اهم انگيزه ها و عوامل جهاد ابتدايى و تهاجمى از اين قرار است:
1- آزاد كردن ملّت ها و توده هاى مردمى كه از شرايط آزاد انديشيدن و آزاد قضاوت كردن و بالأخره انتخاب آزاد نمودن، محرومند و موانع و سدها و دشوارى هايى بر اثر سلطه قدرتمندان و دولت مردان در راه درك حقايق و رسيدن به واقعيت ها بر سر راهشان قرار گرفته است، و نيز به منظور هموار كردن راه حقيقت يابى و نفى تحميل ها و استضعاف هاى فكرى و آماده كردن زمينه رشد آگاهى ها و شكوفائى انديشه ها.
وَ قاتِلُوهُمْ حَتّى لا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَ يَكُونَ الدِّينُ للَّهِ فَانِ انْتَهَوْا فَلا عُدْوانَ الّا عَلَى الظّالِمينَ»
و با آنان بجنگيد تا فتنه اى [چون شرك، بت پرستى و حاكميّت كفّار] بر جاى نماند و دين فقط ويژه خدا باشد. پس اگر بازايستند [به جنگ با آنان پايان دهيد و از آن پس ] تجاوزى جز بر ضد ستمكاران جايز نيست.
2- براى رهائى بخشيدن به ملّت ها و گروه هاى تحت ستم كه خود ياراى گرفتن حق خويش را ندارند. و به گونه اى به استعمار و استثمار كشانده شده و از حقوق خود محروم گرديده و مستضعف شده اند، همان طور كه موسى و هارون براى مبارزه با فرعون كه ملّتش را به استضعاف كشانده بود فرستاده شدند:
انَّ فِرْعَوْنَ عَلا فِى الاْرْضِ وَ جعَلَ اهْلَها شِيَعاً يَسْتَضْعِفُ طائِفَةً مِنْهُمْ يُذَبِّحُ ابْناءَهُمْ وَ يَسْتَحْيِى نَساءَهُمْ انَّهُ كانَ مِنَ الْمُفْسِدينَ»
همانا فرعون [در سرزمين مصر] برترى جويى و سركشى كرد و مردمش را گروه گروه ساخت، در حالى كه گروهى از آنان را ناتوان و زبون گرفت، پسرانشان را سر مى بريد، و زنانشان را [براى بيگارى گرفتن ] زنده مى گذاشت؛ بى ترديد او از مفسدان بود.
وَ نُرِيدُ انْ نَمُنَّ عَلَى الَّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِى الاْرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ ائِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثينَ»
و ما مى خواستيم به آنان كه در آن سرزمين به ناتوانى و زبونى گرفته شده بودند، نعمت هاى باارزش دهيم، و آنان را پيشوايان مردم و وارثان [اموال، ثروت ها و سرزمين هاى فرعونيان ] گردانيم.
3- كمك و يارى دادن و همراهى با نهضت هاى آزادى بخش و مستضعفانى كه در سراسر جهان براى نجات خود در برابر استكبار و ستم جهانى مى جنگند.
وَ ما لَالَكُمْ تُقاتِلُونَ فِى سَبيلِ اللَّهِ وَ المُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ الَّذينَ يَقُولُونَ رَبَّنا اخْرِجْنا مِنْ هذِهِ الْقَرْيَةِ الظّالِمِ اهْلُها وَاجْعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ وَلِيًّا وَاجْعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ نَصِيرًا»
شما را چه شده كه در راه خدا و [رهايى ] مردان و زنان و كودكان مستضعف [ى كه ستمكاران هر گونه راه چاره را بر آنان بسته اند] نمى جنگيد؟ آن مستضعفانى كه همواره مى گويند: پروردگارا! ما را از اين شهرى كه اهلش ستمكارند، بيرون ببر و از سوى خود، سرپرستى براى ما بگمار و از جانب خود براى ما ياورى قرار ده.
منبع : پایگاه عرفان