ولايت امير المؤمنين عليه السلام شرط قبولى توحيد است

در حديثى بسيار بسيار مهم، ابوسعيد خّدرى مى گويد: روزى رسول خدا نشسته بود و تنى چند از يارانش از جمله حضرت علىّ بن ابيطالب گرد او بودند، حضرت فرمود: هر كس لا إله إلاّ اللّه گويد وارد بهشت مى شود، پس دو تن از ياران گفتند: ما مى گوئيم: لا إله إلاّ اللّه، پيامبر فرمود: همانا لا إله إلاّ اللّه از اين شخص ـ اشاره به حضرت مولا ـ و شيعيان قبول مى شود، باز آن دو تن تكرار كرده گفتند: ما نيز مى گوئيم، پيامبر دست بر سر على گذارد آنگاه به آن دو نفر گفت: علامت پيروى از او اينست كه بيعت او را نشكنيد، و در مسند و مقام او ننشينيد، و سخنش را تكذيب نكنيد.
شاعر گرانمايه ميرزا غفّار طارمى متخلّص به غفّار، در وصف حضرت مولا گويد:
اى به وجودت شده اثبات من *** كرده تجلّى برِ مرآت من
غير تو كى مى شود آيات من *** مانع فيض است حجابات من
طول سفر بُعد مقامات من
كرد به يك جلوه مرا دستگير *** عشوه ديگر بنما كن اسير
محفل ما را به كردم ده علير *** مقصد اصلى توئى اى شير گير
قابل حد نيست عبارات من
نيست مرا غير تو در دين ضرور *** گر چه دهد روضه رضوان و حور
هشت بهشتىّ و غلام و قصور *** اى كه توئى بر همه عالم عبور
بر تو اميد است حسابات من
حبّ تو روز ازلم شد سرشت *** صادر اوّل سر لوحم نوشت
هر كه در اين مزرعه حبّ تو كشت *** يوم ملاقات نشد قبح و زشت
مطلق اعضاى علامات من
مظهر حقّىّ و صفات رحيم *** منجى نوحى تو ز بحر عظيم
نار خليل است چو طور كليم *** چونكه قديمىّ و به اشياء عليم
سرّ حقيقى است مجازات من
يافت عدم بهر وجودت وجود *** غلغله در عالم امكان چه بود
اى به وجودت شده مقصود بود *** هست مرا درگه و كويت سجود
رسم وفا نيست كمالات من
شير حقى، ضَيْغم پروردگار *** قطب جهان مركز اين روزگار
مذهب و ملّت ز تو شد استوار *** خاك درت مِكحله افتخار
بر تو رجوع است مرادات من
بر در تو جمله شاهان مقيم *** ناطقه در وصف تو گشته بكيم
يك نفسم ده كه شوم من كليم *** اى كه توئى بر دل غفّار عليم
ملجأ دين مرجع آيات من
قال أبُو عَبْدِ اللّهِ عليه السّلام: إنَّ اللّه َ تَعالى ضَمِنَ لِلْمؤْمِنِ ضَماناً،، قالَ: قُلتُ: وَ ما هُوَ؟ قالَ: ضَمِنَ لَهُ إنْ هُوَ أقَرَّ لَهُ بِاالرُّبُوبِيَّةِ، وَ لِمُحَمَّد بِالنُّبُوَّةِ، و لِعَلىٍّ بِالاْمامَة، وَ أدّى مَا افْتَرَضَ اللّه عَلَيْرِ، وأنْ يُسْكِنَهُ فى جِارِهِ، وَ لَمْ يَحت تَجِبْ عَنْهُ. قالَ: قُلْتُ: فَهذِهَ وَ اللّهِ الْكَرامَةُ الَّتى لا يُشْبِهُها كَرامَةُ الاْدَمِيّينَ! قالَ: ثُمَّ قالَ أبُوعَبْدِاللّهِ عليه السّلام: اعْمَلُوا قَليلاً تَنَعَّمُوا كَثيراً: مفضّل بن عمر كوفى از حضرت صادق عليه السلام نقل كرده كه فرمود: خداوند متعال براى مؤمن تعهّد فرموده امريرا، مفضّل مى گويد: عرض كردم؟ كدام است؟ فرمود خداوند تعهّد كرده براى مؤمن در صورتى كه اقرار به پروردگارى او و نبوّت محمّد صلژى اللّه عليه و آله و رهبرى و ولايت على عليه السّلام نمايد و واجبات الهى را به جاى آورد او را در جوار خود ـ يعنى مقام قربشـ ساكن گرداند و مانع از وصول او بدين مقام نگردد. مفضژل گويد: عرض كردم: به خدا سوگند اين بخشش و احترامى است كه منانندش براى آدميان نيست، سپس حضرت فرمود: عمل كمى بجاى آوريد و لذّت فراوان ببريد!!
