه اطفال او گرسنه و مطالبه ى نان از او مى نمودند فرمود به عيال خود كه اين اطفال را قدرى ساكت كن تا من مشغول به نماز شوم ما در اطفال را تسليت مى داد به اطفال مى گفت: من خمير نموده ام صبر كنيد تا خمير برسد و از براى شما نان بپزم اطفال براى تجربه بالاى آن خانه رفتند فرياد نمودند كه اى مادر بيا كه خمير بالا آمده است و زن را اعتقاد بر كذب آن بود چون برفت چنان ديد كه ديده بودند پس شيخ اين شعر را خواندند.
من ملك بودم و فردوس برين جايم بود
آدم آورد در اين دير خراب آبادم
يعنى: اى خداى من به درستى كه تو امتحان و اختيار نموده ى ما را در
روزيهاى ما به گمان بد، و در اجلهاى ما به طول آرزو تا اينكه طلب مى نمائيم ما روزيهاى خود را در نزد كسانى كه روزى داده شده است و طمع مى بريم ما آرزوى خود را در عمرهاى عمر داده شده گان.
توضيح مقال: ذكر شد كه انسان محتاج صرف است و خود بايست در امور معاش خود بكوشد و در او قواى مختلفه قرار داده شده است پس امر انسان بيچاره به جائى رسد كه خالق خود را رازق خود نداند بلكه رازق اغنيا را داند و طمع دارد در آرزوها به مثابه ى كه اگر تمام عمر معمرين اهل عالم را اضافه به عمر او كنند وفاء در اوقات آرزوها نكند اين است مراد آن امام كه طمع داريم ما آرزوهاى خود را در عمرهاى عمر داده گان اگر انسان بخواهد انسان شود بايست در هر امرى از امور كه داخل شود و حاجت دارد خداى خود را معين و ناصر داند و غير را عدم صرف خصوص در امر رزق شاهد ذكر شد فتدبر.
اللغه: عفا اى منع و بر الهام به معنى حمايت.
نصب: تعب.
يعنى: پس صلوات بفرست بر محمد و آل او و ببخش ما را يقينى صادق كه كفايت نمائى ما را به آن از زحمت طلب رزق و الهام كن ما را وثوق خالص كه حمايت كنى ما را به سبب آن وثوق از شدت تعب.
اللغه: حسم: قطع.
كفيل: ضامن.
عده: وعد.
اعراب: قاطعا مفعول ثانى جعل.
يعنى: بگردان تو چيزى را كه بيان نمودى به او آن وعده ى تو در وحى تو و تابع نمودى وعده ى خود را به قسم خود در كتاب خود قاطع زحمت و مشقت ما به رزق آن چنانى كه ضامن شدى او را.
اللغه: ابر به معنى او فى و امضاء.
يعنى: پس گفتى و فرموده ى تو حق است و قسم ياد نمودى و قسم تو راست و پايدار است كه در آسمان رزق شما است و آنچه شما وعده داده شديد پس فرموديد قسم به خداى آسمان و زمين كه اين مطلب حق است مثل آنچه شما تكلم مى كنيد.
تنبيهات: اول در آيه ى شريفه خدا فرموده رزق شما از آسمان است، و هر چيزى كه وعده داده شده ايد از ثواب و عقاب اما رزق اسباب او باران است و او از آسمان است آيه حاجت به حذف دارد يعنى سبب رزقكم اما بهشت او فوق آسمانها است و سقف او عرش خدا است يعنى فلك هشتم كه عبارت از كرسى است.
و اما جهنم در بعضى از اخبار وارد است كه او در تحت طبقات زمين است و آبهاى گرم كه از زمين جوشد از حميم او است لكن در بعضى از اخبار وارد است كه او در آسمان است و سيد در شرح مى فرمايد منافات ندارد و مى شود تعدد
اللغه: ابر به معنى او فى و امضاء.
يعنى: پس گفتى و فرموده ى تو حق است و قسم ياد نمودى و قسم تو راست و پايدار است كه در آسمان رزق شما است و آنچه شما وعده داده شديد پس فرموديد قسم به خداى آسمان و زمين كه اين مطلب حق است مثل آنچه شما تكلم مى كنيد.
تنبيهات: اول در آيه ى شريفه خدا فرموده رزق شما از آسمان است، و هر چيزى كه وعده داده شده ايد از ثواب و عقاب اما رزق اسباب او باران است و او از آسمان است آيه حاجت به حذف دارد يعنى سبب رزقكم اما بهشت او فوق آسمانها است و سقف او عرش خدا است يعنى فلك هشتم كه عبارت از كرسى است.
و اما جهنم در بعضى از اخبار وارد است كه او در تحت طبقات زمين است و آبهاى گرم كه از زمين جوشد از حميم او است لكن در بعضى از اخبار وارد است كه او در آسمان است و سيد در شرح مى فرمايد منافات ندارد و مى شود تعدد
نيران شود مثل تعدد بهشت.
