پرسشها و پاسخها، ص: 122

به پيشگاه ما فروتنی و زاری كنند.

پس يكی ديگر از حكمت های خدا در وجود مصائب و مشكلات زندگی اين است كه انسان حالت خضوع، تضرّع، شكستگی و احساس نيازمندی پيدا كرده و به نعمت هايی كه خداوند در اختيارش گذاشته مغرور نشود.

«وَ لَقَدْ أَخَذْنا آلَ فِرْعَوْنَ بِالسِّنِينَ وَ نَقْصٍ مِنَ الثَّمَراتِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ» «1».

و فرعونيان را به قحطی و خشكسالی های متعدد و كمبود بسيار شديدِ بخشی از محصولات دچار نموديم تا متذكّر شوند.

د: نقش ديگری كه مشكلات و گرفتاری ها در زندگی بشر دارند اين است كه باعث درك اهميّت نعمت ها می شوند همه ما از هوا استفاده می كنيم و می دانيم كه بزرگ ترين عامل حيات برای هر موجود زنده ای آب و هوا است، به طوری كه اگر اكسيژن هوا به ما نرسد جان ما به خطر می افتد امّا كمتر كسی است كه به اين مطلب توجّه كند كه هوا هم يك نعمت عظيمی است و به خاطر آن خدا را شكر كند و اين به خاطر آن است كه هوا هميشه در اختيار ما بوده و هست.

خداوند برای اين كه مردم قدر نعمت هايش را بدانند و در مقام شكر برآيند و بدين وسيله تكامل پيدا كنند گاه نوساناتی در وجود نعمت ها پديد می آورد تا مردم در موقع كمبود بفهمند كه اين نعمت ارزش دارد و اگر نباشد چه می شود.

______________________________
(1) اعراف (7): 130.