عرفا چگونه می بينند؟، ص: 26

بای عبد، دليل بر بِرّ و نيكی به مردم است: «وَ بِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَاناً» «1»، «وَبَرَّاً بِوَالِدَيْهِ وَلَمْ يَكُن جَبَّاراً عَصِيّاً» «2»، «وَ تَعَاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَ التَّقْوَی ». «3» دال كلمه عبد، ديگر آخر جاده است. عبد وقتی به هفتاد و هشتاد سالگی می رسد و اين بندگی را ادامه داده و به دنو من الله می رسد؛ يعنی ديگر به خدا نزديك می شود، آن وقت اين كلمه عبد دهانش باز است؛ يعنی دهان وجود عبد واقعی، فقط برای گرفتن باز است و هيچ چيزی را از دست نمی دهد و هميشه دارد به خودش اضافه می كند.

حالا يك آيه هم بخوانم كه خدا اين مقام را بر روی دوش جان عبادش گذاشته است: «وَ جَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّهً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَ أَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ ». «4» عبادت فقط نماز و روزه و حج نيست و «وَ أَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ » هم

______________________________
(1) 1. بقره: 83.

(2) 2. مريم: 14.

(3) 3. مائده: 3.

(4) 4. انبياء: 73.