حلال و حرام مالی، ص: 199

نگاه رحمت، نجات و دستگيری به آنها نخواهم كرد. باز وقتی همه وسيله ها قطع می شود، دل انسان به خدا خوش است، با «يا ربّ و يا الله»، توسل به پروردگار و ائمه عليهم السلام، می توان اميدی پيدا كرد، اما اينجا می فرمايد: خدا روی خود را از اين ها برگردانده و از آنها قطع شده است.

اشتباه نكنيم، عالم برزخ، اين قبرها و قبرستان ها نيست. برزخ دنيا و جهان ديگری است. بدن در قبر پوسيده می شود. انسان در برزخ زندگی برزخی دارد، نه زندگی دنيايی و آخرتی. زندگی برزخی كه در روايات بيان شده اين است كه بدن سبكی برای روح قرار می دهند، برزخيان با بدنی مانند اين بدن هستند كه وزنی ندارد. «1»

______________________________
(1)- الكافی: 3/ 244، بَابٌ آخَرُ فِي أَرْوَاحِ الْمُؤْمِنِينَ، حديث 1؛ «أَبِي وَلَّادٍ الْحَنَّاط عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَ قُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ يَرْوُونَ أَنَّ أَرْوَاحَ الْمُؤْمِنِينَ فِي حَوَاصِلِ طُيُورٍ خُضْرٍ حَوْلَ الْعَرْشِ فَقَالَ لَاالْمُؤْمِنُ أَكْرَمُ عَلَی اللَّهِ مِنْ أَنْ يَجْعَلَ رُوحَهُ فِي حَوْصَلَةِ طَيْرٍ وَ لَكِنْ فِي أَبْدَانٍ كَأَبْدَانِهِمْ.»

بحار الأنوار: 6/ 269- 270، باب 8، حديث 124؛ «يُونُسَ بْنِ ظَبْيَانَ قَالَ كُنْتُ عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام فَقَالَ مَا يَقُولُ النَّاسُ فِي أَرْوَاحِ الْمُؤْمِنِينَ فَقُلْتُ يَقُولُونَ تَكُونُ فِي حَوَاصِلِ طُيُورٍ خُضْرٍ فِي قَنَادِيلَ تَحْتَ الْعَرْشِ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام سُبْحَانَ اللَّهِ الْمُؤْمِنُ أَكْرَمُ عَلَی اللَّهِ مِنْ أَنْ يَجْعَلَ رُوحَهُ فِي حَوْصَلَةِ طَيْرٍ يَا يُونُسُ إِذَا كَانَ ذَلِكَ أَتَاهُ مُحَمَّدٌ صلی الله عليه و آله وَ عَلِيٌّ وَ فَاطِمَةُ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ وَ الْمَلَائِكَةُ الْمُقَرَّبُونَ عليه السلام فَإِذَا قَبَضَهُ اللَّهُ عز و جل صَيَّرَ تِلْكَ الرُّوحَ فِي قَالَبٍ كَقَالَبِهِ فِي الدُّنْيَا فَيَأْكُلُونَ وَ يَشْرَبُونَ فَإِذَا قَدِمَ عَلَيْهِمُ الْقَادِمُ عَرَفُوهُ بِتِلْكَ الصُّورَةِ الَّتِي كَانَتْ فِي الدُّنْيَا.»

بحار الأنوار: 6/ 234، باب 8، حديث 48؛ «أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَ ذَكَرَ الْأَرْوَاحَ أَرْوَاحَ الْمُؤْمِنِينَ فَقَالَ يَلْتَقُونَ قُلْتُ يَلْتَقُونَ قَالَ نَعَمْ وَ يَتَسَاءَلُونَ وَ يَتَعَارَفُونَ حَتَّی إِذَا رَأَيْتَهُ قُلْتَ فُلَانٌ.»

درخشان پرتوی از اصول كافی، سيد محمد حسينی همدانی: 6/ 78- 87، (برزخ و بدن مثالی)؛ ايشان مطالب مهمی در اين باره بيان كرده است.