دعا هنگام گرفتاري و ناراحتي
اين دعا بيانگر وضع روحي بنده ي مخلص خداوند سبحان است ؛ هنگامي كه دچار بلا و گرفتاري و ناملايمات و نابساماني ها در زندگي مي شود ، به خداي خود پناه مي برد و تنها با تكيه گاه خود نجوا مي كند . امام سجاد عليه السلام در اين دعا به طور ضمني وظايف بنده در هنگام پيش آمد بلايا را نيز گوشزد كرده است .
يا من تحل به عقد المكاره، و يا من يفثاء به حد الشدائد، و يا من يلتمس منه المخرج الى روح الفرج، ذلت لقدرتك الصعاب، و تسببت بلطفك الأسباب. اى كسى كه پيچيدگى ناگوارى ها فقط به وسيله او حل مى شود، اى كسى كه برندگى سختى ها را او مى شكند و اى آن كه روى آوردن به سوى آسايش را از او تمنا مى كنيم! فقط به قدرت تو هر دشوارى هموار است و تنها سبب ساز، لطف عام تو مى باشد.
عقده هاى روحى انسان آن چنان پيچيده است كه در روان شناسى جديد بعضى را غير قابل حل و بعضى را بسيار مشكل تشخيص داده اند و توان علاج آن ها را در مرزى دانسته اند كه از عهده بسيار كمى از متخصصين بر مى آيد. پيچيدگى بسيارى از گرفتارى ها پيچش نظام روحى افراد است، ولى خداى متعال گره هاى كورى كه به دست هيچ كس باز نمى شود را به آسانى مى گشايد و مى داند كه چگونه بايد بندگان مبتلا و گرفتار را به سامان برساند.
اين جاست كه يأس و نااميدى انسان زايل مى شود، زيرا با كرم او همه چيز حل مى گردد و كمترين نگرانى در كار نخواهد بود. زيرا كليد همه اسرار گره خورده عالم در ارتباط با تدبير حكيمانه خداوند قرار دارد.
اى دل آر سيل فنا بنياد هستى بر كند
چون ترا نوح است كشتيبان ز طوفان غم مخور
اين دل غمديده حالش به شود دل بد مكن
اين سر شوريده باز آيد به سامان غم مخور
پس، گذشته از آن كه گشايش هر در بسته اى به يد قدرت اوست، شكنندگى مصائب و حاد بودن آنان نيز در برابر قدرت و پشتيبانى او كند گرديده و از كنار زندگى بدون هيچ گونه اصطكاكى عبور خواهد كرد، و به همين دليل حضرت فرموده كه فقط به وسيله تو خروج از وادى غم ميسور است و هيچ چيز براى تو مشكل نيست.
عبارت آخر اين فراز از دعا، جالب ترين قسمت آن است كه فرمود: تسببت بلطفك الاسباب؛ يعنى نظام جبرى علت و معلولى در سلطه ى قدرت تو ضرورت و جبر پيدا كرده و همه سبب ها و علت ها به تو باز مى گردد؛ به ديگر بيان: خداى متعال خود سبب ساز است، يعنى علت و معلول و رابطه اى بين اين دو جملگى در قبضه قدرت اوست و هيچ چيز يا كس ديگر بر آن حاكم نمى باشد. تنها اوست كه محكوم هيچ ضرورتى نخواهد بود، بلكه هم چنان كه قرآن كريم فرموده: و انا فوقهم قاهرون
بدين سان است كه در قلب و خاطر بندگان صالح خدا يأس و نوميدى از بن و ريشه خشكيده و هيچ گاه بن بست در زندگى آنان معنى ندارد.
يا من تحل به عقد المكاره، و يا من يفثاء به حد الشدائد، و يا من يلتمس منه المخرج الى روح الفرج، ذلت لقدرتك الصعاب، و تسببت بلطفك الأسباب. اى كسى كه پيچيدگى ناگوارى ها فقط به وسيله او حل مى شود، اى كسى كه برندگى سختى ها را او مى شكند و اى آن كه روى آوردن به سوى آسايش را از او تمنا مى كنيم! فقط به قدرت تو هر دشوارى هموار است و تنها سبب ساز، لطف عام تو مى باشد.
