پرسشها و پاسخها، ص: 55
سؤال 7:
فلسفه وجود جهنّم و عذاب های دردناك آن با توجّه به ارحَمُ الرّاحمين بودن خدا چيست؟
اوّلًا: خداوند متعال چنانچه ارحم الرّاحمين است
«فِي مَوْضِعِ الْعَفْوِ وَالرَّحْمَةِ»
أشدّ المعاقبين است
«فِي مَوْضِعِ النَّكالِ وَالنَّقِمَةِ» «1»
و چون رحمتش بر قهر و غضب او سبقت گرفته است راضی نيست كه كسی كافر شود و به دوزخ برود امّا اگر بندگان با سوء اختيار خود مسير انحراف و معصيت و نافرمانی او را در پيش گرفتند و از صراط مستقيم دوری گزيدند با جبر و اكراه از عملشان باز نمی دارد، چرا كه احتياجی به ايمان ما ندارد چنانچه به رحمت و رأفت خود نسبت به بندگان، به روی آنان باب توبه را گشوده است تا برگردند و گذشته خود را جبران كنند. باز اگر بندگان از اين سبب رحمت نيز رويگردان شدند آن ها را مجبور به توبه نمی فرمايند چرا كه توبه با اكراه فايده ای ندارد.
رحمت و لطف و مهربانی خداوند است كه تكاليف را بر ما واجب كرده است و با امر به واجبات راه رسيدن به بهشت و نعمت های بی پايانش را به ما نشان داده و با نهی كردن از محرّمات نيز ما را از راهی كه به دوزخ و عذاب های دردناك آن منتهی می شود باز داشته است. اين بندگان هستند كه با اختيار خود در يكی از اين دو مسير قرار می گيرند؛
______________________________ (1) مفاتيح الجنان: دعای افتتاح؛ اقبال الاعمال: 1/ 133، فصل 13.
