فارسی
جمعه 21 دى 1403 - الجمعة 9 رجب 1446
قرآن کریم مفاتیح الجنان نهج البلاغه صحیفه سجادیه
0
نفر 0

و كان من دعائه علیه السلام لجیرانه و اولیائه اذا ذكرهم

و كان من‌ دعائه عليه السلام لجيرانه ‌و‌ اوليائه اذا ذكرهم
 
 دعاى بيست ‌و‌ ششم از‌ براى همسايگان ‌و‌ خويشان ‌و‌ دوستان.
 
«اللهم صل على محمد ‌و‌ آله. ‌و‌ تولنى فى جيرانى ‌و‌ موالى».
 يقال: تولى العمل، اى: تقلد، او‌ بمعنى حببنى.
 ‌و‌ الموالى: جمع المولى، ‌و‌ هو يجى ء بمعنى المعتق ‌و‌ المعتق ‌و‌ ابن العم ‌و‌ الناصر ‌و‌ الجار ‌و‌ الصهر ‌و‌ الحبيب. ‌و‌ الظاهر ان‌ المراد هنا بنو الاعمام ‌و‌ الاحباء.
 يعنى: بار خدايا، رحمت كن بر‌ محمد ‌و‌ آل‌ او. ‌و‌ متولى گردان ‌و‌ در‌ گردن من‌ انداز كار همسايگان مرا ‌و‌ بنى اعمام ‌و‌ دوستان مرا. يا: دوست گردان مرا در‌ پيش همسايگان ‌و‌ بنى اعمام ‌و‌ دوستان.
 «العارفين بحقنا، ‌و‌ المنابذين لاعدائنا، بافضل ولايتك».
 اى: الذين رموا اعداءنا ‌و‌ رفضوهم. ‌و‌ منه: (فنبذوه وراء ظهورهم)، اى: رموا به. ‌و‌ نبذت الشى ء: رميته.
 ‌و‌ الولايه بكسر الواو ‌و‌ فتحها، كلاهما مرويان فى هذا المقام.
 يعنى: اين چنين همسايگان ‌و‌ دوستان ‌و‌ بنى اعمام كه‌ شناسندگانند حق ما‌ را‌ ‌و‌ انداخته اند دشمنان ما‌ را‌ از‌ نظر خود ‌و‌ تارك ايشانند، به‌ فاضلترين تصرف
 
و تسلط تو- يا: امداد ‌و‌ اعانت تو.
 
«و وفقهم لاقامه سنتك ‌و‌ الاخذ بمحاسن ادبك».
 الحسن: نقيض القبح. ‌و‌ الجمع: محاسن على غير قياس كانه جمع محسن.
 (يعنى:) ‌و‌ توفيق ده‌ ايشان را‌ از‌ براى برپاى داشتن سنت ‌و‌ طريقه ‌ى‌ تو‌ را‌ ‌و‌ فراگرفتن نيكوييهاى ادب تو- يعنى نگاه داشتن حد هر‌ چيزى كه‌ تو‌ وضع كرده اى.
 «فى ارفاق ضعيفهم، ‌و‌ سد خلتهم».
 الرفق- بالكسر-: لين الجانب، ضد العنف. ‌و‌ الارفاق افعال منه بمعنى اللطف. يقال: رفقت به‌ ‌و‌ ترفقت به‌ ‌و‌ ارفقته، كلها بمعنى، اى: تلطفت به‌ ‌و‌ نفعته. ‌و‌ قد اورد ابن الاثير فى نهايته هذه الروايه، حيث قال: ‌و‌ منه الحديث: «فى ارفاق ضعيفهم ‌و‌ سد خلتهم»، اى: ايصال الرفق اليهم ‌و‌ سد خلتهم- بفتح الخاء المعجمه-. هى ‌و‌ العيله ‌و‌ العسره ‌و‌ الفاقه ‌و‌ الحاجه ‌و‌ العدم- بالضم- ‌و‌ الفقر متضاهيات ان‌ لم يكن مترادفات، ‌و‌ هى اجناس الفقر بيان محاسن آداب است.
 يعنى: در‌ فايده رسانيدن به‌ ضعيفان ايشان ‌و‌ مسدود ساختن رخنه ‌ى‌ فقر ‌و‌ حاجت ايشان.
 «و عياده مريضهم، ‌و‌ هدايه مسترشدهم».
 عدت المريض اعوده عياده، اى: ذهبت اليه ‌و‌ سالت عن حاله.
 ‌و‌ المسترشد، اى: الذى يطلب الرشد، ‌و‌ هو خلاف الغى.
 (يعنى:) ‌و‌ رفتن ‌و‌ پرسيدن بيماران ايشان ‌و‌ راه نمودن كسانى كه‌ طلب راه راست نمايند.
 «و مناصحه مستشيرهم، ‌و‌ تعهد قادمهم».
 