عقده هاى روحى انسان آن چنان پيچيده است كه در روان شناسى جديد بعضى را غير قابل حل و بعضى را بسيار مشكل تشخيص داده اند و توان علاج آن ها را در مرزى دانسته اند كه از عهده بسيار كمى از متخصصين بر مى آيد. پيچيدگى بسيارى از گرفتارى ها پيچش نظام روحى افراد است، ولى خداى متعال گره هاى كورى كه به دست هيچ كس باز نمى شود را به آسانى مى گشايد و مى داند كه چگونه بايد بندگان مبتلا و گرفتار را به سامان برساند.
اين جاست كه يأس و نااميدى انسان زايل مى شود، زيرا با كرم او همه چيز حل مى گردد و كمترين نگرانى در كار نخواهد بود. زيرا كليد همه اسرار گره خورده عالم در ارتباط با تدبير حكيمانه خداوند قرار دارد.
اى دل آر سيل فنا بنياد هستى بر كند
چون ترا نوح است كشتيبان ز طوفان غم مخور
اين دل غمديده حالش به شود دل بد مكن
اين سر شوريده باز آيد به سامان غم مخور
پس، گذشته از آن كه گشايش هر در بسته اى به يد قدرت اوست، شكنندگى مصائب و حاد بودن آنان نيز در برابر قدرت و پشتيبانى او كند گرديده و از كنار زندگى بدون هيچ گونه اصطكاكى عبور خواهد كرد، و به همين دليل حضرت فرموده كه فقط به وسيله تو خروج از وادى غم ميسور است و هيچ چيز براى تو مشكل نيست.
عبارت آخر اين فراز از دعا، جالب ترين قسمت آن است كه فرمود: تسببت بلطفك الاسباب؛ يعنى نظام جبرى علت و معلولى در سلطه ى قدرت تو ضرورت و جبر پيدا كرده و همه سبب ها و علت ها به تو باز مى گردد؛ به ديگر بيان: خداى متعال خود سبب ساز است، يعنى علت و معلول و رابطه اى بين اين دو جملگى در قبضه قدرت اوست و هيچ چيز يا كس ديگر بر آن حاكم نمى باشد. تنها اوست كه محكوم هيچ ضرورتى نخواهد بود، بلكه هم چنان كه قرآن كريم فرموده: و انا فوقهم قاهرون
بدين سان است كه در قلب و خاطر بندگان صالح خدا يأس و نوميدى از بن و ريشه خشكيده و هيچ گاه بن بست در زندگى آنان معنى ندارد.
و جرى بقدرتك القضاء و مضت على ارادتك الأشياء، فهى بمشيتك دون قولك مؤ تمره و بارادتك دون نهيك منزجره أنت المدعو للمهمات، و أنت المفزع فى الملمات لا يندفع منها الا ما دفعت، و لا ينكشف منها الا ما كشفت. تنها به قدرت تو و حاكميت تو همه چيز برقرار است و بر حسب اراده تو تمام موجودات در مجارى خود جارى هستند و در صورت اراده تو، جملگى آن ها بدون آن كه نهى شان كرده باشى از كار باز مى ايستند! در مهمات زندگى و گرفتارى هاى درد آور آن فقط تو فرياد رس هستى! فقط آنچه را كه تو سامان دهى و موانعى را كه تو بر طرف كنى رهايى از آن ها حاصل مى شود.
قضا در اصطلاح علم كلام، عبارت از حتميت نظام موجود عالم است؛ امرى است كه بايد باشد و تخلف ناپذير است. به طورى كه با احكام و روابط و قواعد حتميه آن به مبارزه و مقابله نمى توان پرداخت و هرگونه مبارزه اى با واقعيات آن محكوم به شكست است. پس، قضا به معنى حتميت و قطعى بودن موجودات و جريان هاى گوناگون و روابط بين آن هاست كه امورات آن فقط به دست خداوند متعال است و هيچ كس ديگرى را در اين فعل و انفعالات تكوينى سهمى نيست.
اراده خدا نيز عبادت از مبدئيت موجودات است كه داراى نظام اصلح است و غير اصلح بر حسب ساير موجودات را اداره نمى فرمايد. پس وجوب و حتميت موجودات عالم از جناب حق است كه با علم به نظام احسن آن ها، يكايك را در مجراى اصلى خود قرار داده است.
