وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ فِي طَلَبِ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ
در طلب بخشش و رحمت الهى
﴿1﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اكْسِرْ شَهْوَتِي عَنْ كُلِّ مَحْرَمٍ ، وَ ازْوِ حِرْصِي عَنْ كُلِّ مَأْثَمٍ ، وَ امْنَعْنِي عَنْ أَذَى كُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ ، وَ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَةٍ .
(1) خداوندا بر محمد صلى الله عليه و آله و آل او درود فرست و ميل و شهوت مرا نسبت به هر حرامى در هم بشكن و حرص مرا نسبت به هر گناهى نابود كن و مرا از اذيت و آزار هر زن و مرد مومن و مسلمان باز بدار.
﴿2﴾
اللَّهُمَّ وَ أَيُّمَا عَبْدٍ نَالَ مِنِّي مَا حَظَرْتَ عَلَيْهِ ، وَ انْتَهَكَ مِنِّي مَا حَجَزْتَ عَلَيْهِ ، فَمَضَى بِظُلَامَتِي مَيِّتاً ، أَوْ حَصَلَتْ لِي قِبَلَهُ حَيّاً فَاغْفِرْ لَهُ مَا أَلَمَّ بِهِ مِنِّي ، وَ اعْفُ لَهُ عَمَّا أَدْبَرَ بِهِ عَنِّي ، وَ لَا تَقِفْهُ عَلَى مَا عَنْهُمْ فِيَّ ، وَ لَا تَكْشِفْهُ عَمَّا اكْتَسَبَ بِي ، وَ اجْعَلْ مَا سَمَحْتُ بِهِ مِنَ الْعَفْوِ ارْتَكَبَ ، وَ تَبَرَّعْتُ بِهِ مِنَ الصَّدَقَةِ عَلَيْهِمْ أَزْكَي صَدَقَاتِ الْمُتَصَدِّقِينَ ، وَ أَعْلَي صِلَاتِ الْمُتَقَرِّبِينَ
(2) خدايا هر كس از بندگانت را كه از من به او ضررى رسيده كه از آن منع كرده بودى و يا آبرويش را بردهام كه تو آن را پوشيده بودى و اينك آن بنده از دنيا رفته و يا هنوز در دنياست، بجاى اذيتى كه من به او رساندهام، او را مورد عفو قرار ده و اگر من حقوقى به گردن او داشتهام و او پشت پا انداخته، از او درگذر. و او را فرداى قيامت نسبت به آنچه در حق من كرده، متوقف ساز و پرده از خطاهايى كه در مورد من انجام داده بر مدار. و گذشت مرا از او و صدقهاى را كه به دلخواه خودم در حق وى مىدهم، از پاكترين صدقات قرار ده و از بالاترين عطاياى مقربين درگاهت محسوب فرما.
﴿3﴾
وَ عَوِّضْنِي مِنْ عَفْوِي عَنْهُمْ عَفْوَكَ ، وَ مِنْ دُعَائِي لَهُمْ رَحْمَتَكَ حَتَّى يَسْعَدَ كُلُّ وَاحِدٍ مِنَّا بِفَضْلِكَ ، وَ يَنْجُوَ كُلٌّ مِنَّا بِمَنِّكَ .
(3) و در مقابل عفو من نسبت به گذشتگان، عفو و بخشش خودت را به من عطا فرما و در برابر دعاى من در حق آنان، رحمت خودت را شامل حالم گردان، تا اينكه هر يك از ما با فضل تو به سعادت نايل آييم و با لطف و منت تو، به ساحل نجات برسيم.
﴿4﴾
اللَّهُمَّ وَ أَيُّمَا عَبْدٍ مِنْ عَبِيدِكَ أَدْرَكَهُ مِنِّي دَرَكٌ ، أَوْ مَسَّهُ مِنْ نَاحِيَتِي أَذًى ، أَوْ لَحِقَهُ بِي أَوْ بِسَبَبِي ظُلْمٌ فَفُتُّهُ بِحَقِّهِ ، أَوْ سَبَقْتُهُ بِمَظْلِمَتِهِ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَرْضِهِ عَنِّي مِنْ وُجْدِكَ ، وَ أَوْفِهِ حَقَّهُ مِنْ عِنْدِكَ
(4) خدايا هر بنده از بندگانت كه از من به او نقصى وارد شده و يا از جانب من آزارى ديده و يا توسط من ظلمى بر او شده و من حق او را ضايع كردهام و يا در ستم، من بر او سبقت جستهام، پس اينك بر محمد صلى الله عليه و آله و آل او درود فرست و از فضل خود او را راضى گردان و از جانب خود حقش را عطا كن.