عَنْ أبى عَبْدِ اللّهِ عليه السّلام: مَنْ تَوَضَأَ وَ تَمَنْدَلَ كُتِبَتْ لَهُ حنَةُ، وَ مَنْ تَوَضَّأَ وَلَمْ يَتَمَنْدَلْ حَتّى يَجَفَّ وُضُوءُهُ كُتِبَتْ لَهُ ثَلاثُونَ حنَةً
امام ششم عليه السّلام فرمود: هر كس وضو بگيرد و وضويش را با دستمال خشك كند برايش يك حسنه است، و هر كس وضويش را خشك ننمايد برايش سى حسنه است.
عَنْ أبى عَبْدِ اللّهِ عليه السّلام قالَ: مَنْ تَطَرَّثُمَّ أَوى إلى فِراشِهر باتَ وَ فِراشُهُ كَمَسْجِدِهِ  امام صدق عليه السّلام فرمود: هر كس وضو بگيرد سپس در رختخواب خود برود، بخسبد در حالى كه بستر او مانند مسجد او خواهد بود.
عَنْ جعفرِ بنِ محمّد، عن آبائِهِ عليهم السّلام أنَّ النَّبِىَّ صلّى اللّه عليه و آله قالَ: إنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ أوْجَبَ الْجَنَّةَ لِشابٍّ كانَ يُكثِرُ النَّظَرَ فِى الْمِرْآةِ فَيُكْثِرُ حَمْدَاللّهِ عَلى ذلِكَ
امام صادق از پدرانش از رسول خدا نقل مى كند: خداوند واجب مى نمايد بهشت را بر آن جوانى كه در آئينه زياد نگاه كند و در هر مرتبه حمدالهى را براى نعمت جوانى به جاى آورد.
قالَ رَسُلُ اللّهِ صلّى اللّه عليه و آله: مَنْ أسْبَغَ وُضُوءَهُ، وَ أحْسَنَ صَلاتَهُ، وَ أدّى زَكاةَ مالِهِ وَ كَفَّ غَضَبَهُ، وَ سَجَنَ لِسانَهُ، وَ اسْتَغفَرَ لِذَنْبِهِ، وَ أدَّى النَّصيحَة لاِهْلِ بَيْتِ نَبِيِّهِ، فَقَدِ اسْتَكْمَلَ حَقايِقَ الاْيمانِ، وَ أبْوابُ الْجَنَّةِ مُفَتَّحَةٌ لَهُ
پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود: هر كس وضوى خود راشاداب و كامل به جاى آورد، و نماز خويشرا نيكو بخواند، وزكات مالش را بپردازد، و خشم خود را فرو نشاند، و زبانش را از گناهان مربوط به زبان ببندد، و براى گناه خود با توبه طلب آمرزش كند، و نسبت به اهل بيت پيامبر خويش خيرخواه باشد، البتّه تمام حقايق ايمان در او كامل شده، و درهاى بهشت به روى او باز است.
عَنْ أبى عَبْدِ اللّه عليه السّلام: مَنْ مَشغى إلى الْمَسْجِدَ لَمْ يَضَعْ رِجْلَهُ عَليرَطْب وَ لا يابِس إلاّ سَبَّحَتْ لَهُ الاْرْضُ إلاّ سَبَّحَتْ لَهُ الاْرْضُ إلَى الاْرضينَ السّابِعَةِ: امام ششم عليه السّلام فرمود: هر كس به سوى مسجد روان شود، قدم به هيچ تر و خشكى نمى گذارد مگر آنكه از آنجا تا زمين هفتم براى او پروردگار تسبيح كنند. توضيح:از آنجا كهبه فرموده قرآن، همه موجودات تسبيح خوان حقّند و شعور توحيد در ذات آن ان است، قدمى كه در راه برداشته شود از بس با ارزش است، بر روى هر چيزى واقع شود، از آن نقطه تا طبقه هفتم زمنى از بس با ارزش است، بر روى هر چيزى واقع شود، از آن نقطه تا طبقه هفتم زمين از روى بهجت و سرور تسبيح خدا گفته شود و ثواب آن به نفع رونةه به مسجد است.
