پرسشها و پاسخها، ص: 143

انجام همه اعمال نيك به توفيق خداست آماده می كنيم* و امّا كسی كه از انفاق ثروت بخل ورزيد و خود را بی نياز نشان داد* و وعده نيكوتر را تكذيب كرد،* پس او را برای راه سخت و دشواری كه سلب هرگونه توفيق از اوست آماده می كنيم.

بنابر اين كسی كه توقّع دارد به يكی از اين دو هدف و غايت (بهشت و جهنّم يا سعادت و شقاوت) برسد بدون اين كه راه آن را پيموده باشد مانند كسی خواهد بود كه توقّع دارد نخورده سير و نياشاميده سيراب شود و بدون كمترين حركتی از جايی به جای ديگر منتقل گردد با اين كه خداوند فرموده است:

«وَ أَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسانِ إِلَّا ما سَعی * وَ أَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُری * ثُمَّ يُجْزاهُ الْجَزاءَ الْأَوْفی » «1».

و اينكه برای انسان جز آنچه تلاش كرده هيچ نصيب و بهره ای نيست، و اينكه تلاش او به زودی ديده خواهد شد؛ سپس به تلاشش پاداش كامل خواهند داد.

از امام رضا عليه السلام هم روايت شده كه فرمودند:

«قلم تقدير خداوند بر خوشبختی كسی كه ايمان آورد و تقوی داشته باشد و بر بدبختی كسی كه ايمان نياورد و نافرمانی ورزد رقم خورده است» «2».

______________________________
(1) نجم (53): 39- 41.

(2) ميزان الحكمه: 6/ 2806، حديث 9545؛ قرب الاسناد: 355، حديث 1270.