ب. علم گذشتگان

«والحديث عن الماضي».

قرآن اخبار گذشته عالم را نیز در اختيار انسان قرار مى دهد. حال، يا گذشته تاريخى يا ساختمانى يا معنوى و يا سرگذشت ملت های گذشته را. خود اين موضوع هم دانش گسترده‌ای است. امروزه، انسان چه قدر براى درك مسائل گذشته جهان هزينه مى كند؟ چه اندازه براى درك علوم و حوادث گذشته بشر زحمت مى كشد و مى كوشد پس از پنجاه سال سنگ نوشته اى را فهم كند تا از گذشته ملتی خبر بگيرد؟ قرآن اين كار را كرده و در آیات خود از ابتداى شروع ساختمان جهان تا وقتى اين نظام حيرت انگيز به اين صورت بر پا شده را توضیح داده است. تازه، اين دو علم را مقدمه ديدن خدا و ايمان به وجود مقدّس او مى داند.

بى‌سبب نبوده كه شخصيت هايى هم‌چون امير المؤمنين، عليه‌السلام، و حضرت زهرا،عليهاالسلام، امام مجتبى، عليه‌السلام، و ساير ائمه، عليهم السلام، اين طور عاشق خدا بودند. آن‌ها اين عشق را از قرآن گرفته بودند. حضرت سيد الشهدا، عليه‌السلام، در دعاى عرفه که به راستی معجزه‌ای در عالم انسانيت است، مسائلى را از عالم آفرينش، بدن، نفس و از ساختمان بدن انسان طرح کرده که شگفت‌آور است. بنا بر روايات، آن حضرت هنگام ایراد این دعا مانند مشك از ديده اشك مى ريخت و دست بر آسمان برداشته بود. حضرت در این دعا درباره ساختمان بدن، چشم، رگ ها، سیستم اعصاب، مخ و ... نکاتی را طرح می‌کند که به واقع عجیب است.[7] در صحراى عرفات، نه آزمايشگاهی وجود داشته، و نه ميكروسكوپ و تلسكوپى در كار بوده، بلكه صحرای خشکی بوده که در آن مردى به عشق خدا روى خاك‌ها نشسته و از كار و صنعت خدا تعريف كرده و اشك ريخته است.

انسان با خواندن كلمات حضرت سيدالشهدا، عليه‌السلام، چنان باادب و متواضع مى شود كه انگار شخص امام حسين، عليه‌السلام، امور معنوى او را ساخته و پرداخته کرده است.