تقواى اقتصادى صابران و متقين‏

مرحوم آيت الله العظمى آخوند خراسانى ، بيش از دويست مرجع تقليد تربيت كرده است. يكى از شاگردان مرحوم آخوند خدمت ايشان رسيد و به پول عراق، دو ريال، با احترام جلوى مرحوم آخوند گذاشت. آخوند فرمود: فرزندم! اين دو ريال چيست؟

دو ريال دو روز از زندگى را مى گذراند، ما اين پولها را خرج حوزه ها مى كنيم تا مرجع تقليد، مفسر قرآن، مبلغ دين، عالم، دين نگهدار تربيت كنيم، اين دو ريال چيست؟ عرض كرد: استاد! حقوق من در اين ماه يك تومان است. در اين ماه ديدم كه دو ريال آن اضافه مى باشد، اين دو ريال حق من نيست، مى خواهم آن را پس بدهم. من طاقت جواب دادن خدا در قيامت را ندارم. «2» حلال خدا را پس مى زنند، چه برسد به حرام. اگر بخواهند حساب مالى ما را بررسى كنند، نود درصد درآمد و هزينه كردن ما مردود مى شود؛ چون در اسراف، تبذير، بخل، حرص و سهل انگارى هزينه مى كنيم.

تاجر پولدارى از بغداد به نجف آمد. محضر وجود مبارك مرجع تقليد خود، آخوند خراسانى رسيد. ايران چه چهره هاى عظيمى در علوم مختلف از قبيل

عرفان، فقه، فلسفه، فيزيك، شيمى و رياضى داشته است. ايران هزار و پانصد سال در رشته هاى مختلف، در تحويل شخصيت هاى ناب از همه دنيا مسابقه را مى برد، البته اگر حكومت هاى ستمگر حاكم بر اين مملكت ممانعت نمى كردند.

آن تاجر عبايى براى آخوند آورد. عبايى كه در ما طلبه ها به عباى خاشيه معروف است، بافت عجيبى دارد، نگهدارى آن زحمت دارد، ولى عباى فوق العاده اى است. عرض كرد: آقا! اين عبا، صدقه، انفاق و از سهم امام نيست، شما مرا مى شناسيد، من مقلد شما هستم، من نزد شما حساب مالى دارم، اين عبا از پول خالص زحمت كشيده خودم است، به شما علاقه دارم، عبا را به شما هديه مى كنم، روى دوش خود بياندازيد، چون چند روز قبل به درس شما آمدم، ديدم عباى شما كهنه و وصله دار است. شما مرجع تقليد چند ميليون شيعه و مؤمن هستيد، درست نيست كه روى دوش بزرگ شيعه، عباى كهنه و وصله دار باشد.

مرحوم آخوند فرمودند: از محبت، و لطف شما بسيار ممنونم. عبا را قبول كردم.

تاجر بسيار خوشحال شد. وقتى تاجر از نجف رفت، مرحوم آخوند عبا را به يك روحانى داد و گفت: آن را در بازار، نزد فلان عبا فروش نجف بفروش، چون انسان صادق و بى دوز و كلكى است. قيمت واقعى آن را به تو مى گويد. يعنى در بين مردم كسانى هستند كه قيمت واقعى را نمى گويند و فاسد، كلاه بردار و متقلب هستند.

اين ها به فرموده پيغمبر صلى الله عليه و آله بى دين هستند:

«ليس منا من غشّ مسلماً»

كاسبى كه به امت من كلك بزند، از ما نيست. گفت: اين عبا فروش راست گو است. پولش را نمى خواهم. برو به او بگو: اين عبا را بردار و در برابر آن چند عباى معمولى به ما بده. چون وقتى كه طلبه شدم، عباى من ساده بود، بعد كه مدرّس شدم، همين عبا بر دوش من بود، اكنون نيز كه آخوند خراسانىِ مرجع تقليد شده ام، با همين عبا هستم، چون عبا كه كارى نمى كند. آن عبا را با چهارده عبا عوض كرد و عباها را به طلبه ها هديه كرد و فرمود:

ما با همين عباى وصله دار پاره زندگى مى كنيم، چون ملك الموت كه بيايد، به عبا نگاه نمى كند، او جان و پرونده ام را مى خواهد. امّا طلبه ها يك عبا را براى آخوند گذاشتند و روى دوش ايشان انداختند.

پيغمبر صلى الله عليه وآله مى فرمايد: در فضاى ايمان و يقين، در برابر خواسته هاى نامعقول صابر هستند و همه خواسته هاى غيرمنطقى را از خود دور مى كنند و در شوق بهشت هستند و به آن نيز مى رسند. از حلال زياد نيز فرارى هستند، «فضلًا عن الحرام»  چه رسد به حرام.