حالات عجيبه عالم بزرگ سيّد مهدى قزوينى هر انسانى را غرق حيرت مى كند. اين گونه اشخاص براى تمام مردم جهان درس و اُسوه و سرمشق اند. مرحوم محدّث قمّى كه به قول خودش كراراً خدمت آن مرد بزرگ رسيده بود در پايان «منتهى الامال» مى گويد:
اين كرامات و مقامات از سيّد مرحوم بعيد نبود، چه او علم و عمل را از عمّ خود جناب سيّد باقر صاحب اسرار خال خود جناب بحر العلومـ أعلى اللّه مقامهم ـ ميراث داشت. عمّ اكرمش او را تأديب نمود و تربيت فرمود و بر خفايا واسرار مطّلع ساخت تا رسيد به آن مقام كه نرسد به حول آن افكار، و دارا شد از فضائل و مناقب مقدارى كه جمع نشد در غير او از علماى ابرار.
اوّل آنكه: آن مرحوم بعد از آنكه هجرت كردند از نجف اشرف به حلّه، و مستقر شدند در آنجا و شروع نمودند در هدايت مردم و اظهار حق و اِزهاق باطل، به بركت دعوت آنجناب از داخل حلّه و خارج آن زياده از صد هزار نفر از اعراب، شيعه مخلص اثنا عشرى شدند، و شفاهاً به حقير فرمودند: چون به حلّه رفتم ديدم شيعيان آنجا از علائم اماميّه و شعار شيعه جز بردن اموات خود به نجف اشرف چيزى ندارند، و از ساير احكام و آثار عارى و برى، حتّى از تبرّاء از أعداء اللّه.
به سبب هدايت او همه از صلحا و ابرار شدند و اين فضيلت بزرگى است كه از خصايص اوست.
دوّم: كمالات نفسانيّه و صفات انسانيّه كه در آنجناب بود از صبر و تقوا و رضا و تحمّل مشقّت عبادت، و سكون نفس و دوام اشتغال به ذكر خداى تعالى، و هرگز در خانه خود از اهل و اولاد و خدمتگذاران چيزى از حوائج نمى طبيد، مانند غذا در ناهار و شام و چاى و قليان. اجابت دعوت مى كرد و در وليمه ها حاضر مى شد، لكن به همراه كتبى بر مى داشتند و در گوشه مجلس مشغول تأليف خود بودند; از صحبت هاى مجلس ايشان را خبرى نبود مگر آنكه مسئله اى پرسند جواب گويد.
برنامه و عادت او در ماه رمضان چنين بود كه نماز مغرب را با جماعت در مسجد مى گذاشت، آنگاه نافله معرّرى مغرب را كه در ماه رمضان كه از هزار ركعت در تمام ماه حسب قسمت به او مى رسيد مى خواند و به خانه مى آمد و افطار مى كرد و بر مى گشت به مسجد به همان نحو نماز عشا را بجا مى آورد و به خانه باز مى گشت،مردم در انجا جمع مى شدند اوّل قارى خوش صدائى آياتى از قرآن كه تعلّق داشت و به وعظ و زجر و تهديد و تخويف مى خواند به نحوى كه قلوب قاسيه را نرم و چشمهاى خشك شده راتر مى كرد، آنگاه ديگرى به همان نسق خطبه اى از «نهج البلاغه» مى خواند، آنگاه سيّمى قرائت مى كرد مصائب أبى عبد اللّه الحسين عليه السّلام را، آنگاه يكى از صلحا مشغول خواندن ادعيه ماه مبارك مى شد و ديگران متابعت مى كردند، تا وقت خوردن سحر، پس هر يك به منزل خود مى رفت. بالجمله در مراقبت و مواظبت اوقات و تمام نوافل و سنن و قرائت با آنكه در سنّ بغايت پيرى رسيده بود آيت و حجّتى بود در عصر خود.
سوّم: تصانيف رائفه بسيارى در فقه و اصول و توحيد و امامت و كلام و غير اينها، كه يكى از آنها كتابى است در اثبات اينكه فرقه ناجيه شيعه است كه از كتب نفيسه است، طوبى له و حُسْنُ مَاب.
به گوش جان من آيد دماغم آوازى *** كه هست طاير جان را هواى پروازى
بلى نشيمن او شاخسار سدره بود *** چه مى كند قفسى و نرد او نه دمسازى
به عقل و علم اگر پرورش دهى جان را *** ز سرّ غيب نمايد بر او نهان رازى
مجرّدى چو مسيحا كجا كه از سر وقت *** به هر نفس كه بر آرد نمايد اعجازى
غذاى طوطى جان تو شكّر خرد است *** عزيز دار مراد را كه ارزنى به شهبازى
بود ز جهل گرش آرزوى نفس دهى *** كسى به طعمه نداد ارزنى به شهبازى
به نزد ابن يمين گر چو مار خاك خورى *** به هست از آنكه چو مورى مسخّر آزى
منبع : برگرفته از کتاب دیار عاشقان استاد حسین انصاریان