القادم: من‌ جاء من‌ السفر.
 (يعنى:) ‌و‌ نصيحت كردن كسى كه‌ طلب مشورت ‌و‌ صلاح انديشد از‌ ايشان ‌و‌ ديدار تازه كردن سفر آمدگان ايشان.
 «و كتمان اسرارهم، ‌و‌ ستر عوراتهم».
 العوره: سواه الانسان ‌و‌ كل‌ ما‌ يستحيى منه. ‌و‌ الجمع: عورات- بالتسكين-.
 (يعنى:) ‌و‌ پنهان داشتن رازهاى ايشان، ‌و‌ پوشيدن عورتهاى ايشان. ‌و‌ مراد از‌ عورت اينجا چيز چندى است كه‌ شرم بايد داشتن از‌ ‌آن چيزها.
 «و نصره مظلومهم، ‌و‌ حسن مواساتهم بالماعون».
 المواساه: مصدر آسيته بمالى مواساه. ‌و‌ واسيته لغه ضعيفه. قال فى القاموس: آساه بماله مواساه: اناله منه.
 ‌و‌ الباء فى الماعون بمعنى من‌ التبعيضيه. ‌و‌ المعنى ان‌ نيل كل‌ واحد منهم الاخر من‌ منافع ماعونه.
 ‌و‌ الماعون، المراد به‌ المعروف ‌و‌ هو ضد المنكر. ‌و‌ قيل: هو اسم جامع لمنافع البيت، كالقدر ‌و‌ الفاس ‌و‌ نحوهما.
 (يعنى:) ‌و‌ يارى دادن ستم رسيده هاى ايشان را، ‌و‌ فروگذار كردن نيكو ‌و‌ رسانيدن ايشان را‌ به‌ ضرورياتى كه‌ ايشان را‌ احتياج افتد- مثل كاسه ‌و‌ كوزه ‌و‌ تبر ‌و‌ بيل ‌و‌ غير آن.
 ‌و‌ بعضى گفته اند كه‌ مراد از‌ ماعون قرض است، ‌و‌ بعضى گفته اند مطلق اعانت به‌ هر‌ نحوى ‌و‌ جهتى كه‌ بوده باشد اصل او‌ معونه است ‌و‌ الف عوض است از‌ ها. ‌و‌ بعضى گفته اند كه‌ مراد از‌ ماعون سه چيز است كه‌ منع ‌آن نشايد،
 
آب ‌و‌ آتش ‌و‌ نمك.
 «و العود عليهم بالجده ‌و‌ الافضال، ‌و‌ اعطاء ما‌ يجب لهم قبل السوال».
 الجده- بكسر الجيم ‌و‌ فتح الدال- هى السعه ‌و‌ الثروه.
 يعنى: ‌و‌ بازگرديدن بر‌ ايشان به‌ توانگرى ‌و‌ بخشش كردن ‌و‌ نيكويى كردن ‌و‌ بخشيدن به‌ ايشان آنچه ايشان را‌ ضرورت ‌و‌ واجب باشد، پيش از‌ آنكه طلب نمايند ‌و‌ سوال ‌آن كنند.
 
«و اجعلنى اللهم اجزى بالاحسان مسيئهم».
 المراد بعد توبه المسى ء الى ‌و‌ الظالم لى، او‌ على وجه يعلم من‌ الاحسان ‌و‌ التجاوز رجوعهم الى التوبه المخلصه ‌و‌ الا كان اغراء بالمنكر ‌و‌ تركا لانكاره. ‌و‌ فيه دلاله على قبح الحقد.
 (يعنى:) ‌و‌ بگردان مرا- بار خدايا- كه‌ پاداش ‌و‌ جزا دهم به‌ نيكويى بدكرداران ايشان را.
 «و اعرض بالتجاوز عن ظالمهم».
 ‌و‌ اعراض كنم ‌و‌ روى بگردانم به‌ گذشتن از‌ بيدادكاران ايشان به‌ من.
 «و استعمل حسن الظن فى كافتهم».
 اى: جميعهم. ‌و‌ الضمير يعود الى الجيران ‌و‌ الموالى. ‌و‌ استعمال حسن الظن بكل واحد واحد بعد الاختبار. لان فى كلمات اميرالمومنين عليه السلام: «من الحزم سوء الظن».
 ‌و‌ خالف صاحب القاموس فى اضافه كافه فقال: ‌و‌ جاء الناس كافه، اى: كلهم. ‌و‌ لا‌ يقال: جاءت الكافه، لانه لا‌ يدخلها ال. ‌و‌ وهم الجوهرى ‌و‌ لا‌ تضاف. ‌و‌ كلامه
 