قالَ أبُو عَبْدِ اللّهِ عليه السّلام: ياأبانُ، هذِهِ الصَّلَواتُ الْخَمْسُ الْمَفْروضاتُ مَنْ أقامَهُنَّ وَ حافَظَ عَلى مَواقيتِهِنَّ لَقِىَ اللّه يَوْمَ الْقِيامَةِ وَلَهُ عِنْدَهُ عَهْدَهُ عَهْدٌ يُدْخِلُهُ بِهِ الْجَنَّةَ، وَ مَنْ لَم يُصَلِّهِنَّ بَمواقيتِهِنَّ فَذلِكَ إلَيْهِ، إنْ شاءَ غَفَرَ لَهُ، وَ إنْ شَاءَ عَذَّبَهُ ابان بن تَغْلِب مى گويد: امام صادق عليه السّلام فرممود: اى ابان اين نمازهاى پنجگانه را هر كس بپا بدارد و مراقب وقت آن باشد، پروردگار را ملاقات كند در حالى كه قراردادى و سندى با خداوند دارد كه او را داخل بهشت گرداند، ولى اگر مواطب اوقات آن نشد چندين سندى ندارد، چنانكه پروردگار بخواهد او را مى بخشد و اگر بخواهد عذاب و توبيخ كند!
قالَ رَسولُ اللّهِ صلّى اللّه عليه و آله: مَنْ اَسْرَجَ فى مَسْجِد من مَساجِدِاللّهِ عَزَّوَجَلَّ سِرَاجاً لَمْ تَزَلِ الْمَلائِكَةُ وَ حَمَلةُ وَ حَمَلةُ الْعَرْشِ يَسْتَغْفِرُونَ لَهُ مادامَ فى ذلِكَ الْمَسْجِدِ ضَؤْءٌ مِنَ السِّراجِ: رسول خدا فرمود: هر كس در مسجدى از مسجدهاى خدا چراغى روشن كند، همواره حاملين عرش الهى و فرشتگان از براى او طلب آمرزش كنند تا روشنى آن چراغ باقى است.
عَن أبى جَعْفَر عليه السّلام قالَ: مَنْ أذَّنَ سَبْعَ سِنينَ مُحْتَسِباً جاءَ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَلا ذَنبَ لَه:
امام باقر عليه السّلام فرمود: هر كس هفت سال براى خدا اذان بگويد در روز رستاخيز بدون گناه وارد محشر مى شود.
قالَ أبوعبدِاللّهِ عليه السّلام:أيُّما مُؤْمِن سَجَدَلِلّهِ سَجْدةً لِشُكْرِنِعْمَة فى غَيْرِ صَلاة، كَتَبَ اللّهُ لَهُ بِها عَشْرَ حنات، وَ مَحا عَنْهُ عَشْرَ سَيِّئات، وَ رَفَعَ لَهُ عَشْرَ دَرَجات فى الْجِنانِ: امام صادق عليه السّلام فرمود: هر مؤمنى در غير حال نماز سجده شكر جهت نعمتى بجا آورد خداوند به آن خاطر ده حسنه براى او بنويسد، و ده گناه از نامه عملش پاك كند، و ده درجه براى او در بهشت بالا برد.
عَن أبى عَبْدِاللّهِ عليه السّلام قالَ: لِلْمُصَلّى ثَلاثُ خِصال: إذا قامَ فى صَلاتِهِ يَتَنَا ثَزُ عَلَيْهِ الْبِرُّ مِنْ أعْناقِ السَّماءِ إلى مَفْرَقِ رَأْسِهِ، وَ تَحُفُّ بِهِ الْمَلائِكَةُ مِنَ تَحْتِ قَدَمَيْهِ إلى أعْناقِ السَّمائِ، وَ مَلَكٌ يُنادى: أيُّهَا الْمُصَلّى لَوْ تَعْلَمُ مَنْ تُناجى مَا انْفَتَلْتَ:
امام صادق عليه السّلام فرمود: براى نمازگزار سه فائده است:
1ـ هرگاه به نماز ايستد، از بالاى فضا تا فرق سر او نيكوئيها ريزش دارد.
