چگونه حافظه خود را تقويت كنيم؟

عوامل مؤثر در تقويت حافظه يعني يادگيري بهتر عبارتند از:
1 - درك صحيح موضوع و خوشايندي آن: شناخت درست موضوع و علاقهمند بودن به آن باعث ميشود مطالب راحتتر به خاطر سپرده شود.
2 - تكرار، كاربرد و نقل آموختهها: تكرار يا مرور ذهني آموختهها و به كار بستن آنها موجبات تقويت حافظه را فراهم ميآورد. تكرار به چند صورت ممكن است:
الف) تكرار ذهني،
ب) تكرار لفظي،
پ) تكرار نوشتاري،
ت) تكرار تدريسي،
ث) تكرار شنيدهاي كه گفتهاند درس يك بار، ولي تكرار هزار بار.
3 - تمركز و دقت به هنگام مطالعه: اگر هنگام به خاطر سپاري، توجه كافي نداشته باشيم، مطالب به صورت ناقص ضبط ميشود، در نتيجه هنگام بازيابي دچار مشكل خواهيم شد. البته تمركز و دقت زماني است كه انسان سرحال و آماده و مشتاق براي مطالعه باشد. شخص خواب آلود و كسل نميتواند از تمركز برخوردار باشد.
4 - معنادار كردن مطالب: يكي از بهترين راهها براي حفظ مطالب، معنا دار كردن آنها است، چون هر چيزي كه درك شود، بهتر حفظ ميشود. پس قبل از فهميدن مطلبي، نبايد آن را حفظ كنيم
5 - شاخه بندي كردن مطالب و به تصوير درآوردن آن. اگر مطالب را به صورت اصولي سازمان دهي كنيم، راحت حفظ ميكنيم و آسان بازيابي مينماييم.
6 - برخورداري از آرامش خاطر: هر اندازه شخص از آرامش خاطر بيشتري برخوردار باشد، ميزان يادگيري و قدرت فراگيري ذهني او افزايش مييابد.
7 - پرهيز از حفظ مطالب طولاني بدون استراحت: زماني كه مطالب حفظي خيلي طولاني و خسته كننده باشد، از ميزان دقت و تمركز ذهني فرد كاسته ميشود. از اين رو پيشنهاد ميشود بعد از هر 45 دقيقه مطالعه، ده الي پانزده دقيقه استراحت به عمل آيد.
8 - ياد خدا و توكل بر او: توجه به مسائل معنوي، نقش مهمي در آرامش رواني انسان دارد. در حالت آرامش هم بهتر ميتوان آموخت و هم آسانتر ميتوان به ياد آورد.
9 - تغذيه مناسب
10 - ورزش و تفريح سالم،
11 - رعايت بهداشت مطالعه مانند نور كافي، رعايت فاصله چشم و كتاب كه سي سانتي متر باشد، مطالعه بدون حركت و غيره
12 - انتخاب زمان مناسب: در نشاط صبح گاهي بايد كتابهاي مشكلتر را كه احتياج به دقت و آمادگي ذهني بيشتر دارد، خواند و كتابهاي سطحي و ساده را به اوقات خستگي و آخر شب گذاشت.
13 - انتخاب مكان مناسب: اگر مكان مطالعه، شلوغ و پر سر و صدا باشد يا خيلي سرد يا گرم باشد، نميتوان تمركز پيدا كرد.

14 - عدم تداخل مطالب: تداخل بين آموختههاي قبلي، فعلي و بعدي، از عوامل مؤثر در كاهش حافظه است. يادگيري بعدي در يادگيري قبلي اثر گذاشته، از يادگيري آن جلوگيري ميكند. تداخل زماني بيشتر وقتي مشهود ميشود كه دو فعاليت شباهت زيادي به يكديگر داشته باشند.
15 - استمرار در مطالعه: اگر در سير مطالعاتي، بريدگي و فاصله طولاني حاصل شود، گذشت زمان همراه با به كار نبردن آموختههاي قبلي، عامل مهم در كاهش حافظه و فراموشي است. پس براي جلوگيري از آن بايد مطالعه مستمر و مداوم باشد.