عليه السلام حجه عليه.
 (يعنى:) ‌و‌ به‌ كار دارم ظن نيكو در‌ جميع همسايگان ‌و‌ مواليان.
 «و اتولى بالبر عامتهم».
 ‌و‌ در‌ گردن گيرم كار همه ‌ى‌ ايشان را‌ به‌ نيكويى.
 «و اغض بصرى عنهم عفه».
 يقال: غض بصره عنه- بالغين ‌و‌ الضاد المعجمتين- اى: غمض عنه.
 (يعنى:) ‌و‌ فروخوابانم چشم خود را‌ از‌ ايشان از‌ روى عفت ‌و‌ پارسايى.
 «و الين جانبى لهم تواضعا».
 «الين» بضم الهمزه على ان‌ يكون افعالا من‌ لان يلين لينا ضد الخشونه.
 (يعنى:) ‌و‌ نرم كنم جانب خود را‌ با‌ ايشان از‌ روى تواضع ‌و‌ فروتنى.
 «و ارق على اهل البلاء منهم رحمه».
 الارقاق: افعال من‌ الرقه ضد الغلظ.
 يعنى: رقيق القلب ‌و‌ تنك دل باشم- يعنى رحم كنم- بر‌ بلا رسيدگان ايشان از‌ روى رحمت ‌و‌ مهربانى.
 «و اسر لهم بالغيب موده».
 اسر، اى: اظهر. ‌و‌ هو من‌ الاضداد، كقوله تعالى: (و اسروا الندامه لما راوا العذاب)، اى: اظهروها.
 (يعنى:) ‌و‌ ظاهر گردانم از‌ براى ايشان در‌ غيبت ايشان دوستى را.
 ‌و‌ مى تواند بود كه‌ «اسر» به‌ معنى «اخفى» باشد ‌و‌ مراد از‌ «غيب» قلب بوده باشد. يعنى: پنهانى كنم دوستى از‌ براى ايشان به‌ دل. چه، محبت قلبى اشد
 
محبتهاست.
 «و احب بقاء النعمه عندهم نصحا».
 ‌و‌ در‌ نسخه ‌ى‌ شيخ كفعمى: «بقاء الايمان ‌و‌ النعمه».
 (يعنى:) ‌و‌ دوست مى داشته باشم بقاى ايمان ‌و‌ نعمت نزد ايشان از‌ روى خلوص محبت.
 «و اوجب لهم ما‌ اوجب لحامتى، ‌و‌ ارعى لهم ما‌ ارعى لخاصتى».
 الحامه: الخاصه. ‌و‌ الحميم: القريب الذى يهتم باموره. ‌و‌ اختلاف اللفظ لضرب من‌ التاكيد.
 (يعنى:) ‌و‌ واجب دارم از‌ براى ايشان آنچه واجب مى دارم از‌ براى خويشاوندان خود، ‌و‌ رعايت كنم آنچه رعايت مى كنم از‌ براى خواص خود.
 
«اللهم صل على محمد ‌و‌ آله. ‌و‌ ارزقنى مثل ذلك منهم».
 بار خدايا، رحمت كن بر‌ محمد ‌و‌ آل‌ او. ‌و‌ روزى كن مرا مانند اين افعال از‌ ايشان.
 «و اجعل لى اوفى الحظوظ فيما عندهم».
 ‌و‌ بگردان از‌ براى من‌ تمامترين ‌و‌ وافى ترين بهره ها ‌و‌ نصيبها در‌ آنچه نزديك ايشان است.
 «و زدهم بصيره فى حقى، ‌و‌ معرفه بفضلى حتى يسعدوا بى ‌و‌ اسعد بهم».
 ‌و‌ زياده كن ايشان را‌ بصيرت ‌و‌ بينايى در‌ حق من، ‌و‌ شناسايى ده‌ ايشان را‌ به‌ فضل ‌و‌ افزونى من، تا‌ نيكبخت شوند به‌ سبب من‌ ‌و‌ نيكبخت شوم من‌ نيز به‌ سبب ايشان.
 «آمين رب العالمين».
 آمين- بالمد ‌و‌ القصر، ‌و‌ تشديد الميم خطاء عامى- اسم لفعل الامر. اى:
 
استجب. ‌و‌ فى الحديث: «آمين خاتم رب العالمين». قيل فى معناه: ان‌ آمين طابع الله على عباده لانه يدفع به‌ الافات ‌و‌ البلايا. فكانه كخاتم الكتاب الذى يصونه ‌و‌ يمنع من‌ افساده ‌و‌ اظهار ما‌ فيه.
 يعنى: بار خدايا، مستجاب كن اين دعاهاى مرا، اى پروردگار عالميان.

0
0% (نفر 0)
 
نظر شما در مورد این مطلب ؟
 
امتیاز شما به این مطلب ؟
اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی:

آخرین مطالب

و كان من دعائه علیه السلام اذا حزنه امر او اهمته ...
اسناد صحیفه
و كان من دعائه علیه السلام عند الاستسقاء
فى الصلاه على حمله العرش و كل ملك مقرب
و كان من دعائه علیه السلام فى یوم الفطر اذ انصرف ...
و كان من دعائه علیه السلام اذا نعى الیه میت، او ...
و كان من دعائه علیه السلام فى الرضا اذا نظر الى ...
و كان من دعائه علیه السلام فى التذلل لله عز و جل
و كان من دعائه علیه السلام بعد الفراغ من صلاه ...
و كان من دعائه علیه السلام لابویه

بیشترین بازدید این مجموعه

و كان من دعائه علیه السلام اذا حزنه امر او اهمته ...
و كان من دعائه علیه السلام فى المعونه على قضاء ...

 
نظرات کاربر

پر بازدید ترین مطالب سال
پر بازدید ترین مطالب ماه
پر بازدید ترین مطالب روز



گزارش خطا  

^