پس موجودات به محض وجوب مصلحت، در خارج يافت شوند؛ بدون آن كه هيچ حاجتى به قول داشته باشند و با نداشتن مصلحت لازم، متحقق نمى شوند، بدون اين كه به نهى و بازدارندگى نيازى وجود داشته باشد.
اصول زندگى ما داراى آن چنان امتيازاتى است كه با نبودن هر يك از آن ها، جز پريشانى چيز ديگرى نصيب نخواهد بود. پس در مهمات زندگى جز از او حاجتى نخواهيم داشت، براى استحكام همان اصول است كه آنكه داراى بينش و آگاهى بيشترى است جز به سوى خداى بزرگ كه منشاء تمامى خرد و كلان هستى است حركت نمى كند. لذا اگر انسان اين واقعيت را شناخت، در بر طرف شدن نابسامانى ها جز به مبدئيت متعالى به كس ديگرى متوسل نمى گردد.
و جرى بقدرتك القضاء و مضت على ارادتك الأشياء، فهى بمشيتك دون قولك مؤ تمره و بارادتك دون نهيك منزجره أنت المدعو للمهمات، و أنت المفزع فى الملمات لا يندفع منها الا ما دفعت، و لا ينكشف منها الا ما كشفت. تنها به قدرت تو و حاكميت تو همه چيز برقرار است و بر حسب اراده تو تمام موجودات در مجارى خود جارى هستند و در صورت اراده تو، جملگى آن ها بدون آن كه نهى شان كرده باشى از كار باز مى ايستند! در مهمات زندگى و گرفتارى هاى درد آور آن فقط تو فرياد رس هستى! فقط آنچه را كه تو سامان دهى و موانعى را كه تو بر طرف كنى رهايى از آن ها حاصل مى شود.
قضا در اصطلاح علم كلام، عبارت از حتميت نظام موجود عالم است؛ امرى است كه بايد باشد و تخلف ناپذير است. به طورى كه با احكام و روابط و قواعد حتميه آن به مبارزه و مقابله نمى توان پرداخت و هرگونه مبارزه اى با واقعيات آن محكوم به شكست است. پس، قضا به معنى حتميت و قطعى بودن موجودات و جريان هاى گوناگون و روابط بين آن هاست كه امورات آن فقط به دست خداوند متعال است و هيچ كس ديگرى را در اين فعل و انفعالات تكوينى سهمى نيست.
اراده خدا نيز عبادت از مبدئيت موجودات است كه داراى نظام اصلح است و غير اصلح بر حسب ساير موجودات را اداره نمى فرمايد. پس وجوب و حتميت موجودات عالم از جناب حق است كه با علم به نظام احسن آن ها، يكايك را در مجراى اصلى خود قرار داده است.
پس موجودات به محض وجوب مصلحت، در خارج يافت شوند؛ بدون آن كه هيچ حاجتى به قول داشته باشند و با نداشتن مصلحت لازم، متحقق نمى شوند، بدون اين كه به نهى و بازدارندگى نيازى وجود داشته باشد.
اصول زندگى ما داراى آن چنان امتيازاتى است كه با نبودن هر يك از آن ها، جز پريشانى چيز ديگرى نصيب نخواهد بود. پس در مهمات زندگى جز از او حاجتى نخواهيم داشت، براى استحكام همان اصول است كه آنكه داراى بينش و آگاهى بيشترى است جز به سوى خداى بزرگ كه منشاء تمامى خرد و كلان هستى است حركت نمى كند. لذا اگر انسان اين واقعيت را شناخت، در بر طرف شدن نابسامانى ها جز به مبدئيت متعالى به كس ديگرى متوسل نمى گردد.
و جرى بقدرتك القضاء و مضت على ارادتك الأشياء، فهى بمشيتك دون قولك مؤ تمره و بارادتك دون نهيك منزجره أنت المدعو للمهمات، و أنت المفزع فى الملمات لا يندفع منها الا ما دفعت، و لا ينكشف منها الا ما كشفت. تنها به قدرت تو و حاكميت تو همه چيز برقرار است و بر حسب اراده تو تمام موجودات در مجارى خود جارى هستند و در صورت اراده تو، جملگى آن ها بدون آن كه نهى شان كرده باشى از كار باز مى ايستند! در مهمات زندگى و گرفتارى هاى درد آور آن فقط تو فرياد رس هستى! فقط آنچه را كه تو سامان دهى و موانعى را كه تو بر طرف كنى رهايى از آن ها حاصل مى شود.