2ـ فرشتگان از زير پا تا بالاى آسمان براو احاطه دارند.
3ـ فرشته اى به او ندا مى دهد: اى نمازگزار اگر بدانى با كه مناجات مى كنى هيچگاه التفاتى و توجّهى به سوى ديگرى نخواهى كرد.
سعدى عليه الرحمه چه نيكو مى سرايد:
هر شب انديشه ديگر كنم و راى دگر *** كه من از دست تو فردا بروم جاى دگر
بامداان كه برون مى نهم از منزل پاى *** حسن عهدم نگذارد كه نهم پاى دگر
هر كسى را سر چيزىّ و تمنّاى كسى است *** ما بغير از تو نداريم تمنّايدگر
زان كه هرگز به صفاى تو در آئينه وهم *** متصوّر نشود صورت و بالاى دگر
وامقى بود كه ديوانه عذرائى بود *** منم امروز و توئى وامق و عذراى دگر
وقت آنست كه صحرا گل و سنبل گيرد *** خلق بيرون شده هر قوم به صحراى دگر
بامدادان به تماشاى چمن بيرون آى *** تا فراق از تو نباشد به تماشاى دگر
هر صباحى غمى از دور زمان پيش آيد *** گويم اين نيز نهم بر سر غمهاى دگر
باز گويم نه كه دوران حيات اين همه نيست *** سعدى امروز تحمّل كن و فرداى دگر
قالَ رَسُولَ اللّه صلى اللّه عليه و آله: مَنْ أتَى الْجَمآعةَ إيماناً وَ احْتِساباً اسْتَأْنَفَ الْعَمَلَ:
پيامببر خدا فرمود: هر كس در نماز جماعت با ايمان و قصد جلب خوشنودى حقّ شركت كند بخاطر آمرزيده شدن تمام گناهانى كه بين خود و خدا داشته عمل از سر گيرد.
اصبغ بن نُباته مى گويد: امير المؤمنين عليه السّلام فرمود: اهل زمين چون به تبهكارى و نافرمانى پروردگار آلوده شوند، خداوند بر آن شود كه آنها را روى استحقاقشان عقوبت فرمايد، ولى چون نظر كند به سالخوردگان كه در عين ضعف به سوى نماز گام برمى دارند و كودكان كه مشغول يادگيرى قرآنند، آنان را مورد غفو قرار داده عذابشان را به تأخير اندازد.
قالَ أميرُالْمؤمينَ عليه السّلام فى وَصِيَّتِهِ: اللّهَ اللّهَ فِى الزَكاةِ فَإنَها تُطْفِئُ غَضَبَ رَبِّكُمْ:
اميرالمؤمنين عليه السّلام در وصيّت لحظات آخر عمرش فرمود: خدا را خدا را در امر زكات رعايت كنيد، كه موجب خاموشى غضب پروردگار است. قالَ أبُوعَبْدِاللّهِ عليه السّلام: مَنْ حَجَّ يُريدُ بِهِ اللّهَ وَلايُريدُ بِهِ رِياءً وَ لاسُمْعَةً، غَفَرَ اللّهُ لَهُ الْبَتَّةَ:
امام صادق عليه السّلام فرمود: هر كس محض رضاى ختدا حج بجا بياورد و قصد ريا يابه گوش مردم رساندن نداشته باشد، مسلّماً خداوند او را مى آمرزد. عَنْ أبى عَبْدِاللّهِ عليه السّلام قالَ: نَوْمُ الصّائِمِ عَبادَةٌ، وَ صَمْتُهُ تَسْبيحٌ، وَ عَمَلُهُ مُتَقَبَّلٌ، وَ دُعاؤُهُ مُسْتَجابٌ:
امام ششم حضرت صادق عليه السّلام فرمود: خواب روزه دار در ماه رمضان عبادت، سكوتش تسبيح خدا، عملش مورد قبول درگاه الهى و دعاى او مستجاب است. عَنْ مُحَمَّدِ بْنَ مُسْلِم، عَنْ أبى جَعْفَر عليه السّلام قالَ: كانَ عَلِىُّ بْنُ الْحُسَيْنِ عليهما السّلام يَقُولُ: أيُّما مُؤْمِن دَمَعَتْ عَيْناهُ لِقَتْلِ الْحُسَيْنِ عليه السّلام حَتّى تَسيلَ عَلى خَدِّهِ، بَوَّأهُ اللّهُ تَعالى