حلال و حرام مالی، ص: 606

رباخوار آدمی است كه شيطان در مشاعر او تصرّف كرده و عقل او را از كار انداخته است، علامت ديوانگی او نيز حرام خواری است. يعنی آدم عاقل حرام نمی خورد.

وجوب شناخت موارد ربا

بر تمام مرد و زن واجب است موارد ربا را بشناسند. «1» در حرام مالی كم و زياد مطرح نيست. حرام مالی می خواهد ده ميليارد تومان، يا يك دانه گندم باشد. با اينكه بزرگان دين می گويند:

يك دانه گندم، ماليّت ندارد، معنيش اين است كه شما نمی توانيد يك دانه گندم را برداريد و بفروشيد. ما در مملكت، پولی را به تناسب يك دانه گندم نداريم.

بنابراين يك عدد گندم، ماليت ندارد يعنی پولی در برابرش وجود ندارد، ولی تمام بزرگان دين ما بر اساس فقه اهل بيت، می فرمايند:

يك عدد گندم ملكيت دارد، يعنی آن كشاورز بزرگواری كه چهار ماه در آفتاب گرم زحمت كشيده و شب ها بيدار مانده تا اين محصول را به وجود بياورد، می تواند يك دانه از دويست خروار گندم زمين خود را بردارد و بگويد اين مال من است، اسلام اين را قبول دارد و می گويد: مال اين شخص است. حالا يك نفر، بيايد از كنار

______________________________
(1)- الكافی: 5/ 146، باب الربا، حديث 8؛ «أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَ إِنَّمَا حَرَّمَ اللَّهُ عز و جل الرِّبَا لِكَيْلَا يَمْتَنِعَ النَّاسُ مِنِ اصْطِنَاعِ الْمَعْرُوفِ.»

بحار الأنوار: 100/ 117، باب 5، حديث 16؛ «قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عليه السلام مَعَاشِرَ النَّاسِ الْفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَرَ وَ اللَّهِ لَلرِّبَا فِي هَذِهِ الْأُمَّةِ أَخْفَی مِنْ دَبِيبِ النَّمْلِ عَلَی الصَّفَا.»

بحار الأنوار: 100/ 118، باب 5، حديث 17؛ «قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عليه السلام مَنْ لَمْ يَتَفَقَّهْ فِي دِينِهِ ثُمَّ اتَّجَرَ ارْتَطَمَ فِي الرِّبَا ثُمَّ ارْتَطَمَ.»