قضا در اصطلاح علم كلام، عبارت از حتميت نظام موجود عالم است؛ امرى است كه بايد باشد و تخلف ناپذير است. به طورى كه با احكام و روابط و قواعد حتميه آن به مبارزه و مقابله نمى توان پرداخت و هرگونه مبارزه اى با واقعيات آن محكوم به شكست است. پس، قضا به معنى حتميت و قطعى بودن موجودات و جريان هاى گوناگون و روابط بين آن هاست كه امورات آن فقط به دست خداوند متعال است و هيچ كس ديگرى را در اين فعل و انفعالات تكوينى سهمى نيست.
اراده خدا نيز عبادت از مبدئيت موجودات است كه داراى نظام اصلح است و غير اصلح بر حسب ساير موجودات را اداره نمى فرمايد. پس وجوب و حتميت موجودات عالم از جناب حق است كه با علم به نظام احسن آن ها، يكايك را در مجراى اصلى خود قرار داده است.
پس موجودات به محض وجوب مصلحت، در خارج يافت شوند؛ بدون آن كه هيچ حاجتى به قول داشته باشند و با نداشتن مصلحت لازم، متحقق نمى شوند، بدون اين كه به نهى و بازدارندگى نيازى وجود داشته باشد.
اصول زندگى ما داراى آن چنان امتيازاتى است كه با نبودن هر يك از آن ها، جز پريشانى چيز ديگرى نصيب نخواهد بود. پس در مهمات زندگى جز از او حاجتى نخواهيم داشت، براى استحكام همان اصول است كه آنكه داراى بينش و آگاهى بيشترى است جز به سوى خداى بزرگ كه منشاء تمامى خرد و كلان هستى است حركت نمى كند. لذا اگر انسان اين واقعيت را شناخت، در بر طرف شدن نابسامانى ها جز به مبدئيت متعالى به كس ديگرى متوسل نمى گردد.
و قد نزل بى يا رب ما قد تكأذنى ثقله و ألم بى ما قد يهظنى حمله، و بقدرتك أوردته على، و بسلطانك وجهته الى فلا مصدر لما أوردت و لا صارف لما وجهت، و لا فاتح لما أغلقت و لا مغلق لما فتحت، و لا ميسر لما عسرت و لا ناصر لمن خذلت. خدايا، گرفتارى هاى وارد شده بر من، سخت مرا به زحمت انداخته و بارى كه بر دوشم فرود آمده وامانده ام ساخته، و تو با تمام قدرت و تسلط خود آن ها را متوجه من ساخته اى. و هرگز آنچه را كه تو اراده فرمايى، كس را نرسد كه مانع آن باشد و هر در را كه تو بسته اى، هرگز بازكننده اى ندارد و آن درى را كه تو باز فرمايى بستن آن در توان كسى نيست و هر چه را تو آسان فرمايى، مشكل نباشد و هر فردى كه تو پريشان سازى يارى نخواهد داشت.
شدايد و گرفتارى ها و حوادث ناگوار گاهى چنان انسان را خسته و ناتوان مى كنند كه تمام توان خود را از دست داده و تحمل كمترين فشار درونى و بيرونى را ندارد، و در مسير زندگى خود جز تاريكى و يأس و نااميدى چيزى نمى بيند و درهاى نجات را بر خود بسته مى انگارد.
