هدايت و گمراهي اختياري

آياتی همچون (فَيُضِلُّ اللَّهُ مَنْ يَشاءُ وَ يَهْدي مَنْ يَشاءُ) بر اختیاری بودن هدایت و گمراهی دلالت دارند.

يعني در ابتدا اين گونه نيست که خداوند متعال کسي را که می‌خواهد، هدايت مي‌کند و کسي را می‌خواهد گمراه مي‌کند. بلکه اول خود انسان زمينة هدايت يا گمراهي را فراهم مي‌کند. اين انسان است که با وجود، منش‌، نيت و ارادة خود، به پروردگار عالم نشان مي‌دهد که من هدايت مي‌خواهم. چنین است که او در زمرة هدايت‌شدگان قرار مي‌گیرد؛ در زمرة کسانی که قرآن دربارة آن‌ها می‌فرماید:(يَهْدي مَنْ يَشاءُ)

دیگری مي‌گويد هزاران پيامبر هم مرا دعوت کنند، نمي‌خواهم گوش بدهم؛ ائمة اطهار هم مرا دعوت کنند، خوشایند من نیست؛ و دوست ندارم قرآن مجيد مرا دعوت ‌کند. پس او در زمرة آية:(فَيُضِلُّ اللَّهُ مَنْ يَشاءُ) مي‌رود. يعني اول خود او گمراهي را خواسته و ما هم اجباری به هدايت او نداریم.