مرگ و فرصت ها، ص: 24

نبود، بلكه فوق پيغمبر نيز پروردگار عالم است، چه برسد به توده مردم كه از سواد بالايی برخوردار نيستند و دانش فراوانی را كسب نكردند. كسانی كه در زندگی، به خصوص در امور بسيار مهم زندگی خودشان مستقلًا تصميم بگيرند، اكثر اين تصميم ها عملًا به ضرر و زيان برمی خورد.

اين است كه قرآن مجيد مسأله در ميان گذاشتن خواسته ها، تصميمات و تدبيرات با اهلش را به مردم امر می كند. بالاتر از اين نمی شود كه به پيغمبر اكرم صلی الله عليه و آله در سوره آل عمران می فرمايد:

ای پيامبر صلی الله عليه و آله! تو نيز در امور با عقلای قومت مشورت كن.

«وَ شاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَی اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ» «1»

بعد از مشورت اگر تصميم گرفتی كه كاری را انجام دهی، انجام نده مگر با توكل به پروردگار، خيال نكنيد كه علم و تصميم شما واقعاً در هر جايگاهی شما را به نتيجه می رساند، اين طور نيست، چرا كه اگر من نخواهم، علم، عقل، مشورت و دست به دست دادن شما به نتيجه نمی رسد.

خداوند عز و جل در قرآن مجيد می فرمايد:

«وَ إِنْ يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلا كاشِفَ لَهُ إِلَّا هُوَ وَ إِنْ يُرِدْكَ بِخَيْرٍ فَلا رَادَّ لِفَضْلِهِ» «2»

به پيغمبر صلی الله عليه و آله می فرمايد: اگر من بخواهم خيری را به تو برسانم، اگر كل عالم جمع شوند تا جلوی آن را بگيرند، نمی توانند و اگر در زندگيت مشكلی ايجاد كنم، جز من، كسی نمی تواند اين گره را باز كند.

اين آيات قرآن، مردم را راهنمايی می كند كه خودسر عمل نكنيد، مغرور به فكر، نفرات، جمعيت و عقل خود نشويد. مگر نديديد كه بعد از جنگ بدر، مؤمنين

______________________________
(1)- آل عمران (3): 159؛ «و در كارها با آنان مشورت كن، و چون تصميم گرفتی بر خدا توكل كن؛ زيرا خدا توكل كنندگان را دوست دارد.»

(2)- يونس (10): 107؛ «و اگر خدا گزند و آسيبی به تو رساند، آن را جز او برطرف كننده ای نيست، و اگر برای تو خيری خواهد فضل و احسانش را دفع كننده ای نيست.»