دوم- بدانكه قسم ياد نمودن خدا در اين آيه دلالت دارد بر غضب او چنانكه گفته شده است كه بعد از اينكه اين آيه نازل شد گفتند ملائكه كه: پسران آدم هلاك شدند غضب آوردند خدا را تا اينكه قسم ياد نمود.
از اصمعى نقل شد كه از جانب بصره بيرون آمدم اعرابى به جانب من آمد گفت: كيستى؟
گفتم: از پيران
اصمعى مى گويد: گفت: از كجا مى آئى؟
گفتم: از مكانى كه تلاوت كتاب الله مى نمايند.
گفت: از براى من تلاوت نما، پس من سوره ى و الذاريات تلاوت نمودم تا اين آيه كه و فى السماء....
گفت: كفايت نمود تو را پس برخاست و ناقه ى خود را نحر نمود و تقسيم به مردم نمود و توجه به سيف و كمان خود نموده و شكست و رفت و در زمانى كه من با رشيد حج مى نمودم شروع نمودم در طواف ديدم كسى را آواز مى نمايد به صوت ضعيف توجه به او نمودم ديدم همان اعرابى است بدن كاهيده و روى او زرد پس سلام بر من نمود و از من طلب كرد كه سوره ى را براى او تلاوت نمايم چون رسيدم به آيه ى و فى السماء صيحه زد و گفت يافتم چيزى را كه خدا وعده نمود حق آيا غير اين فقرات چيزى هست پس قرائت نمودم فو رب السماء....
پس صيحه زد و گفت سبحان الله كه بود كه خداى جليل را به غضب در آورد تا قسم ياد نمود و تصديق قول او نمود سه دفعه اين مطلب را ذكر كرد و روح از بدن او مفارقت نمود.
نيران شود مثل تعدد بهشت.
دوم- بدانكه قسم ياد نمودن خدا در اين آيه دلالت دارد بر غضب او چنانكه گفته شده است كه بعد از اينكه اين آيه نازل شد گفتند ملائكه كه: پسران آدم هلاك شدند غضب آوردند خدا را تا اينكه قسم ياد نمود.
از اصمعى نقل شد كه از جانب بصره بيرون آمدم اعرابى به جانب من آمد گفت: كيستى؟
گفتم: از پيران
اصمعى مى گويد: گفت: از كجا مى آئى؟
گفتم: از مكانى كه تلاوت كتاب الله مى نمايند.
گفت: از براى من تلاوت نما، پس من سوره ى و الذاريات تلاوت نمودم تا اين آيه كه و فى السماء....
گفت: كفايت نمود تو را پس برخاست و ناقه ى خود را نحر نمود و تقسيم به مردم نمود و توجه به سيف و كمان خود نموده و شكست و رفت و در زمانى كه من با رشيد حج مى نمودم شروع نمودم در طواف ديدم كسى را آواز مى نمايد به صوت ضعيف توجه به او نمودم ديدم همان اعرابى است بدن كاهيده و روى او زرد پس سلام بر من نمود و از من طلب كرد كه سوره ى را براى او تلاوت نمايم چون رسيدم به آيه ى و فى السماء صيحه زد و گفت يافتم چيزى را كه خدا وعده نمود حق آيا غير اين فقرات چيزى هست پس قرائت نمودم فو رب السماء....
پس صيحه زد و گفت سبحان الله كه بود كه خداى جليل را به غضب در آورد تا قسم ياد نمود و تصديق قول او نمود سه دفعه اين مطلب را ذكر كرد و روح از بدن او مفارقت نمود.
سوم: مثل ما انكم تنطقون آنچه در فهم قاصر حقير مى رسد آن است كه انسان در غالب اوقات تكلم به محسوسات و بديهيات مى نمايد مشبهه به اين امور بديهيه و حسيه است.
بعضى وجوه ديگر نقل نموده اند يكى آنكه تشبيه به اعتبار عدم العلم است يعنى همچنانكه شما مواضع خروج نطق و كيفيت حصول او را نمى دانيد كه لك الرزق چنانكه پيغمبر فرمود اباء دارد خدا مگر اينكه رزق مومن را قرار دهد در مكانى كه گمان ندارد.
دوم: به اعتبار احتياج و عدم احتياج.
سوم: به اعتبار زياده و نقصان چنانكه نطق زياد مى شود و كم مى شود به سبب تكلم و عدم او چنين است رزق به سبب انفاق و امساك.
وصيت: بدان كه رزق توسعه و اسباب آن و تقتير رزق و اسباب حرمان بسيار است چيزهائيكه سبب رزق شود عمده ى سبب تقوى و پرهيزگارى است چنان
سوم: مثل ما انكم تنطقون آنچه در فهم قاصر حقير مى رسد آن است كه انسان در غالب اوقات تكلم به محسوسات و بديهيات مى نمايد مشبهه به اين امور بديهيه و حسيه است.