بِهافِى الْجَنَّةِ عُرَفاً يَسْكُنُها أحْقاباً. وَ أيُّما مُؤْمِن دَمَعَتْ عَيْناهُ حَتّى تَسيلَ عَلى خَدِّهِ فيما مَسَّنا مِنَ الاْذى مِنْ عَدُوِّنا فِيالدُّنْيا بَوَّأَهُ اللّهُ فِى الْجَنَّةِ مُبَوَّأَ صِدْقِ. وَ أيُّما مُؤْمِن مَسَّهُ أذًى فينا فَدَمَعَتْ عَيْناهُ حَتّى تَسلَ عَلى خَدِّهِ مِنْ مَضاضَةِ ما اُوذِىَ فينا، صَرَفَ اللّهُ عَنْ وَجْهِهِ الاْذى، وَ آمَنَهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ مِنْ سَخَطِهِ وَ النّاِِ:
محّمد بن مسلم از امام باقر از حضرت سجّاد روايت مى كند: هر مؤمنى كه چشمش براى كشته شدن حسين عليه السّلام اشك بريزد تا بر گونه اش دراز در آن ساكن باشد، و هر مؤمنى كه از ديده اش اشك بريزد تا بر رخسارش جارى شود براى رنج و آزارى كه از جانب دشمن در اين دنيا به ما رسيده است خداوند عالم او را در بهشت در مكانى صالح و شايسته مسكن دهد، و هر مؤمنى كه در دوستى با ما و در راه پيروى ما رنجى بدو رسد و چشمش گريان گردد تا بررويش بريزد به خاطر زحمت و رنجى كه در راه اطاعت و دوستى ما به او رسيده، خداوند رنج و ناراحتى قيامتش را بگرداند و او را از خشم و عذاب خود ايمنى دهد.
عالم آرا خودنمائى مى كند *** يا حسين است و خدائى يم كند
آبروى عقل هم از خاك اوست *** زان مش را كيميائى مى كند
رحمت بى منتهاى لايزال *** دعوى بى منتهائى مى كند
مقتداى اوّلين و آخرين *** از حسينش مقتدائى مى كند
بوى حقّ و روى حقّ و خوى حق *** كى ز خون حق جدائى مى كند
اين حسين است كز برايش جبرئيل *** وحى را نغمه سرائى مى كند
اين حسين است كز پى تعظيم او *** عرش قامت را دوتائى مى كند
اين حسين است كز غبار خاك او *** حور جنّت توتيائى مى كند
اين حسين است كانچه دارد از خدا *** در ره عشقش فدائى مى كند
كشتى ايمان ز طوفان ايمن است *** تا حسينش ناخدائى مى كند
عَنْ أبى عَبْدِاللّهِ عليه السّلام قالَ: الْحافِظُ لَلْقُرْآنِ وَ الْعامِلُ بِهِ مَعَ السَّفَرَدِ الْكِرامِ الْبَرَرَةِ:
امام صادق عليه السّلام فرمود: حافظ قرآن و عمل كننه به آن همدم و همنشين فرشتگان شايسته حقّ است. عن أبى بَصير، عن أبى عَبْدِاللّهِ عليه السّلام قالَ: سَمِعْتُهُ يَقُولُ: أوْحَى اللّهُ عَزَّوَجَلَّ إلغى داوُدَ النَّبِىِّ عليه السّلام: يا داوُدُ إنَّ عَبْدِىَ الْمُؤْمِنَ إذا أذْنَبَ ذَنْباً ثُمَّ رَجَعَ وَ تابَ مِنْ ذلِكَ الذَّنْبِ وَ اسْتَحْيى مِنّى عِنْدَ ذِكْرِهِ، غَفَرْتُ لَهُ وَ أنْسَيْتُهُ الْحَفَظَةَ; وَ أَبْدَلْتُهُ الْحنَةَ وَ لا اُبالى، وَ أنَا أرْحَمُ الرّاحِمينَ: ابوبصير ازحضرت صادق عليه السّلام روايت مى كند: خداوند بزرگ به پيامبرش: داود وحى فرستاد كه: هرگاه از بنده مؤمن من گناهى سرزند و سپس از آن دست كشيده توبه كند، و چون ياد آن گناه كند از من شرمنده شود، من او را بيامرزم واز يد فرشتگان محافظش ببرم و به نيكى و ثواب بدل كنم و پروا ننمايم، كه من مهربانترين مهربانانم.
