اميرالمؤمنين عليه السلام مى فرمايد: لوح محفوظ صفحه اى است كه همه چيز در آن ثبت و در آن محفوظ است، طول اين لوح از زمين است تا هر كجا كه آسمان هست! عرض اين لوح و اين صفحه از مشرق عالم است ـ نه مشرق زمين ـ تا مغرب عالم! معنى فارسى آن اين است كه: اين صفحه كل هستى و آفرينش را در خودش دارد. بر اساس اين روايت كه اين صفحه كل آفرينش را در خودش دارد، و معنى لوح محفوظ را بيان مى كند، خيلى راحت ما را به اين حقيقت راهنمايى مى كند كه لوح محفوظ، صفحه علم پروردگار عالم است كه احاطه به دايره هستى دارد و هستى در اين محيط محاط است. اين لوح محفوظ است.[7]
همين معنا را ما در امام مبين مى بينيم:
« وَ كُلَّ شَىْ ءٍ أَحْصَيْنَـهُ فِى إِمَامٍ مُّبِينٍ »
كل شى ء، ظاهر و باطن عالم در امام مبين است.
همين معنا را در كتاب مبين مى بينيم:
« وَلاَ رَطْبٍ وَلاَ يَابِسٍ إِلاَّ فِى كِتَـبٍ مُّبِينٍ »
همين معنا را در ام الكتاب مى بينيم:
« يَمْحُواْ اللَّهُ مَا يَشَآءُ وَ يُثْبِتُ وَ عِندَهُ أُمُّ الْكِتَـبِ »
قلم هم همين عنوان را دارد، قلم در سوره شريفه به معناى قلم اراده حق است كه آياتش را بر صفحه وجود نوشته است:
« وَ ءَايَةٌ لَّهُمُ الَّيْلُ نَسْلَخُ مِنْهُ النَّهَارَ
« إِنَّ فِى خَلْقِ السَّمَـوَ تِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَـفِ الَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَأَيَـتٍ لأِّوْلِى الْأَلْبَـبِ
آنچه در عالم هستى ملاحظه مى كنيد آيه است، هر جزء آن، هر فرد آن، هر شخص آن، هر حقيقتش! و اين آيات بر صفحه وجود با قلم حق نوشته شده و اين آيات در وجود مقدس حضرت حق صورت علمى دارد، بنابر اين قلم، ام الكتاب، كتاب مبين، امام مبين و لوح محفوظ هر پنج تا يك معنى دارد و معنى آن هم صفحه علم حق است كه احاطه بر مجموع آفرينش دارد.
اميرالمؤمنين مى فرمايد: تك تك شما خلاصه اى از آن كتاب هستيد، خلاصه اى از آن علم هستيد. و اين مطلب هم ارتباطى با
« وَ عَلَّمَ ءَادَمَ الْأَسْمَآءَ كُلَّهَا 10]
دارد؟ اين آيه جلوه علم حق در وجود آدم است. مايه اش هم در وجود همه ما هست. ما از كى مى توانيم شروع به آموختن علم كنيم؟ زمانى كه از مادر متولد مى شويم، اولين علمى هم كه ياد مى گيريم، مكيدن سينه مادر براى شير خوردن است، علم گريه كردن است، علم عكس العمل نشان دادن است، علم جلب توجه پدر و مادر و اطرافيان است و تا چه زمانى ما مى توانيم معلومات عالم را به خودمان منتقل كنيم، آيا روزگارى بر كسى مى رسد كه وجودش از قبول معرفت و علم پس بزند؟ يعنى وجود ما مثل يك كاسه مى ماند كه وقتى در حد ساختمانش آب پر شد، ديگر قبول نكند و پس بزند و مازاد آب بيرون بريزد، نيروى گيرندگى دانش ما مانند معده ما مى ماند، يك مقدار كه خورديم، هر چه هم كه خوشمزه باشد، بدن پس بزند و مغز به دست فرمان بدهد كه ديگر سراغ لقمه نرو، تا به حال سابقه نداشته كه بشرى در تاريخ عالم در رابطه با كسب معرفت وجودش پس زده باشد و بگويد: من امكان قبول كردنش را ندارم. ما چقدر مى توانيم علم قبول كنيم؟ حدى ندارد!
كسانى كه از دنيا مى روند و قابليت شان را از دست ندادند، همان جا هم علم تحويلشان مى دهند، همان جا هم به معرفت شان اضافه مى كنند. يعنى عالم برزخ براى مردمى كه لياقتشان را از دست نداده اند و داراى لياقت هستند! يك كسى مى آيد اين ظرف لياقت را با انواع گناهان آلوده مى كند، روزنه ها و قناتها و كانالهاى لياقت را مى بندد و چنان هم بتون آرمه اش مى كند كه پروردگار عالم از او نااميد مى شود. پروردگار عالم درباره ايشان به پيغمبر مى فرمايد:
« وَ مَآ أَنتَ بِمُسْمِعٍ مَّن فِى الْقُبُورِ »[11]
مرده لياقت فهميدن ندارد.
آنهايى كه لياقتشان را از دست نداده اند، بعد از مرگ، كل برزخ براى آنها كلاس علم است. حالا يا ملائكه تعليم مى دهند يا پروردگار عالم خودش تعليم مى دهد. انبيا و ائمه عليهم السلام را چه كسى تعليم داد؟ حضرت جواد هفت ساله در كجا درس خوانده بود كه در يك مجلس سى هزار مسأله را بدون عيب جواب داد! چه كسى به يك بچه هفت ساله ياد داده بود كه در مقابل بزرگترين علماى زمان، در يك مجلس سى هزار مسأله را جواب دهد. اين ظرفيت علمى، اين مختصر بودن لوح محفوظ، اين مختصر بودن قلم، اين خلاصه امام مبين، كتاب مبين، اين خلاصه ام الكتاب كه از آدم با برنامه:
« وَ عَلَّمَ ءَادَمَ الْأَسْمَآءَ كُلَّهَا »
حركت كرده و از وجود هر كسى به اندازه حفظ لياقت ظهور كرده است. وقتى نوبت به ابراهيم مى رسد. قرآن مجيد مى فرمايد:
« وَكَذَ لِكَ نُرِى إِبْرَ هِيمَ مَلَكُوتَ السَّمَـوَ تِ وَالْأَرْضِ »[13]
حقايق تمام آسمانها و زمين را به ابراهيم ارائه داديم و او هم گرفت! اين صفحه چه صفحه اى است، چقدر قلم الهام خدا روى اين صفحه مى تواند بنويسد؟
منبع : پایگاه عرفان