بعضى وجوه ديگر نقل نموده اند يكى آنكه تشبيه به اعتبار عدم العلم است يعنى همچنانكه شما مواضع خروج نطق و كيفيت حصول او را نمى دانيد كه لك الرزق چنانكه پيغمبر فرمود اباء دارد خدا مگر اينكه رزق مومن را قرار دهد در مكانى كه گمان ندارد.
دوم: به اعتبار احتياج و عدم احتياج.
سوم: به اعتبار زياده و نقصان چنانكه نطق زياد مى شود و كم مى شود به سبب تكلم و عدم او چنين است رزق به سبب انفاق و امساك.
وصيت: بدان كه رزق توسعه و اسباب آن و تقتير رزق و اسباب حرمان بسيار است چيزهائيكه سبب رزق شود عمده ى سبب تقوى و پرهيزگارى است چنان
كه خود حضرت رب الارباب فرمود:
و من يتق الله يجعل له مخرجا و يرزقه من حيث لا يحتسب، و نماز شب يكى از اسباب او است، و قناعت نمودن، و در بين طلوعين بيدار بودن، و مشغول به ياد خدا بودن در آن وقت، و نعمت خدا را احترام نمودن و شكر آن نمودن و استغفار زياد نمودن، و صدقه دادن، وصله رحم نمودن، و توقير بزرگتران نمودن، و نماز زياد گذاردن، و خلاف اين امور موجب ضيق معاش است علاوه بر ايشان در حالت جنابت چيز خوردن، و در بيت الخلاء چيزى خوردن، و غسل اناء ننمودن، و خانه را جاروب ننمودن و تفصيل اين امور در كتب اخبار مذكور است، و عاق والدين بودن سبب بزرگ آن است.
خاتمه: از براى دفع ضيق معيشت و تنگى از بركات ائمه ى اطهار و نبى مختار عليه و عليهم السلام دواهاى زياد ذكر شده است كه در مظان خود مسطور است لكن ذكر مى نمائيم نمازى كه در مكارم الاخلاق طبرسى مذكور است كه از براى هر امرى خصوص سعه ى رزق و آن دو ركعت است در هر ركعتى بعد از حمد سوره ى قدر را بخواند و بعد از فراغت پانزده دفعه استغفرالله بگويد بدون ربى و اتوب اليه و در هر يك از ركوع و سر برداشتن و سجود و سربرداشتن ده دفعه مثل نماز جعفر طيار (ع) و از ختوم بهتر ختم از براى اين حاجت ختم و من يتق الله است كه خودم به كرات تجربه نموده ام.
كه خود حضرت رب الارباب فرمود:
و من يتق الله يجعل له مخرجا و يرزقه من حيث لا يحتسب، و نماز شب يكى از اسباب او است، و قناعت نمودن، و در بين طلوعين بيدار بودن، و مشغول به ياد خدا بودن در آن وقت، و نعمت خدا را احترام نمودن و شكر آن نمودن و استغفار زياد نمودن، و صدقه دادن، وصله رحم نمودن، و توقير بزرگتران نمودن، و نماز زياد گذاردن، و خلاف اين امور موجب ضيق معاش است علاوه بر ايشان در حالت جنابت چيز خوردن، و در بيت الخلاء چيزى خوردن، و غسل اناء ننمودن، و خانه را جاروب ننمودن و تفصيل اين امور در كتب اخبار مذكور است، و عاق والدين بودن سبب بزرگ آن است.
خاتمه: از براى دفع ضيق معيشت و تنگى از بركات ائمه ى اطهار و نبى مختار عليه و عليهم السلام دواهاى زياد ذكر شده است كه در مظان خود مسطور است لكن ذكر مى نمائيم نمازى كه در مكارم الاخلاق طبرسى مذكور است كه از براى هر امرى خصوص سعه ى رزق و آن دو ركعت است در هر ركعتى بعد از حمد سوره ى قدر را بخواند و بعد از فراغت پانزده دفعه استغفرالله بگويد بدون ربى و اتوب اليه و در هر يك از ركوع و سر برداشتن و سجود و سربرداشتن ده دفعه مثل نماز جعفر طيار (ع) و از ختوم بهتر ختم از براى اين حاجت ختم و من يتق الله است كه خودم به كرات تجربه نموده ام.
فارسی
.jpg)
.jpg)
.jpg)
و كان من دعائه علیه السلام اذا اقتر علیه الرزق
0
0%
(نفر
0)
نظر شما در مورد این مطلب ؟
نمی پسندم
می پسندم
اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی:
آخرین مطالب
بیشترین بازدید این مجموعه
پر بازدید ترین مطالب سال
پر بازدید ترین مطالب ماه
پر بازدید ترین مطالب روز
