حلال و حرام مالی، ص: 38

اين كه حضرت می فرمايد:

«المؤمن كالجبل الراسخ»

يعنی در برابر طوفان هايی كه می وزد: طوفان های شهوات، مال، سياست و مقام كه اين طوفان ها كم نيستند.

اميرالمؤمنين عليه السلام درباره ثروت می فرمايد:

«المالُ مادّة الشهوات» «1» مال و پول، ريشه شهوات است. ولی وقتی به دست مؤمن می افتد، در مقابل طوفان مال، «كالجبل الراسخ» است، طوفان را می شكند و مال را به جای خود می برد. او به شكل مال در نمی آيد، بلكه مال را به شكل خود در می آورد؛ يعنی مال را به دنبال خود و در بستر ايمان می آورد. «2» با اين مال حق الهی؛ خمس و زكات می دهد، مسجد و مدرسه می سازد، كار خير می كند، به پدر و مادر نيكی می كند؛ يعنی با مال خود، بنيان معنوی خود را محكم تر می كند. يا به تعبير قرآن، با مال خود، خدا را ياری می كند؛

______________________________
(1)- نهج البلاغه: حكمت 58.

(2)- بحار الأنوار: 1/ 225، باب 7، ذيل حديث 17؛ «عُنْوَانَ الْبَصْرِی ... يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ مَا حَقِيقَةُ الْعُبُودِيَّةِ قَالَ: ثَلَاثَةُ أَشْيَاءَ أَنْ لَايَرَی الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ فِيمَا خَوَّلَهُ اللَّهُ مِلْكاً لِأَنَّ الْعَبِيدَ لَايَكُونُ لَهُمْ مِلْكٌ يَرَوْنَ الْمَالَ مَالَ اللَّهِ يَضَعُونَهُ حَيْثُ أَمَرَهُمُ اللَّهُ بِهِ وَ لَايُدَبِّرُ الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ تَدْبِيراً وَ جُمْلَةُ اشْتِغَالِهِ فِيمَا أَمَرَهُ تَعَالَی بِهِ وَ نَهَاهُ عَنْهُ فَإِذَا لَمْ يَرَ الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ فِيمَا خَوَّلَهُ اللَّهُ تَعَالَی مِلْكاً هَانَ عَلَيْهِ الْإِنْفَاقُ فِيمَا أَمَرَهُ اللَّهُ تَعَالَی أَنْ يُنْفِقَ فِيهِ وَ إِذَا فَوَّضَ الْعَبْدُ تَدْبِيرَ نَفْسِهِ عَلَی مُدَبِّرِهِ هَانَ عَلَيْهِ مَصَائِبُ الدُّنْيَا وَ إِذَا اشْتَغَلَ الْعَبْدُ بِمَا أَمَرَهُ اللَّهُ تَعَالَی وَ نَهَاهُ لَايَتَفَرَّغُ مِنْهُمَا إِلَی الْمِرَاءِ وَ الْمُبَاهَاةِ مَعَ النَّاسِ فَإِذَا أَكْرَمَ اللَّهُ الْعَبْدَ بِهَذِهِ الثَّلَاثَةِ هَانَ عَلَيْهِ الدُّنْيَا وَ إِبْلِيسُ وَ الْخَلْقُ وَ لَايَطْلُبُ الدُّنْيَا تَكَاثُراً وَ تَفَاخُراً وَ لَايَطْلُبُ مَا عِنْدَ النَّاسِ عِزّاً وَ عُلُوّاً وَ لَايَدَعُ أَيَّامَهُ بَاطِلًا فَهَذَا أَوَّلُ دَرَجَةِ التُّقَی.»