انديشه در خلقت موجودات‏

براى يافتن حق؛ كافى است كسى در ذرّه و اتم انديشه كند. ماده بسيار ريز و عنصر بسيار كوچكى كه چند هزار از آن بر سر سوزن جا مى گيرند و با قوى ترين ميكروسكوپ ها قابل مشاهده نيستند، اين ذره كه داراى دو هسته مركزى و الكترون است، نظمش با نظم كل جهان مساوى است. داراى حركات، فعل و جايگاه منظم و صحيح در اين عالم خلقت است كه وقتى انسان انديشه مى كند، خود اين ذره و اتم براى آن انديشمند، آينه اى براى ديدن خالق اتم مى شود.
اين شعر از يك حكيم، فيلسوف و عارفى است به نام حكيم الهى قمشه اى كه من سال ها با او ارتباط داشتم. انسان فوق العاده و كم نظيرى بود. در سال هزار و سيصد و چهل و نه از دنيا رفت. ديوان اشعار او بيش از هزار صفحه است و غير از اين، كتاب هاى ديگرى نيز دارد؛ شرح عرفان و حكمت ابونصر فارابى به نام «حكمت الهى» دارد. انسان جامع، متخلق به اخلاق، تسليم حق، اهل حال و عابد با اخلاصى بود. تمام هزار صفحه ديوانش در آيات قرآن، روايات، حكمت حكيمان و عرفان عارفان ريشه دارد؛
 گيتى و خوبان آن، در نظر آيينه اى است             ديده نديدند در او، جز رخ زيباى دوست
انديشه در وجود پيامبر صلى الله عليه و آله
هرچه كه از دوست صادر شده، خوب است. كهكشان، سحابى، يا اتم. چون وقتى انديشه در عالم كنيد، مى بينيد كه همه موجودات جلوه علم، حكمت، عدل، قدرت، رحمت و كرامت او هستند؛ يعنى انسان در هر موجودى، بخشى از اسماى حسناى حضرت حق را، مى بيند و اگر آن موجود، پيغمبر صلى الله عليه و آله باشند، همه
اسماى حسناى پروردگار را در او جلوه گر مى بيند، چون به ما امر كرده اند كه در عظمت وجودى پيغمبر صلى الله عليه و آله نيز انديشه كنيد. خدا به ما نمى گويد كه بايد پيغمبر صلى الله عليه و آله را بدون شناخت قبول كنيد، بلكه مى گويد: «ثُمَّ تَتَفَكَّرُواْ مَا بِصَاحِبِكُم مّن جِنَّةٍ»
در مورد پيغمبر صلى الله عليه و آله عقل خود را به كار بگيريد، انديشه و فكر كنيد، به اين نتيجه مى رسيد كه او فرستاده ماست. سياق آيه، نكره در سياق نفى است؛ يعنى كمترين عيبى در او نمى بينيد، اما اگر با غرور جلو نياييم. اگر با غرور جلو بياييم، ابولهب مى مانيم. اگر حسود باشيم، عقبة بن ابى معيط  مى مانيم. با كبر بياييم، چون ابوجهل مى مانيم. با عقل جلو بياييد تا ابوذر، سلمان، ابن سينا، ملاصدرا، ابورافع، ابوالهيثم بن تيهان  بشويد. اگر با عقل بيشترى بياييد، سلمان مى شويد، با عقل صد در صد كامل بياييد، على بن ابى طالب عليه السلام مى شويد. اگر انديشه كنيد، مى بينيد كه در اين مرد حتى يك عيب نيز نمى توانيد پيدا كنيد. عيب كه پيدا نمى كنيد هيچ، او را «مطلع الفجر» و افق اسماى حسناى خدا مى بينيد.