فضل و رحمت خدا نسبت به انسان

در این آیه شریفه می‌فرماید: «ثُمَّ تَوَلَّیتُمْ مِنْ بَعْدِ ذلِکَ فَلَوْ لاَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَیکُمْ وَ رَحْمَتُهُ لَکُنْتُمْ مِنَ الْخَاسِرِینَ»

این آیه بیان می‌دارد که رابطه خدا با انسان‌ها، رابطه فضل و رحمت است. لغت فضل به معنای «زیادی» است و معنایش این است که حضرت حق با هیچ‌یک از شما در زمینه‌های مادی و معنوی معاملة پایاپای ندارد، بلکه او نسبت به شما صاحب فضل است و شما اگر یک درجه به خاطر وجود مقدس او کار کنید یا یک قدم به خاطر وجود مقدس او بردارید یا یک فعل کوچکی برای خاطر او انجام دهید پاسخ او به شما مساوی کارتان نخواهد بود. کاری را که شما انجام می‌دهید زمان و کمیت و کیفیتش محدود و بسیار کم است، اما وقتی وجود مقدس او بخواهد به شما جواب بدهد جواب او نامحدود است و این همان فضل خداست. در همین روایتی که از جانب حضرت حق درباره روزه شنیده‌اید که می‌فرماید روزه از من است و جزای آن هم از من است، می‌بینید که جزایش حد و حدود و کمیت معینی ندارد. نسبت به برنامه‌های دیگرش هم همین‌گونه است.