پرسشها و پاسخها، ص: 393

3) سبب ابراز همدردی با معصومين عليه السلام می باشد.

4) سبب بيداری ديگران و متوجه شدن آنان به ظلم های وارد شده بر اهل بيت عليه السلام می باشد.

5) انسان را از عارض شدن صفت زشت قساوت قلب در امان نگه می دارد.

علاوه بر اين فوايد با توجّه به آن چه كه در فلسفه عزاداری سيدالشهدا عليه السلام ذكر شد می توان فلسفه گريه بر سيدالشّهدا عليه السلام را در دو امر خلاصه كرد:

الف: جنبه اخلاقی؛ چنان كه روشن است گريه ارزشی در فرهنگ شيعی اولًا: گريه ای است كه موجب تعالی روح است و ثانياً: سرچشمه آن معرفت است.

گريه بر امام حسين عليه السلام ياد كردن غم و اندوه از دست دادن عاشق حقيقی خداوند متعال است كه آيينه تمام نمای صفات خداوند است و يا به دليل عقب ماندگی روحی و كمبودهای خود در مقابل مناقب و فضايل آن حضرت و ياران با وفايش می باشد.

اشك ريختن بر علی اكبر عليه السلام ناله بر خود است كه آن جوان چه فضايلی را دارا بود و من چه اندازه از آن خصلت ها را دارا هستم؟ اين گريه در حقيقت نشان دادن دردی است كه انسان را به حركت وامی دارد تا خود را به آن درجه از كمالات برساند و اين اشك انسان ساز است.

ب: جنبه اجتماعی؛ اگر گريه بر اباعبداللَّه عليه السلام از روی معرفت باشد و منشأ آن بعد اخلاقی اين حركت باشد؛ قطعاً اين حزن و اندوه، پس از آن كه موجب تحوّل درونی انسان گرديد زمينه را برای تحوّلات