تنها توحید قلبى و شهودى قدرت دارد

برکاتى که پیغمبر براى ماه رمضان شمرده‏اند، این حرف‏هاى مهمى که در کُتُب ما از قول حضرت مجتبى که امشب شب ولادتشان است درباره ماه رمضان و مسائل نفسى، به خصوص وارد شده، اگر کسى به کار گیرد، در حدّ استعداد خودش به توحید قلبى مى‏رسد. توحید علمى خوب است، ولى قدرت زیادى ندارد، آن توحیدى که انسان را به محبوبش مى‏رساند، توحید شهودى است، که اصلاً این جا حرف دیگرى هم مى‏توان زد و آن این که در توحید شهودى خودِ خدا به طرف انسان حرکت مى‏کند. خدا در قرآن مجید مى‏فرماید : شما یک قدم براى من کوشش مى‏کنید و من قدم‏ها به طرف شما باز مى‏کنم: «لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا»4، یعنى چه؟ این آیه‏اى که خدا مى‏گوید، نَفْس از او اعراض مى‏کند، گاهى نشانه حق است، هر موجودى در عالَم آیه حق است: «وفى کُلِّ شَىْ‏ءٍ لَهُ آیهٌ تَدُلُّ عَلى انَّهُ واحِدُ» ببینید قرآن مجید چه مى‏گوید:

« وَسَخَّرَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَالنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومُ مُسَخَّرَاتٌ بِاَمْرِهِ اِنَّ فِى ذلِکَ لاَیَاتٍ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ »5.و شب و روز و خورشید و ماه را نیز رام و مسخّر شما قرار داد ، وستارگان هم به فرمانش رام و مسخّر شده‏اند ؛ قطعاً در این [ حقایق ]نشانه‏هایى است [ بر توحید ، ربوبیّت و قدرت خدا ] براى گروهى که تعقّل مى‏کنند .