پريشانى ايام نيز گاهى بدان جا مى انجامد كه كسانى كه به خدا ايمان ندارند و يا توكل مناسبى در آنان نيست را به خودكشى و خاتمه دادن به زندگى مى كشاند؛ يعنى آنان ترك زندگى را بر خود زندگى ترجيح مى دهند؛ ولى آنان كه به خداى متعال يعنى قدرت حكيمانه برتر و نيروى لايزال غير متناهى اميدوارند، هرگز شدايد زندگانى بر آنان غالب نمى گردد. لذا به هر مقدار كه حوادث ناگوار آنان را احاطه كند، نه تنها اميدشان به يأس تبديل نمى شود، بلكه قدرت فوق العاده اى از ايمان به دست مى آورند كه آن را سپر حوادث قرار مى دهند. همين نكته است كه سبب تقويت ضريب نيرو در افراد با ايمان مى شود و لذا قرآن كريم فرموده:... ان يكن منكم عشرون صابرون يغلبوا مأتين... نيروى بيست نفر انسان مؤ من متوكل، بيش از نيروى دويست نفر و غالب بر آنان خواهد بود، زيرا آنان در مكتب اهل بيت تربيت شده اند و معتقدند كه و لا صارف لما و جهت و لا مغلق لما فتحت آنچه را او به سويى حركت دهد هرگز مانعى بر سر راهش نخواهد بود و آن در را كه او ببندد، هرگز كليدى نخواهد داشت. و لا ناصر لمن خذلت و آن كس را كه در حريم نصرت و يارى تو قرار نگيرد، هرگز ياورى نخواهد داشت. و لذا در آيه كريمه آمده است: ان ينصركم الله فلا غالب لكم و ان يخذلكم فمن ذالذى ينصركم من بعده.
و قد نزل بى يا رب ما قد تكأذنى ثقله و ألم بى ما قد يهظنى حمله، و بقدرتك أوردته على، و بسلطانك وجهته الى فلا مصدر لما أوردت و لا صارف لما وجهت، و لا فاتح لما أغلقت و لا مغلق لما فتحت، و لا ميسر لما عسرت و لا ناصر لمن خذلت. خدايا، گرفتارى هاى وارد شده بر من، سخت مرا به زحمت انداخته و بارى كه بر دوشم فرود آمده وامانده ام ساخته، و تو با تمام قدرت و تسلط خود آن ها را متوجه من ساخته اى. و هرگز آنچه را كه تو اراده فرمايى، كس را نرسد كه مانع آن باشد و هر در را كه تو بسته اى، هرگز بازكننده اى ندارد و آن درى را كه تو باز فرمايى بستن آن در توان كسى نيست و هر چه را تو آسان فرمايى، مشكل نباشد و هر فردى كه تو پريشان سازى يارى نخواهد داشت.
شدايد و گرفتارى ها و حوادث ناگوار گاهى چنان انسان را خسته و ناتوان مى كنند كه تمام توان خود را از دست داده و تحمل كمترين فشار درونى و بيرونى را ندارد، و در مسير زندگى خود جز تاريكى و يأس و نااميدى چيزى نمى بيند و درهاى نجات را بر خود بسته مى انگارد.
پريشانى ايام نيز گاهى بدان جا مى انجامد كه كسانى كه به خدا ايمان ندارند و يا توكل مناسبى در آنان نيست را به خودكشى و خاتمه دادن به زندگى مى كشاند؛ يعنى آنان ترك زندگى را بر خود زندگى ترجيح مى دهند؛ ولى آنان كه به خداى متعال يعنى قدرت حكيمانه برتر و نيروى لايزال غير متناهى اميدوارند، هرگز شدايد زندگانى بر آنان غالب نمى گردد. لذا به هر مقدار كه حوادث ناگوار آنان را احاطه كند، نه تنها اميدشان به يأس تبديل نمى شود، بلكه قدرت فوق العاده اى از ايمان به دست مى آورند كه آن را سپر حوادث قرار مى دهند. همين نكته است كه سبب تقويت ضريب نيرو در افراد با ايمان مى شود و لذا قرآن كريم فرموده:... ان يكن منكم عشرون صابرون يغلبوا مأتين... نيروى بيست نفر انسان مؤ من متوكل، بيش از نيروى دويست نفر و غالب بر آنان خواهد بود، زيرا آنان در مكتب اهل بيت تربيت شده اند و معتقدند كه و لا صارف لما و جهت و لا مغلق لما فتحت آنچه را او به سويى حركت دهد هرگز مانعى بر سر راهش نخواهد بود و آن در را كه او ببندد، هرگز كليدى نخواهد داشت. و لا ناصر لمن خذلت و آن كس را كه در حريم نصرت و يارى تو قرار نگيرد، هرگز ياورى نخواهد داشت. و لذا در آيه كريمه آمده است: ان ينصركم الله فلا غالب لكم و ان يخذلكم فمن ذالذى ينصركم من بعده.
