عرفان اسلامي: شرح مصباح الشريعه (جلد 12)

 حسين انصاريان، قم، انتشارات دارالعرفان، چاپ اول، 1386، 448 صفحه، وزيري.  مجموعه آثار؛ 41
شرحي است بر كتاب«مصباح الشريعه» كه منسوب به امام جفعر صادق(ع) بوده و مشتمل بر مضامين عالي عرفان اسلامي مي باشد. نويسنده سعي دارد تا ابعاد و جوانب مختلف موضوعات عرفان را از ديدگاه آيات و روايات بررسي نموده و ديدگاه عارفان و سالكان را در مورد اين موضوعات منعكس نمايد. در دوازدهمين جلد از اين مجموعه پانزده جلدي ابواب هفتاد و دو پنج تا صد، از كتاب مذكور مورد شرح و بررسي قرار گرفته است. در هر باب از كتاب فراز هايي از متن «مصباح الشريعه» كه دربردارنده رواياتي از امام صادق (ع) در عرفان اسلامي است، نقل وسپس ترجمه و شرح مفاد آن و نيز تحليل مباحث با استناد به آيات و روايات و آراي عرفاني مسلمان و  حكاياتي عبرت آموز از آنان در رابطه با موضوع مورد بحث در كتاب ارائه مي گردد. در اين جلد ابتدا به بحث درباره حقيقت توكل ومرز آن در آيات و روايات پرداخته شده وسپس حقيقت اخلاص، مرز آن، راه هاي رسيدن به آن، مقام مخلصان از منظر قرآن، ائمه و عرفا مورد بحث و بررسي قرار گرفته است. شناخت جهل وعوارض آن، بزرگداشت برادر مؤمن، حقيقت توبه و آثار آن در قرآن و روايات و مباحثي درباره ضرورت جهاد و رياضت با نفس از مباحث بعدي كتاب است. در باب هاي بعدي كتاب به بحث درباره فساد و انواع آن اعم از فساد ظاهر و باطن پرداخته شده و راه هاي نجات از فساد بيان گرديده است. در باب بعدي كتاب نگارنده، تقوي و مراتب آن توصيف و منافع تقوا را از ديدگاه قرآن و روايات بررسي نموده است. حقيقت مرگ و عوالم پس از آن، حقيقت و ماهيت عالم برزخ و حالات انواع انسان هاي مؤمن و كافر در اين عالم و نقل داستان هايي در مورد كشف عالم برزخ براي برخي از عرفا از ابواب بعدي كتاب را تشكيل مي دهد. در پي آن مسأله حساب و كتاب روز قيامت و كيفيت رسيدگي به اعمال انسان ها از منظري روايي و قرآني مورد بحث قرار گرفته است. حسن ظن به خدا ومردم، حقيقت تفويض امر و درجات آن، حقيقت يقين و مراتب آن، حقيقت خوف و رجاء، رضا و خشنودي از حق و ستايش آن، حكمت ابتلاء و آزمايش و آثار صبر، حقيقت صبر در آيينه آيات، روايات و عرفان اسلامي، حزن و اندوه از نگاه عرفا، حقيقت حياء و مراتب آن، مسأله دعوي صادق وكاذب، معناي معرفت، عرفان و عارف، مسأله حب في الله و دوستي در راه خدا، شوق لقاي الهي و فناي در ذات او، حقيقت حكمت وعبوديت از جمله مباحث ديگري است كه در اين كتاب از منظري قرآني و روايي و از ديدگاه عرفا درباره آنها بحث شده است.