مرگ و فرصت ها، ص: 315

زيرا در اين گونه جلسات هيچ چيزی ياد نمی گيرد؛ نه مسأله، نه حلال، نه حرام، نه روايت. گاهی نيز در مقابل مدعيانی قرار می گيرد كه امام صادق عليه السلام می فرمايد:

خوب كه به حرفهای آنان گوش بدهی، خود را به تو اينگونه نشان می دهند كه يعنی ما به عوالم بالا و ملكوت نيز آگاهی داريم، اگر از اين ها مسأله طهارت گرفتن را بپرسی، نمی دانند اين ها كه مسائل پايين ترين عضو بدن را نمی دانند، چگونه از آسمان و ملكوت خبر دارند؟ «1» «الاقتصاد فی العبادة» خيلی مهم است. ميانه رو باش. اهل سنّت اين روايت را نقل كرده اند كه:

ابوهريره به پيغمبر صلی الله عليه و آله عرض كرد: حس می كنم كه علاقه ام به شما دارد كم می شود. پيغمبر اكرم صلی الله عليه و آله نيز اصلًا ناراحت نشدند و با توجه به ظرفيت درونی او فرمودند:

«زُرْ غِبّاً تَزْدَدْ حُبّاً» «2»

برای اين است كه تو خيلی نزد من می آيی، چند روز در ميان بيا تا علاقه تو به من باقی بماند. اين مسأله طبيعی است.

بهترين غذا را اگر هر روز بخواهد بخورد، دو روز بگذرد، مجبور می شود با التماس بگويد: من نمی خواهم؛ زده شده ام.

كسی به من گفت: هر وقت به خانه می روم، غذا، آب گوشت داريم، می گفت: من از اين همه آبگوشت خسته شدم، ولی كاری نمی توانم بكنم. يادت باشد، اگر من مردم، به كسی كه سنگ قبر را می نويسد بگو: روی سنگ قبر من با آن قلم و چكش عكس ديزی در آورد. گفتم: برای چه؟ گفت: برای اينكه هر كس سر قبر من می آيد بفهمد كه آبگوشت خوری مرا كشت.

امام باقر عليه السلام می فرمايد:

______________________________
(1)- وسائل الشيعة: 12/ 20، باب 10، حديث 15532؛ «أَبِي عَبْدِاللَّه عليه السلام (لفضيل) قَالَ تَجْلِسُونَ وَ تُحَدِّثُونَ قُلْتُ نَعَمْ قَالَ تِلْكَ الْمَجَالِسُ أُحِبُّهَا فَأَحْيُوا أَمْرَنَا رَحِمَ اللَّهُ مَنْ أَحْيَا أَمْرَنَا يَا فُضَيْلُ مَنْ ذَكَرَنَا أَوْ ذُكِرْنَا عِنْدَهُ فَخَرَجَ عَنْ عَيْنَيْهِ مِثْلُ جَنَاحِ الذُّباب غَفَرَ اللَّهُ لَهُ ذُنُوبَهُ وَ لَوْ كَانَتْ أَكْثَرَ مِنْ زَبَدِ الْبَحْرِ.»

وسائل الشيعة: 27/ 61، باب 6، حديث 33199؛ «إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام فِي، حديث قَالَ يَظُنُّ هَؤُلَاءِ الَّذِينَ يَدَّعُونَ أَنَّهُمْ فُقَهَاءُ عُلَمَاءُ أَنَّهُمْ قَدْ أَثْبَتُوا جَمِيعَ الْفِقْهِ وَ الدِّينِ مِمَّا تَحْتَاجُ إِلَيْهِ الْأُمَّةُ وَ لَيْسَ كُلُّ عِلْمِ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله عليه و آله عَلِمُوهُ وَ لَاصَارَ إِلَيْهِمْ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله عليه و آله وَ لَاعَرَفُوهُ وَ ذَلِكَ أَنَّ الشَّيْ ءَ مِنَ الْحَلَالِ وَ الْحَرَامِ وَ الْأَحْكَامِ يَرِدُ عَلَيْهِمْ فَيُسْأَلُونَ عَنْهُ وَ لَايَكُونُ عِنْدَهُمْ فِيهِ أَثَرٌ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله عليه و آله وَ يَسْتَحْيُونَ أَنْ يَنْسُبَهُمُ النَّاسُ إِلَی الْجَهْلِ وَ يَكْرَهُونَ أَنْ يُسْأَلُوا فَلَا يُجِيبُوا فَيَطْلُبَ النَّاسُ الْعِلْمَ مِنْ مَعْدِنِهِ فَلِذَلِكَ اسْتَعْمَلُوا الرَّأْيَ وَ الْقِيَاسَ فِي دِينِ اللَّهِ وَ تَرَكُوا الآْثَارَ وَ دَانُوا بِالْبِدَعِ وَ قَدْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله عليه و آله كُلُّ بِدْعَةٍ ضَلَالَةٌ فَلَوْ أَنَّهُمْ إِذَا سُئِلُوا عَنْ شَيْ ءٍ مِنْ دِينِ اللَّهِ فَلَمْ يَكُنْ عِنْدَهُمْ فِيهِ أَثَرٌ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله عليه و آله رَدُّوهُ إِلَی اللَّهِ وَ إِلَی الرَّسُولِ وَ إِلَی أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ صلی الله عليه و آله.»

بحار الأنوار: 2/ 137، باب 17، حديث 47؛ «أَبِي عُبَيْدَةَ الْحَذَّاءِ قَالَ قَالَ لِي أَبُو جَعْفَرٍ عليه السلام وَ أَنَا عِنْدَهُ إِيَّاكَ وَ أَصْحَابَ الْكَلَامِ وَ الْخُصُومَاتِ وَ مُجَالَسَتَهُمْ فَإِنَّهُمْ تَرَكُوا مَا أُمِرُوا بِعِلْمِهِ وَ تَكَلَّفُوا مَا لَمْ يُؤْمَرُوا بِعِلْمِهِ حَتَّی تَكَلَّفُوا عِلْمَ السَّمَاءِ يَا أَبَا عُبَيْدَةَ خَالِطِ النَّاسَ بِأَخْلَاقِهِمْ وَ زَائِلْهُمْ بِأَعْمَالِهِمْ يَا أَبَا عُبَيْدَةَ إِنَّا لَانَعُدُّ الرَّجُلَ فَقِيهاً عَالِماً حَتَّی يَعْرِف.»

(2)- نسخة وكيع (وكيع بن الحراج): 97؛ مسند ابن داود الطيالسی: 330.