در يك بخش از اين سوره الهى، سخن از سقوط بسيار خطرناك نفس انسانى است. به بيان ساده تر، منيّتى كه انسان در پاسخ پرسش ديگران مطرح مى كند. اين من به معناى بدن نيست، بلكه به معناى خود طبيعى و انسانى است. اين خود، با آثار فراوانى همراه است كه بدن هم به دنبال همان آثار، عكس العمل نشان مى دهد. مجموع عكس العمل هاى بدن، مربوط به خود طبيعى است.
خداوند از اين من، به «نفس» تعبير كرده است و آثارى را در قرآن مجيد بيان
مى كند كه هيچ يك از آن ها هنگام ولادت انسان، فعليت ندارد، بلكه در مسير حيات و رفتارهاى خانوادگى و فراز و نشيب زندگى، اين آثار پيدا مى شوند. داستان آن، از زمان حضرت آدم عليه السلام مطرح بوده است و بعد هم به دايره علم كشيده شده است. در اسلام به اين نفس، توجه بسيار شده است. در اروپا هم از قرن هجدهم ميلادى، موضوع علم روان شناسى و روان كاوى قرار گرفته است و امروزه از رشته هاى علمى سطح بالاى جهان است.
قرآن و روايات، درباره نفس و آثار آن، انصافا سنگ تمام گذاشته و كامل ترين رهنمودها را دارند. قرآن مجيد در روان كاوى درباره نفس انسانى، يك روان كاوى كامل و جامع دارد كه مربيان و عالمان و اساتيد، اگر بر اساس روان كاوى قرآن مجيد، از ابتدا با كودكان رفتار كنند، مى توانند ابعاد باطنى آنان را تا اندازه اى جهت بدهند. روايات هم در اين باره سخن گفته اند و گوشه اى را خالى نگذاشته اند.
خدا در قرآن مى فرمايد :
« الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ »
به راستى كه دين اسلام جامع تمام دستورهاى فردى ، اجتماعى و اخلاقى است.
منبع : پایگاه عرفان
