خوراك و اهميت آن‏

منابع مقاله:

کتاب : تفسير و شرح صحيفه سجاديه جلد هفتم

نوشته: حضرت استاد حسین انصاریان

در كتاب السماء و العالم «بحار الأنوار» مسائل مهم زير كه در بهداشت و سلامت انسان بسيار مؤثر است از بيان رسول خدا صلى الله عليه و آله چنين آمده است: «1»

1- تا در خود اشتها نيافته ايد، دست به طعام دراز مكنيد و همچنان كه در خود اشتها احساس مى كنيد دست از طعام بداريد.

2- معده كانون همه دردهاست.

3- اساس هر مداوا گرم نگاه داشتن موضع درد و بيمارى است.

4- در خوراك گرم بركت اندك است، بركت زياد در خوراك هاى سرد يافت مى شود.

5- به هنگام غذا خوردن پاى خود را از كفش به درآوريد؛ زيرا پاى شما آسوده خواهد ماند و اين سنّت، سنّت زيبايى است.

6- آن كس كه از دو چوب استفاده مى كند (مسواك و خلال) از زحمت دو سگ (كلبتين) محفوظ خواهد بود (مراد از كلبتين وسيله دندان كشيدن است).

7- پس از غذا بلافاصله دندان هاى خود را خلال كنيد و دهانتان را به وسيله

مضمضه با آب بشوييد، تا دندان هاى انياب و ثناياى شما آرام گيرند.

8- از خلال استفاده كنيد؛ زيرا خلال كردن نوعى نظافت است و نظافت از ايمان است و ايمان با صاحب خود (مؤمن) در بهشت قرار خواهد داشت.

9- آن كس كه كمتر مى خورد حساب او به روز قيامت نيز سبك تر خواهد بود.

10- در حال ايستادن از نوشيدن بپرهيزيد.

11- سحرخيز باشيد تا بركت آسمان ها را دريابيد.

12- آنان كه پيش از غذا اندكى نمك مى چشند از سيصد و سى بلا در امان خواهند بود.

13- غذاى خود را با نمك آغاز كنيد.

14- آنان كه به زياد خوردن و زياد نوشيدن عادت كرده اند مردمى سنگين دل اند.

15- آن كس كه از ميوه تنها تناول كند زيانى نخواهد ديد.

16- به زنان حامله شير بنوشانيد؛ زيرا شير در مشاعر كودك حسن تأثير خواهد داشت.

17- پنير را با گردو تناول كنيد.

18- شير مايعى مفيد است كه استخوان ها را قوى و مغز را كامل و ذهن را روشن خواهد ساخت و عارضه فراموشى را از ضمير انسان به در خواهد برد.

19- اين سه عمل قلب را شادمان و جسم را فربه خواهد ساخت.

الف: استشمام بوى خوش

ب: پوشيدن لباس نرم

ج: نوشيدن عسل.

20- وقتى كه خرما به بازار مى آيد به من تهنيت گوئيد و وقتى فصل خرما بسر مى رسد مرا تسليت دهيد.

21- خرما را ناشتا صرف كنيد تا كرم هاى اندرون شما را نابود سازد.

22- افطارتان را با خرما آغاز كنيد و اگر به خرما دسترسى نداريد اندكى آب بنوشيد.

23- آب انار اندرون آدمى را پاك مى كند.

24- از كدو استفاده كنيد؛ زيرا اين سبزى به مغز شما نيرو مى دهد.

25- سفره هاى خود را با سبزى بياراييد؛ زيرا سبزى شياطين را از سفره شما خواهد راند.

خواص سير

امام صادق عليه السلام مى فرمايد: به وسيله سير، دردهاى خود را درمان كنيد، اما با دهان بودار به مسجد نرويد. «2» رسول اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: سير شفاى هفتاد بيمارى است. «3» در روزگار پيامبر و ائمه كسى اين گياه پيش پا افتاده را نمى شناخت، ولى در اين قرن كه قرن علوم است، علماى طبّ خواص سير را با تحقيقات عميق خود دريافته اند.

دكتر ريم فرانسوى تحت عنوان «خوش به آنان كه سير مى خورند» مى نويسد:

براى تقويت بدن و پيش گيرى از بيمارى هاى گوناگون، سير اثرى بسزا دارد.

و نيز تجربه پزشكان معروفى مانند: سالين، بروت، لوتر، دوبرويه و ديگران از خواص پزشكى اين گياه سودمند نتيجه هاى درخشانى داده و حاصل تجربه به اين جا رسيده كه سير در تقويت بنيه و جلوگيرى از تصلّب شرايين و پايين كشيدن فشار خون دوايى كامل و كافى است.

در طب جديد، سير داروئى مستقل و مؤثّر شناخته شده است.

سير به عضلات قلب نشاط مى دهد.

سير جريان خون را در رگ ها تنظيم مى كند و خون را صاف مى كند، به طبيعت جسم نيرويى مى بخشد كه بر بيمارى هاى دموى غلبه كند، به همين جهت زنانى كه به ناراحتى هاى «رگل» دچار هستند اگر از سير استفاده كنند ديگر ناراحت نخواهند بود.

