حلال و حرام مالی، ص: 628
اما در اين آيه شريفه خطاب با «يا أَيُّهَا النَّاسُ» شروع می شود. يعنی خطاب پروردگار به همه مردان و زنان عالم است، هر كس كه به گوش او برسد و اهل گوش دادن باشد.
اداره امور زندگی فقط با تكيه بر مال حلال
«يا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلالًا طَيِّباً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ» «1»
ترجمه ظاهری آيه شريفه اين است كه: ای جميع انسان ها، برای اداره امور زندگی خود، فقط به حلال پاكيزه تكيه كنيد. از مرز حلال بيرون نرويد، چرا كه اگر قدم از مرز حلال بيرون بگذاريد يعنی قدم گذاشتن به جای قدم های شيطان.
شيطان هم اهل محبت، رفاقت، دلسوزی و دوستی با شما نيست.
«إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ»
او دشمن آشكار شما است، دشمنی پنهانی نيست كه نتوانيد او را بشناسيد. هر كسی كه شما را تشويق و ترغيب بكند و دست شما را بگيرد و از مرزهای خدا بيرون ببرد، او شيطان است. دشمن نسبت به شما چه نظری دارد؟
وقتی پروردگار می فرمايد: دشمن شما آشكار است، معلوم است شيطان هر نظری كه در حقّ ما دارد، نظری منفی است. اين دشمن هيچ نظر مثبتی به ما ندارد.
بنابراين كسانی كه خودشان را در اختيار اين دشمن قرار می دهند در حقيقت به او می گويند: ما را تحويل هفت طبقه جهنم بده. شيطان در اسم عام است و اسم
______________________________ (1)- بقره (2): 168؛ «ای مردم! از آنچه [از انواع ميوه ها و خوردنی ها] در زمين حلال و پاكيزه است، بخوريد و از گام های شيطان پيروی نكنيد؛ زيرا او نسبت به شما دشمنی آشكار است.»