و قد نزل بى يا رب ما قد تكأذنى ثقله و ألم بى ما قد يهظنى حمله، و بقدرتك أوردته على، و بسلطانك وجهته الى فلا مصدر لما أوردت و لا صارف لما وجهت، و لا فاتح لما أغلقت و لا مغلق لما فتحت، و لا ميسر لما عسرت و لا ناصر لمن خذلت. خدايا، گرفتارى هاى وارد شده بر من، سخت مرا به زحمت انداخته و بارى كه بر دوشم فرود آمده وامانده ام ساخته، و تو با تمام قدرت و تسلط خود آن ها را متوجه من ساخته اى. و هرگز آنچه را كه تو اراده فرمايى، كس را نرسد كه مانع آن باشد و هر در را كه تو بسته اى، هرگز بازكننده اى ندارد و آن درى را كه تو باز فرمايى بستن آن در توان كسى نيست و هر چه را تو آسان فرمايى، مشكل نباشد و هر فردى كه تو پريشان سازى يارى نخواهد داشت.
شدايد و گرفتارى ها و حوادث ناگوار گاهى چنان انسان را خسته و ناتوان مى كنند كه تمام توان خود را از دست داده و تحمل كمترين فشار درونى و بيرونى را ندارد، و در مسير زندگى خود جز تاريكى و يأس و نااميدى چيزى نمى بيند و درهاى نجات را بر خود بسته مى انگارد.
پريشانى ايام نيز گاهى بدان جا مى انجامد كه كسانى كه به خدا ايمان ندارند و يا توكل مناسبى در آنان نيست را به خودكشى و خاتمه دادن به زندگى مى كشاند؛ يعنى آنان ترك زندگى را بر خود زندگى ترجيح مى دهند؛ ولى آنان كه به خداى متعال يعنى قدرت حكيمانه برتر و نيروى لايزال غير متناهى اميدوارند، هرگز شدايد زندگانى بر آنان غالب نمى گردد. لذا به هر مقدار كه حوادث ناگوار آنان را احاطه كند، نه تنها اميدشان به يأس تبديل نمى شود، بلكه قدرت فوق العاده اى از ايمان به دست مى آورند كه آن را سپر حوادث قرار مى دهند. همين نكته است كه سبب تقويت ضريب نيرو در افراد با ايمان مى شود و لذا قرآن كريم فرموده:... ان يكن منكم عشرون صابرون يغلبوا مأتين... نيروى بيست نفر انسان مؤ من متوكل، بيش از نيروى دويست نفر و غالب بر آنان خواهد بود، زيرا آنان در مكتب اهل بيت تربيت شده اند و معتقدند كه و لا صارف لما و جهت و لا مغلق لما فتحت آنچه را او به سويى حركت دهد هرگز مانعى بر سر راهش نخواهد بود و آن در را كه او ببندد، هرگز كليدى نخواهد داشت. و لا ناصر لمن خذلت و آن كس را كه در حريم نصرت و يارى تو قرار نگيرد، هرگز ياورى نخواهد داشت. و لذا در آيه كريمه آمده است: ان ينصركم الله فلا غالب لكم و ان يخذلكم فمن ذالذى ينصركم من بعده.
فصل على محمد و آله و افتح لى يا رب باب الفرج بطولك و اكسر عنى سلطان الهم بحولك، و أنلنى حسن النظر فيما شكوت و أذقنى حلاوه الصنع فيما سألت، و هب لى من لدنك رحمه و فرجا هنيئا، و اجعل لى من عندك مخرجا وحيا. خدايا، بر محمد و آلش درود فرست و به قدرت خود گشايش را نصيبم فرما. فراگيرى پريشانى و غم را در هم شكن و به شكوه هاى من حسن نظر بفرما و شيرينى اجابت درخواست هايم را به من بچشان و از درگاه منيع خود رحمت و گشايش گوارايى نصيب فرموده و گشايش دشوارى ها را بر من سريع و آسان بگردان.
در فراز قبل، امام عليه السلام توجه گرفتارى و شدت نگرانى ها به خويش را بر شمرد و ضعف خود را نسبت به تحمل آنان بيان داشت. در اين فراز، حضرت بر محمد و آلش درود فرستاده و از خداى متعال درخواست فرج و گشايش و رفع غم و هم از خويش را فرموده است. اما اين كه قبل از بيان حاجت بر محمد و آلش درود فرستاده سرش آن است كه خداوند متعال حتما درود بر پيامبر را به اجابت مى رساند؛ زيرا قابليت از طرف پيامبر و اهل بيت آن بزرگوار تمام شده است و فاعليت نيز در خداى متعال كامل مى باشد. از اين رو اجابت حتمى خواهد بود، و خداى متعال اجل و اكرم از آن است كه از ميان دو سؤ ال، يكى را مقرون به اجابت و ديگرى را مردود فرمايد. از اين رو بسيارى از ادعيه مقرون به درود بر پيامبر و آلش مى باشد.
