پرسشها و پاسخها، ص: 136

علّت تامّه آن حاصل نشده و تحقّق پديده به مرحله حتميّت «قضا» نرسيده است امكان خنثی شدن و بی تأثير ماندن در مورد آن ها وجود دارد. بنابراين تقدير قابل دگرگونی و تغيير است از اين دگرگونی و تغيير «قدر» به «بدا» تعبير می شود. در روايات مصاديق فراوانی از «بدا» ذكر شده است «1» كه در اين جا برای نمونه يكی از روايات را می آوريم:

روزی نبی اكرم صلی الله عليه و آله با جمعی از اصحاب نشسته بودند، مردی يهودی كه برای جمع آوری هيزم می رفت به آن حضرت رسيد گفت: «السّام عليك» مرگ بر تو باد، حضرت فرمودند: «عليك» بر تو باد، اصحاب زبان به اعتراض گشودند، عرض كردند: «يا رسول خدا او برای شما آرزوی مرگ نمود» حضرت فرمودند: «من نيز پاسخ او را همانگونه به خودش بازگرداندم» سپس فرمودند: «امروز مار زهرآگينی او را گزيده از پای درمی آورد و او ديگر باز نخواهد گشت».

يهودی به راه خود ادامه داد، از آن محل گذشت و پس از مدّتی با پشته ای هيزم بازگشت، وقتی اصحاب او را ديدند با شگفتی علّت عدم مرگ او را از رسول خدا صلی الله عليه و آله جويا شدند، حضرت از مرد يهودی خواستند كوله بار خويش را بر زمين نهاد وقتی در آن نگريستند، مار خطرناكی را در ميان هيزم ها مشاهده كردند.

نبی اكرم صلی الله عليه و آله از مرد يهودی سؤال فرمودند: «امروز چه كار نيكی انجام داده ای؟» او در پاسخ عرض كرد «كاری انجام نداده ام مگر آن كه از دو قرص نان كه در اختيار داشتم يكی را به فقير دادم».

______________________________
(1) بحارالانوار: 4/ 92، باب 13 البلاءِ والنسخ.