سير در پيرى هاى زودرس كه نتيجه فساد خون است و روماتيسم و بواسير اثرى شفابخش دارد.

سير بيمارى هاى زير را علاج مى كند يا دست كم تخفيف مى دهد:

1- سل ريوى 2- آنفلونزا 3- كدورت رنگ پوست 4- تنگى نفس 5- سوء هاضمه و عفونت روده ها 6- ديفترى 7- تيفوئيد 8- سياه سرفه 9- التهابات معدى 10- زخم معده خواه كهنه خواه تازه 11- تصفيه مجراى ادرار و حيض 12- تصفيه كليه 13- كرم هايى كه در امعاء كودكان به وجود مى آيد.

خواص ترب

پزشكان درباره ترب گفته اند:

ترب گياهى است كه ادرار را زياد كند و كليه راشستشو دهد و اشتها را برانگيزد. و ترشحات معده را تنظيم كند و عمل هضم را آسان سازد و بيمارى روماتيسم را بهبودى بخشد و گاز شكم را فرو نشاند و سينه را سبك كند و سرفه را شفا بخشد و رسوبات كبد را بشكند و بلغم را از جا بكند، اين تحقيق علم طب درعصر حاضر است.

ولى ائمه اطهار عليهم السلام فرمودند:

ترب صرف كنيد؛ زيرا برگ اين گياه گاز معده را درهم مى شكند و مغزش جريان ادرار را آسان سازد و ريشه اش بلغم را ببرد. «4» دانش امروز درباره ميوه وسبزى سخنان بديعى مى گويد: و اين دو موهبت طبيعى را در زندگانى و بهداشت بشرى بسيار مؤثّر و نافع مى شناسد.

پزشكان مردم را به خوردن سبزى و ميوه تشويق مى كنند، مخصوصاً بيمارانى را كه عارضه ريوى و مرض نقرس دارند، به خوردن سبزى و ميوه مى گمارند؛ زيرا تحقيق كرده اند كه در اين دو ماده حياتى نسبت قابل توجهى مواد اسيدى و قندى و ازتى يافت مى شود، به همين جهت گروهى از ميوه و سبزى براى لينت مزاج و گروه ديگر براى ادرار ودسته اى جهت هضم غذا و دسته ديگرى به خاطر تقويت مزاج است.

پزشكان گفته اند: ميوه و سبزى را پيش از خوردن بشويند تا از آلودگى هاى گوناگون پاك شود.

ولى امام صادق عليه السلام فرمود:

ميوه ها عموماً مسموم هستند، وقتى به دستتان برسد ابتدا آن را با آب بشوييد و در آب فرو ببريد. «5»

خواص انگور

حضرت مى فرمايد:

انگور فائده اش آن است كه اعصاب را محكم مى كند و خستگى را برطرف مى سازد و به نفس انسان نشاط مى بخشد. «6» و فرمود:

حضرت نوح عليه السلام به درگاه حق شكايت كرد كه اندوهگين است، خطاب رسيد:

انگور تناول كن تا از اندوه رها شوى. «7» پزشكان گفته اند در انگور سه خاصيت موجود است:

1- معده را لينت و نرمى مى دهد.

2- خون را صاف مى كند.

3- به بدن غذا مى رساند.

آب انگور قواى فرسوده را تجديد مى كند و گردش خون را آسان مى سازد و مواد تخمير شده معده را مى شكند و براى كبد و كليه سودمند است و نيز سوء هاضمه و نقرس و امراض قلبى و صفرا و گاز معده و بواسير را شفا مى دهد و از سل و سرطان نيز تا حدى جلوگيرى مى كند، در انگور ويتامين «آ- ب- ث» موجود است و دردهاى ناشى از تب را نيز برطرف مى سازد.

اكنون بيان مختصر و مفيد امام رانسبت به فوائد انگور با آنچه اطبا و علماى اين قرن كشف كرده اند بسنجيم و درباره فكر و اطلاع امام عليه السلام قضاوت مى كنيم.

پی نوشت ها:

______________________________

 (1)- بحار الأنوار: 59/ 290، باب 89، كتاب السماء و العالم.

(2)- بحار الأنوار: 63/ 249، باب 20، حديث 12؛ الكافى: 6/ 375، حديث 2.

(3)- مستدرك الوسائل: 16/ 432، باب 100، حديث 20464؛ مكارم الاخلاق: 182.

(4)- بحار الأنوار: 63/ 241، باب 16؛ الكافى: 6/ 368، حديث 2.

(5)- بحار الأنوار: 63/ 118، باب 2، حديث 7؛ الكافى: 6/ 350، حديث 4.

(6)- بحار الأنوار: 63/ 149، باب 5، حديث 8، با كمى اختلاف؛ المحاسن: 2/ 547، باب 112، حديث 867.

(7)- بحار الأنوار: 63/ 149، باب 5، حديث 9؛ المحاسن: 2/ 548، باب 112، حديث 86.