امام عليه السلام براى برطرف شدن گرفتارى ها تعبيرات مختلفى آورده است، از قبيل فتح باب، فرج و شكستن سلطه هم و غم، طلب و حسن نظر جناب حق، چشيدن شيرينى در بخش رحمت و گشايشى گوارا و بيرون رفتن سريع از گرفتارى ها. البته بعيد نيست كه هر يك از اين عنوان ها در ارتباط با نوعى خاص از گرفتارى ها باشد؛ خروج از بعضى مصائب، شكستن سلطه هم و غم است، مانند فقر و قرض و دشمن غدار و مكار. و بعضى ديگر مانند چشيدن شيرينى است، مانند عافيت از دردها و مرض ها، كه پس از بهبودى آرامش پيدا شده و بسيار لذت آور است. طلب حسن نظر در مواردى است كه تقاضاى نعمت بيشتر و لطف زايد است، و گشايش گوارا مانند از غربت نجات يافتن و راه گم كرده را پيدا كردن و يا دوست از دست رفته را باز يافتن.
خروج سريع هم در مواردى همچون در بند دشمن افتادن و به همدم ناجنس مبتلا گرديدن مصداق دارد كه در حقيقت، امام معصوم عليه السلام به خوبى همه آن ها را تعليم داده و به ما آموخته كه چگونه در موارد مختلف از خداى متعال درخواست يارى كنيم.
و لا تشغلنى بالاهتمام عن تعاهد فروضك و استعمال سنتك، فقد ضقت لما نزل بى يا رب ذرعا، و امتلأت بحمل ما حدث على هما و أنت القادر على كشف ما منيت به و دفع ما وقعت فيه. فافعل بى ذلك، و ان لم أستوجبه منك يا ذالعرش العظيم. خدايا، به سبب دشوارى هاى زندگى مرا از به جاى آوردن تكاليف واجب و فرامين مستحب باز مدار! اكنون، گرفتارى طاقتم را از دست برده و دل و جانم آكنده از غم و اندوه گشته؛ تو توانايى كه تمام ناگوارى ها و غم هاى مرا برطرف كنى! تقاضايم آن است كه با تلطف خود مرا به عافيت برسانى، اگر چه لايق فضل و عنايت تو نيستم، اى كسى كه بر عرش قرار دارى!
در اين فراز، امام عليه السلام از خداى متعال عافيتى را درخواست مى فرمايد كه در پناه آن بتواند به عهد بندگى پايبند باشد و رسوم عبوديت را چنان كه بايد انجام دهد و تكاليف خود را به انجام رساند؛ زيرا شرط اول در رسيدن به نقطه مقصود عافيت است؛ شرطى كه با نبود آن، حركت به طرف مطلوب ميسور نيست. لذا گاهى يك فرد در تمام عمر خود همدم رنج و تعب و مرض و آفت است و نمى تواند كمتر قدمى براى پيشرفت خود بردارد.
البته به خوبى روشن است كه آن كه گرفتارى ها طاقتش را طاق كرده و قلب و خاطرش مالامال از غم و غصه است، نمى تواند به وظايف خود به درستى عمل كند؛ زيرا توان او در تقابل با گرفتارى ها به صفر رسيده و از كار و عمل به تنگ آمده است؛ به قول آن شاعر:
به گرداگرد خود چندان كه بينم
بلا انگشترى و، من نگينم!
معلوم است كه در چنين موقعيتى، فرصتى براى كسى وجود نخواهد داشت!
البته كسانى هم هستند كه در شرايط دشوار، در امتحان هاى سخت قرار گرفته اند و سربلند بيرون آمده اند اينان بهترين زمينه رشد را در هنگام گرفتارى هاى متعدد يافته اند.
