قرآن‌پژوه هندی بررسی کرد؛ مفهوم «عشق» در قرآن کریم

 گروه بین‌الملل: «توصیف احمد پری»، نویسنده و دکترای مطالعات اسلامی از دانشگاه اسلامی علیگر هند در مقاله‌ای به بررسی مفهوم عشق در قرآن کریم می‌پردازد.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) به نقل از پایگاه خبری «Kashmir Reader»، در این مقاله آمده است: در قرآن کریم، مفهوم کلمه «حب» یا عشق، با مفهوم «احسان» دارای ارتباط بسیار نزدیک است. این بدان معنا است که «رفتار درست» انسان در برابر خدا «عشق‌ ورزیدن» است.

قرآن کریم در حدود 15 آیه، حب را به خداوند نسبت داده و در تعداد دیگری از آیات از آنچه که خداوند دوست نمی‌دارد، می‌گوید.

در همه آیات قرآن که از عشق خداوند سخن گفته شده، هدف عشق او انسان است؛ آن انسانی که رفتارها و کارهایش خوب و زیبا هستند.

برخی از این آیات عبارتند از: «خداوند محسنین (نیکوکاران) را دوست دارد» (بقره 195 و مائده 93)، «خداوند توابین (توبه‌کنندگان) و مطهرین (پاکان) را دوست دارد» (بقره 222)، «خداوند متقین (پرهیزکاران) را دوست دارد» (آل عمران 76)، «خداوند متوکلین (توکل‌کنندگان) را دوست دارد» (آل عمران 159) و «خداوند مقسطین (عدالت‌پیشگان) را دوست دارد». (حجرات 9).

در این آیات مشخص است که خداوند کسانی را که کار خوب می‌کنند، پرهیزکار هستند، خود را پاک نگه می‌دارند و به او توکل می‌کنند، دوست دارد. این آیات، راهنمای خوبی برای شناخت صفات شخصیتی پسندیده و ستودنی است.

در مقابل آن آیاتی که نشان می‌دهد خداوند چه چیزهایی را نمی‌پسندد، از ویژگی‌های انسانی سخن می‌گوید که نکوهیده هستند، مانند کتمان حقیقت، کارهای زشت، فساد، افراط کردن، غرور و تکبر.

یکی از ویژگی‌های استفاده از کلمه حب یا عشق این است که این کلمه فقط در رابطه خدا و انسان و نه هیچ چیز دیگری به کار رفته و عشق خدا همواره معطوف به انسان است.

با وجود این، خداوند انسان‌هایی را که به هر چیز جز او عشق می‌ورزند، دوست ندارد.

«محبت امور مادی، از زنان و فرزندان و اموال هنگفت از طلا و نقره و اسب‌های ممتاز و چهارپایان و زراعت، در نظر مردم جلوه داده شده است، (تا در پرتو آن، آزمایش و تربیت شوند، ولی) اینها (در صورتی که هدف نهایی آدمی را تشکیل دهند،) سرمایه زندگی پست(مادی) است، و سرانجام نیک (و زندگی والا و جاویدان)، نزد خداست» (آل عمران 14)،«(آن‌ها زندگی زودگذر دنیا را دوست دارند در حالی که پشت سر خود روز سخت و سنگینی را رها می کنند» (انسان 76) «و مال و ثروت را بسیار دوست می دارید. (اما) چنان نخواهد بود، در آن هنگام که زمین سخت درهم کوبیده شود».(سوره فجر آیات 20 و 21).

به عبارت دیگر انسان نباید به زیبایی‌های فانی که در او ایجاد هوس می‌کنند، عشق بورزد بلکه عشق او باید مختص زیبایی ابدی پروردگار باشد.

با عشق خداست که انسان به سعادت می‌رسد. انسان‌ها می‌توانند با پیروی از آموزه‌های حضرت رسول(ص) و انجام هر آن‌ کاری که خیر و زیبا است به سوی پروردگار حرکت کنند. «بگو: اگر خدا را دوست می‌دارید، از من پیروی کنید! تا خدا(نیز) شما را دوست بدارد، و گناهانتان را ببخشد، و خدا بسیار آمرزنده و مهربان است.» (آل عمران، آیه 31).