بى‏ارزشى هدايت اجبارى‏

در رابطه با هدايت جامعه انسانى نيز پروردگار عالم در آيه شريفه «لو» به كار گرفته است:

«فَلَوْ شَآءَ لَهَدَيكُمْ أَجْمَعِينَ »  اگر مى خواستم، تمام انسان ها را در مدار هدايت قرار مى دادم، آن وقت در كره زمين، غير از خير، درستى و سلامت نفس، هيچ چيز ديگرى پيدا نمى شد. اگر ميليون ها سال نيز چراغ برمى داشتيد و سرگردان به دنبال يك گناه صغيره مى گشتيد، پيدا نمى كرديد.

اما چرا خدا اين كار را نكرد؟ چون اگر خود خدا براى هدايت بندگان وارد ميدان شود، اين هدايت، اجبارى مى شود و هدايت اجبارى، نه قبول مى شود و نه به كار گرفتنش، جنبه عبادت دارد و چون جنبه عبادت ندارد، ارزشى نخواهد داشت.

پس پاداش نيز ندارد.

آن وقت ديگر نيازى به زندگى دوم- آخرت- نداشتيم، چون ديگر پاداشى در كار نبود، آن وقت ما مانند همه حيوانات زنده روى زمين، عمر محدودى داشتيم، مى خورديم و مى خوابيديم و مى مرديم، بعد نابود مى شديم، اما منِ خدا زندگى شما را اين گونه طراحى نكردم.

نمى خواستم بندگانم مانند حيوانات باشند. من از اول اراده كردم كه براى شما دو زندگى قرار بدهم؛ حيات دنيا و حيات آخرت. از اول اراده كردم كه يك طرف حيات شما را مانند خودم، ابدى قرار بدهم و مى خواستم به خودم وصل باشيد.

من اين گونه طرح وجود شما را اراده كردم. اگر كسى از اين طرح من ناراضى است، خداى ديگر و طرح ديگرى را انتخاب كند، چون من از رأى و طرحم برنمى گردم. اين مطلب ريشه دار و مسأله مهم و دقيق، از طريق آيات قرآن بيشتر روشن مى شود.

بنابراين اگر هدايت اجبارى بود، آنچه كه اكنون مقرر است، ديگر مقرر نبود و ما حيوان منظمى مى شديم، بعد مى مرديم و تمام مى شد. روز قيامت، بهشت، بعثت انبيا، فعاليت عقل، علم و تمدن، هيچ چيزى نبود.

اگر اين گونه بود كه خيلى از ارزش ها خلق نمى شد. اما اراده ما بر اين تعلق گرفت كه پذيرفتن هدايت را به صورت اختيارى قرار دهيم تا با اين اختيار و انتخاب هدايت به دست خودتان، اين هدايت داراى ارزش و اجر داشته باشد و به دنبالش برزخ نورانى و قيامت آباد و به دنبال آن نيز

«عِيشَهٍ راضيَهٍ » و به دنبال آن عمر ابدى داشته باشد. اين ها محصول هدايت اختيارى است.