من از درمان و درد و وصل و هجران
پسندم آنچه را جانان پسندد
چنين افرادى، پيوسته درد را بهتر از عافيت و فقر را بهتر از غنا مى دانند، زيرا يگانه عامل رشد خود را در اين ورطه هولناك و سهمگين ديده اند. البته چنين اشخاصى بسيار كم هستند و از نوادر روزگار به شمار مى آيند؛ همانند حضرت زينب عليها السلام كه پس از جريان عاشورا با كمال قدرت در مقابل ياوه گويى هاى ابن زياد خبيث فرمود: و ما زأيت الا جميلا.
البته آنچه امام در اين فراز فرموده اند، جملگى مربوط به مردم متوسط و دينداران معتقد به مبداء و معاد است كه در مراتب وسط هستند، نه مربوط به انسان هاى كامل!
و لا تشغلنى بالاهتمام عن تعاهد فروضك و استعمال سنتك، فقد ضقت لما نزل بى يا رب ذرعا، و امتلأت بحمل ما حدث على هما و أنت القادر على كشف ما منيت به و دفع ما وقعت فيه. فافعل بى ذلك، و ان لم أستوجبه منك يا ذالعرش العظيم. خدايا، به سبب دشوارى هاى زندگى مرا از به جاى آوردن تكاليف واجب و فرامين مستحب باز مدار! اكنون، گرفتارى طاقتم را از دست برده و دل و جانم آكنده از غم و اندوه گشته؛ تو توانايى كه تمام ناگوارى ها و غم هاى مرا برطرف كنى! تقاضايم آن است كه با تلطف خود مرا به عافيت برسانى، اگر چه لايق فضل و عنايت تو نيستم، اى كسى كه بر عرش قرار دارى!
در اين فراز، امام عليه السلام از خداى متعال عافيتى را درخواست مى فرمايد كه در پناه آن بتواند به عهد بندگى پايبند باشد و رسوم عبوديت را چنان كه بايد انجام دهد و تكاليف خود را به انجام رساند؛ زيرا شرط اول در رسيدن به نقطه مقصود عافيت است؛ شرطى كه با نبود آن، حركت به طرف مطلوب ميسور نيست. لذا گاهى يك فرد در تمام عمر خود همدم رنج و تعب و مرض و آفت است و نمى تواند كمتر قدمى براى پيشرفت خود بردارد.
البته به خوبى روشن است كه آن كه گرفتارى ها طاقتش را طاق كرده و قلب و خاطرش مالامال از غم و غصه است، نمى تواند به وظايف خود به درستى عمل كند؛ زيرا توان او در تقابل با گرفتارى ها به صفر رسيده و از كار و عمل به تنگ آمده است؛ به قول آن شاعر:
به گرداگرد خود چندان كه بينم
بلا انگشترى و، من نگينم!
معلوم است كه در چنين موقعيتى، فرصتى براى كسى وجود نخواهد داشت!
البته كسانى هم هستند كه در شرايط دشوار، در امتحان هاى سخت قرار گرفته اند و سربلند بيرون آمده اند اينان بهترين زمينه رشد را در هنگام گرفتارى هاى متعدد يافته اند.
من از درمان و درد و وصل و هجران
پسندم آنچه را جانان پسندد
چنين افرادى، پيوسته درد را بهتر از عافيت و فقر را بهتر از غنا مى دانند، زيرا يگانه عامل رشد خود را در اين ورطه هولناك و سهمگين ديده اند. البته چنين اشخاصى بسيار كم هستند و از نوادر روزگار به شمار مى آيند؛ همانند حضرت زينب عليها السلام كه پس از جريان عاشورا با كمال قدرت در مقابل ياوه گويى هاى ابن زياد خبيث فرمود: و ما زأيت الا جميلا.
البته آنچه امام در اين فراز فرموده اند، جملگى مربوط به مردم متوسط و دينداران معتقد به مبداء و معاد است كه در مراتب وسط هستند، نه مربوط به انسان هاى كامل!
فارسی
.jpg)
.jpg)
.jpg)
دعا هنگام گرفتاری و ناراحتی
0
0%
(نفر
0)
نظر شما در مورد این مطلب ؟
نمی پسندم
می پسندم
اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی:
آخرین مطالب
بیشترین بازدید این مجموعه
پر بازدید ترین مطالب سال
پر بازدید ترین مطالب ماه
پر بازدید ترین مطالب روز
