عقل در وجود ما از بزرگ ترين نعمت هاى الهى است و وجود آن در ما دليل بر آن است كه در ميان تمام موجودات، مهر و محبت و لطف و عنايت و كرامت پروردگار عالم به انسان از همه مخلوقات دیگرش بيشتر است. بنابراين، هر كس اين عضو را تعطيل كند، بالاترين گناه را مرتكب شده و اگر كسى آن را تنها در امور مادى صرف كند، به پوسيدنش كمك كرده است. كسى كه پرخورى مى كند و باعث مى شود حركت فكرى اش كم شود، به خودش ظلم كرده است؛ هم چنين كسى كه كمتر از اندازه معين مى خورد و قواى مغزى اش را كم كم از دست مى دهد به خودش خيانت كرده است؛ هم‌چنین است كسى كه تحصيل علم را رها كرده و، از همه بدتر، كسى است كه از خوردنى هايى استفاده مى كند كه همه دنيا مى گويند براى عقل ضرر دارد؛ مانند گوشت هاى حرام، مشروبات حرام، انواع مخدر هایی كه افراد معتاد از آنها استفاده می‌کنند و در هر بار مصرف، دو هزار سلول از چهارده ميليارد سلول مغز خود را نابود می‌کنند. اين افراد چه گناه سنگينى مرتكب مى شوند!
به نظر مى رسد در قيامت انسان‌های زیادی برای نماز و روزه و حجّ و كسب مال محكوم نشوند و اگر هم بشوند، گذشت‌هايى از آنها خواهد شد، ولى در دادگاه عقل، بيشتر مردم عالم - از زمان حضرت آدم، عليه‌السلام، تا برپا شدن قيامت- محكوم هستند؛ به دليل اين كلام خداوند متعال كه مى فرمايد:
«ولقد ذرأنا لجهنم كثيرا من الجن والإنس لهم قلوب لا يفقهون بها ولهم أعين لا يبصرون بها ولهم آذان لا يسمعون بها أولئك كالأنعام بل هم أضل أولئك هم الغافلون».[v]
و مسلّماً بسيارى از جنّيان و آدميان را براى دوزخ آفريده ايم، [زيرا] آنان را دل هايى است كه به وسيله آن [معارف الهى را] در نمى يابند، و چشمانى است كه توسط آن [حقايق و نشانه هاى حق را] نمى بينند، و گوش هايى است كه به وسيله آن [سخن خدا و پيامبران را] نمى شنوند، آنان مانند چهارپايانند بلكه گمراه ترند؛ اينانند كه بى خبر و غافل‌اند.
آنها كه عقل را تعطيل كرده‌اند و اين عضو باعظمت الهى را تنها در امور مادى به كار برده‌اند و اين مسافر عالم ملكوت را در يك خانه دويست مترى و در يك مغازه بيست مترى حبس كرده‌اند و آن را اسير خوشگذرانى و شهوت و شكم ساخته‌اند تا اين كه مرگشان فرا رسیده، مستحق عذابند؛ زیرا آنان فراموش كردند كه انسان موجود اعظم و نسخه اكبر الهى است؛ انسان خليفه خدا و كتاب جامع الهى است؛ انسان آينه اسماء و صفات الهى است؛ انسان مركز فلسفه، منطق، فيزيك و مركز رياضى است؛ مركز زبان، عرفان، رسالت و معرفت است؛ منبع نفس، روح و عقل است؛ و... .
انسان نمى داند چه مقام و مرتبه اى دارد و فكر مى كند كه تنها از مشتی استخوان و گوشت ساخته شده و خوردن و خوابيدن و داشتن خانه و مغازه پايان كار اوست، در حالى كه اين مقدار حركت را حيوانات عالم نيز دارند. حال، سوال این است که نيروهاى موجود در وجود ما و اين منابع نيروى الهى كه در وجود ماست - كه بنا به فرمايش موسى بن جعفر، عليماالسلام، فقط در كنار عقل هفتاد منبع دیگر وجود دارد[- براى چيست؟
روان شناسان جهان تاكنون 42 دستگاه مختلف در روح ما كشف كرده اند. بدن ما معدن اسرار الهى است. ما از آسمان ها بزرگ تريم نه شديدتر؛ چنان‌كه در قرآن آمده است:
«أأنتم أشد خلقا أم السماء بناها».
آيا آفريدن شما دشوارتر است يا آسمان كه او آن را بنا كرد؟
منبع : پایگاه عرفان
