حلال و حرام مالی، ص: 549

الحمدلله رب العالمين و صلّی الله علی جميع الانبياء والمرسلين

و صلّ علی محمد و آله الطاهرين.

كلام درباره مال حرام و نامشروع بود، كه نه تنها در قرآن مجيد بلكه در همه كتاب های نازل شده بر انبيای الهی مطرح بوده است. از قول پيامبر عظيم الشأن اسلام و ائمه طاهرين در اين باره بسيار روايت نقل شده كه بعضی از علمای بزرگ شيعه، مانند: فيض كاشانی، چهارصد سال قبل يكی از كتاب های خود را مستقلًا تحت عنوان كتاب «حلال و حرام» تأليف نموده اند.

اين طور كه از معارف الهيه استفاده می شود مسأله مال حرام، از زمان حضرت آدم مطرح شده است و اوج طرح اين مسأله مربوط به فرهنگ اسلام می باشد.

در زمان نزول قرآن و بعثت نبی اكرم صلی الله عليه و آله و امامت امامان عليهم السلام تمام جوانب اين برنامه برای مردم بيان شده بود تا جايی كه اميرالمؤمنين عليه السلام در يكی از سخنرانی های مهم شان در «نهج البلاغه» می فرمايند:

خداوند متعال حرام را بدون اينكه چيزی از آن پوشيده بماند بيان كرده است و در اين زمينه نسخه هدايتش را برای مردم كامل نموده است. «1»

______________________________
(1)- نهج البلاغه: خطبه 166؛ «إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ أَنْزَلَ كِتَاباً هَادِياً بَيَّنَ فِيهِ الْخَيْرَ وَ الشَّرَّ فَخُذُوا نَهْجَ الْخَيْرِ تَهْتَدُوا وَ اصْدِفُوا عَنْ سَمْتِ الشَّرِّ تَقْصِدُواالْفَرَائِضَ الْفَرَائِضَ أَدُّوهَا إِلَی اللَّهِ تُؤَدِّكُمْ إِلَی الْجَنَّةِ إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَ حَرَاماً غَيْرَ مَجْهُولٍ وَ أَحَلَّ حَلَالًا غَيْرَ مَدْخُولٍ وَ فَضَّلَ حُرْمَةَ الْمُسْلِمِ عَلَی الْحُرَمِ كُلِّهَا وَ شَدَّ بِالْإِخْلَاصِ وَ التَّوْحِيدِ حُقُوقَ الْمُسْلِمِينَ فِي مَعَاقِدِهَا فَالْمُسْلِمُ مَنْ سَلِمَ الْمُسْلِمُونَ مِنْ لِسَانِهِ وَ يَدِهِ إِلَّا بِالْحَقِّ وَ لَايَحِلُّ أَذَی الْمُسْلِمِ إِلَّا بِمَا يَجِبُ ....»