شيخ بهاء الدين عاملى چه نيكو مى سرايد:
اى داده خلاصه عمر به باد *** وى گشته به لهو و لعب دلشاد
زين بش خطيئه پناه مباش *** مرغابىِ بحر گناه مباش
تا چند رَوى به رهِ باطل *** يكبار بخوان زَهَقَ الْباطل
از تو به بشُوى گناه و خطا *** وز تو به رهى ز عذاب اليم
تو به درِ صلح بود يا رب *** در را مى كوب به صد يار رب
نوميد مشو ز عفو إله *** اى عاصى مجرم به صد يا رب
گر چه گنه تو ز حد بيش است *** لطف و كرمش ز عدد بيش است
عفو ازلى كه برون ز حد است *** خواهان گناه برون زعَد است
ليكن چندان در جرم مپيچ *** كه مكان صلح نماند هيچ
تا چند كنى اى شيخ كبار *** تو به تلقين به بهائى زار
كو تو به روز و شب فكند *** وين تو به به روز دگر فكند
عمرش بگذشت به لَيْت و عَسى *** در توبه صبح شكست مَسا
اى ساقى گذشتن فرّخ قال *** دارم ز حيات هزار ملال
در ده قدحى ز شراب طهور *** بر من بگشا درِ عيش و سرور
وى ذاكر خاص بلند مقام *** آزرده دلم ز غم ايّام
زين ذكر جديد فرح افزا *** غمهاى جهان ز دلم بزدا
مى گو با ذوق و دل آگاه *** اللّه اللّه اللّه اللّه
كين ذكر رفيع همايون فر *** وين نظم بديع بر خلق گشود
آن را بر خوان به نواى حزين *** وز قلّه عرش شنو تحسين
اين نظم بديع بلند اختر *** كآورد ز عالم قدس خبر
پيوسته خجسته پيامش كن *** مقبول خواص و عوامش كن
عَنْ أبى جَعْفَر عليه السّلام قالَ: مَعَلِّمُ الْخَيْرِ يَسْتَغْفِرُ لَهُ دَوابُّ الاْرْضِ وَ حيتانُ الْبُحورِ وَ كُلُّ صَغيرَة وَ كَبيرِة فى أرْضِ اللّهِ وَ سَمائرهِ: امام باقر عليه السّلام فرمود: براى آموزگارى كه خوبى به مردم بياموزد و راه خيرو صلاح زندگى را نشان دهد، همه جنبندگان روى زمين و ماهيان دريا و هر كوچك و بزرگ و ريز و درشتى در زمين و آسمان خدا براى او طلب آمرزش مى كنند!
قالَ رَسُولُ اللّهِ صلّى اللّه عليه و آله: مُجالةُ أهْلِ الدّينِ شَرَفُ الدُّنْيا وَ الاْخِرَةِ:
رسول خدا صلى اللّه عليه و آله فرمود: همدمى وهمنشينى با مردم متديّن و خداشناس شرف و بزرگى دنيا و آخرت است.
عَنْ أبى جَعْفَر عليه السّلام قالَ: أرْبَعٌ مَنْ كُنَّ فيهِ بَنَى اللّهُ لَهُ بَيْتاً فِى الْجَنَّةِ: مَنْ آوَى الْيَتيمَ، وَ رَحِمَ الضَّعيفَ، وَأشْفَقَ عَلغى والِدَيْهِ، وَ رَفِقَ بِمَمْلُوكِهِ:
امام باقر عليه السّلام فرمود: چهار خصلت است در هركس باشد خداوند براى او خانه اى در بهشت بنا كند:
1ـ پناه دادن به يتيم 2ـ مهربانى با ضعيف 3ـ نيكوئى به پدر و مادر 4ـ مهربانى و نرم خوئى با زيردست.
