پرسشها و پاسخها، ص: 396

ثانياً: معرفت منشأ گريه ارزشی است؛ از اين رو اگر احساس می كنيم كه در هنگام ذكر مصيبت اشك از چشمانمان جاری نمی شود و قلبمان نيز متأثّر نمی گردد بايد زمينه های ايجاد معرفت به اهل بيت عليهم السلام را در خود تقويت كرده و موانع معرفت را از ميان برداريم.

زمينه های ايجاد معرفت به اهل بيت عليهم السلام عبارتند از:

1- مطالعه تاريخ زندگی آنان.

2- مطالعه و تفكّر در سخنان ايشان.

3- شناخت خدا؛ زيرا آنان تجلی گاه اوصاف الهی اند و با شناخت خدا و اوصاف او می توان به فضايل آنان پی برد.

موانع معرفت عبارتند از:

1- گناه زياد.

2- سخنان بيهوده.

3- آرزوی زياد.

4- ترك عبادات.

5- همنشينی با افراد گمراه و ستمگر و آلوده.

6- خنده زياد و... كه تمام اين امور باعث قساوت قلب می شود و در روايات اهل بيت عليهم السلام آمده كه جمود عين و نداشتن اشك چشم بر اثر قساوت قلب است. برای از بين رفتن قساوت قلب هم امامان معصوم عليهم السلام توصيه هايی را بيان نموده اند كه مهم ترين آنها عبارتند از:

1. ياد مرگ 2- شنيدن موعظه 3- همنشينی با خوبان 4- گفتگوی علمی 5- محبّت به ايتام 6- قرائت قرآن 7- استغفار 8- استمداد از خدا و اهل بيت عليهم السلام.