پرسشها و پاسخها، ص: 185

و برخورد آن ها را بداند و از اقتضائات زمان ها و مكان ها مطّلع باشد.

وجود چنين قوانينی از ضروريات زندگی بشر به شمار می رود و زندگی بدون قانون در حكم سقوط انسانيّت می باشد. ما عقيده داريم قوانين مجعول بشر صلاحيّت كامل برای اداره اجتماع را ندارد چرا كه علوم و اطّلاعات بشر ناقص و محدود است و بر فرض كه بشر از عهده تدوين چنين قانونی برآيد امّا بدون شك از ارتباط عميقی كه بين زندگی دنيوی و زندگی معنوی برقرار است و تأثيراتی كه اعمال و حركات ظاهری در نفس دارند بی اطّلاع است و از طرفی چون بشر خودخواه است و هر فردی از افراد انسان منافع خويش را بر مصالح ديگران ترجيح می دهد پس رفع اختلاف از صلاحيّت او خارج است؛ زيرا خواسته ها و اميال قانون گذاران بشر هرگز اجازه نمی دهد كه آن ها از منافع خودشان چشم پوشی كنند.

بنابر اين فقط قوانين الهی كه بر طبق ناموس آفرينش و متناسب با احتياجات واقعی بشر تدوين گرديده از هر گونه انحراف و اغراض شخصی منزّه است و سعادت جهان انسانيّت در آن ها منظور شده است.

از اين جا روشن می شود كه: بشر به قوانين خدايی كاملًا نيازمند است و الطاف خداوندی اقتضا دارد كه برنامه كاملی را تهيّه نموده و توسّط پيامبران به مردم ارسال كند.