1- از دیدگاه قرآن، سه نوع شخصیت اساسی وجود دارد؛ مؤمن، كافر و منافق؛( آیات 2 تا 20 سوره بقره )
2- شخصیت های مؤمن، خود دارای سه درجه شخصیتی می باشند؛ آنان كه به خود ظلم می كنند، آنان كه میانه رو هستند و آنان كه پیشتازانند؛ ( فاطر/ 32 )
3- مشخصه بارز شخصیت كافر آن است كه دل و اندیشه اش را قفل كرده است و راهی برای نفوذ هیچ حرف تازه و اندیشه متفاوتی نگذاشته است و به همین دلیل، از درك حقایق عاجز است.
4- خصوصیت بارز شخصیت منافق از دیدگاه قرآن، دوگانگی ریشه ای در ظاهر و باطن است؛ به همین دلیل، مبتلا به شك و تردید و عدم قدرت تصمیم گیری و ناتوانی در قضاوت می شود؛ ( بقره و 8 تا 20 منافقون )
5- در قرآن كریم، در آیات فراوانی از اندوه، علل ایجاد كننده آن و راه های برطرف ساختن آن سخن رفته است . گاهی اندوه فراق را با دیدار و گاهی اندوه فقر را با بشارت و گاهی اندوه رسول خدا (ص) را به دلداری حضرت حق، درمان نموده است.
6- در دیدگاه قرآن، ترس دو نوع است؛ ترس پسندیده و ترس ناپسند؛ ترس پسندیده، همان ترس از خداوند و عدالت اوست كه منجر به اصلاح رفتار می شود؛ (انفال/2) و ترس ناپسند، اضطرابی شدید با علت مشخصی است كه تسلط بر نفس را از بین می برد و باید با آن مبارزه شود؛ ( احزاب/10 و 11 )
7- از نظر قرآن دو نوع خشم وجود دارد؛ خشم مفید و متعادل و خشم مخرب و نابهنجار؛خشم متعادل، راهی برای رسیدن به هدف در مواقع لزوم است و خشم مخرب را باید درمان كرد . قرآن كریم با توصیه به صبر و پاسخ گویی با عمل نیك و با وعده بهشت و پاداش اخروی، به وسیله سفارش به بخشش و عفو، یادآوری قدرت و خشم خداوند و ... به درمان بیماری سلامتی سوز خشم و عصبانیت پرداخته است.
كه به ترتیب در سوره شوری آیه43، فصلت آیه 34، آل عمران آیات 133 و 143، شوری آیات 36 و 37 ، و نور آیه 22 بیان شده است .
8- در قرآن به سه نوع از مكانیسم های دفاعی - روانی اشاره شده است كه عبارتند از: فرافكنی ( منافقون/4 )، دلیل تراشی ( بقره/11 و 12 ) و واكنش سازی ( بقره/204 و 205 و منافقون/4 )
9- در فرهنگ قرآن یكی از راه های مؤثر و اساسی روان درمانی، استفاده از مواعظ و اندرزهای قرآنی است( یونس/57 )
10- در روش روان درمانی قرآنی، ایمان، تولید امنیت درونی و آرامش می نماید؛ ( انعام/82 و رعد/28 )
11- یاد خدا، آرام بخش دلهاست؛( رعد/28 )
منبع : پایگاه نور پورتال