عَنْ أبى جَعْفَر عليه السّلام قالَ: سَمِعْتُهُ يَقُولُ: مَنْ كَفَّ نَفْسَهُ عَنْ أعْراضِ النّاسِ كَفَّ اللّهُ عَنْهُ عَذابَ يَوْمِ الْقِيامَةِ، وَ مَنْ كَفَّ غَضَبَهُ عَنِ النّاسِ أقالَهُ اللّهُ نَفْسَهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ: ابوحمزه ثمالى مى گويد: از حضرت باقر عليه السّلام شنيدم مى فرمود: هر كس از تعرّض به عِرض و آبروى مردم خويشتن دارى كند خداوند عذاب قيامت را از وى دور سازد، و هر كس عصبانيّت و خشم خود را درباره مردم فرونشاند خداوند در قيامت گناهان را ببخشد. عَنْ أبى عَبْدِاللّهِ عليه السّلام قالَ: ثَلاثةٌ يُدْخِلُهُمُ اللّهُ الْجَنَّةَ بِغَيْرَ حِساب: إمامٌ عادِلٌ، وَ تاجِرٌ صَدُوقٌ، وَ شَيْخٌ أفْنى عُمْرَهُ فى طاعَةِ اللّهِ امام ششم عليه السّلام فرمود: خداوند سه گروه را بدون حساب به بهشت ببرد: رهبر عدالت پيشه، تاجر راستگو، پيرمردى كه عمر خود را در طاعت خدا بسر برده.
عَن أبى عَبْدِاللّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّد الصّادقِ عليهما السّلام قال: مَنْ أشْبَعَ جُوعَةَ مُؤْمِن وَضَعَ اللّهُ لَهُ مائِدَةً فِى الْجَنَّةِ يَصْدُرُ عَنْهَا الثَّقَلانِ جَميعاً: امام صادق عليه السّلام فرمود: هر كس مؤمن گرسنه اى را سير كند خداوند براى او در بهشتسفره اى ترتيب دهد كه همه جنّ و انس از سر آن سير برخيزند!
به قول بلبل گلزار معنى، سعدى شيرازى:
حكايت كنند از بزرگان دين *** حقيقت شناسان عين اليقين
كه صاحبدلى بر پلنگى نشست *** همى راند رهوار و مارى به دست
يكى گفتش اى مرد راه خداى *** بدين ره كه رفتى مرا ره نماى
چه كردى كه درّنده رام تو شد *** نگينِ سعادت به نام تو شد
بگفت ارپلنگم زبون است و مار *** وگر پيل و كركس شگفتى مدار
تو هم گردن از حكم داور مپيچ *** كه گردن نپيچد ز حكم تو هيچ
چو حاكم به فرمان داور بود *** خدايش نگهبان و ياور بود
محالست چون دوست دارد ترا *** كه در دست دشمن گذارد ترا
يكى ديدم از عرصه رودبار *** كه پيش آمدم بر پلنگى سوار
چنان هول از اين حال بر من نشست *** كه ترسيدنم پاى رفتن ببست
تبسّم كنان دست بر لب گرفت *** كه سعدى مدار آنچه ديدى شگفت
ره اين است رو از حقيقت متاب *** بنه گام و كامى كه دارى بياب
نصيحت كسى سودمند آيدش *** كه گفتار سعدى پسند آيدش
قال أبُو عَبْدِ اللّهِ عليه السّلام: ما مِنْ مُسْلِم أقْرَضَ مُسْلِماً قَرْضاً يُريدُ بِهِ وَجْهَ اللّه إلاّ حَسِبَ اللّه لَهُ أجْرَهُ بِحسابِ الصَّدَقَةِ حَتّى يَرْجِعَ إلَيْهِ:
صدقه او در دنيا سايبان او در قيامت است. در هر صورت آيات قرآن و روايات و اخبار، ثواب و اجر و مزد هر عمل نيكى را چه كم چه زياد، چه در نهان چه در آشكار بيان كرده، هر كس بخواهد بر تمام زواياى اين مسئله آگاه شود بايد به تمام قرآن و به قسمت مهمّى از روايات مراجعه كند.