﴿5﴾
ثُمَّ قِنِي مَا يُوجِبُ لَهُ حُكْمُكَ ، وَ خَلِّصْنِي مِمَّا يَحْكُمُ بِهِ عَدْلُكَ ، فَإِنَّ قُوَّتِي لَا تَسْتَقِلُّ بِنَقِمَتِكَ ، وَ إِنَّ طَاقَتِي لَا تَنْهَضُ بِسُخْطِكَ ، فَإِنَّكَ إِنْ تُكَافِنِي بِالْحَقِّ تُهْلِكْنِي ، وَ إِلَّا تَغَمَّدْنِي بِرَحْمَتِكَ تُوبِقْنِي .
(5) و مرا از آنچه حكم تو اقتضا مىكند يعنى گرفتارى به مظلمهى او حفظ فرما و از آنچه مقتضاى حكم عادلانهى توست آزاد ساز. زيرا توان من تاب انتقام تو را ندارد و طاقت من نمىتواند خشم تو را تحمل كند. پس تو اگر بر اساس حق و عدالت با من رفتار كنى مرا به هلاكت مىاندازى و اگر با رحمتت لباس مغفرت بر من نپوشى، مرا خوار و پست خواهى كرد.
﴿6﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَوْهِبُكَ يَا إِلَهِي مَا لَا يُنْقِصُكَ بَذْلُهُ ، وَ أَسْتَحْمِلُكَ ، مَا لَا يَبْهَظُكَ حَمْلُهُ .
(6) خداوندا، اى معبود من، از تو مىطلبم مطلوبى را كه بذل آن چيزى از تو نمىكاهد و از تو بارى مىخواهم كه تحمل آن براى تو مشقتى ندارد.
﴿7﴾
أَسْتَوْهِبُكَ يَا إِلَهِي نَفْسِيَ الَّتِي لَمْ تَخْلُقْهَا لَِتمْتَنِعَ بِهَا مِنْ سُوءٍ ، أَوْ لِتَطَرَّقَ بِهَا إِلَى نَفْعٍ ، وَ لَكِنْ أَنْشَأْتَهَا إِثْبَاتاً لِقُدْرَتِكَ عَلَى مِثْلِهَا ، وَ احْتِجَاجاً بِهَا عَلَي شَكْلِهَا .
(7) خداوندا از درگاهت براى نفس ناطقهى خود موهبت مىطلبم، نفسى كه آن را نيافريدى تا ضررى را از خود دور كنى و يا به نفعى برسى. بلكه آن را آفريدى تا اثبات كنى كه قدرت بر آفرينش مثل آن را دارى و تا نشان دهى كه مىتوانى چنين موجودى را شكل و صورت بخشى
﴿8﴾
وَ أَسْتَحْمِلُكَ مِنْ ذُنُوبِي مَا قَدْ بَهَظَنِي حَمْلُهُ ، وَ أَسْتَعِينُ بِكَ عَلَى مَا قَدْ فَدَحَنِي ثِقْلُهُ .
(8) و از تو درخواست مىكنم كه بار گناهان را كه مرا بىتاب كرده از دوشم بردارى و از تو يارى مىجويم در آنچه كه سنگينىاش مرا گرفتار ساخته است.
﴿9﴾
فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ هَبْ لِنَفْسِي عَلَى ظُلْمِهَا نَفْسِي ، وَ وَكِّلْ رَحْمَتَكَ بِاحْتَِمالِ إِصْرِي ، فَكَمْ قَدْ لَحِقَتْ رَحْمَتُكَ بِالْمُسِيئِينَ ، وَ كَمْ قَدْ شَمِلَ عَفْوُكَ الظَّالِمِينَ .
(9) پس بر محمد صلى الله عليه و آله و آل او درود فرست و ستمى را كه من در حق خويش روا داشتهام بر من ببخش. و رحمت خويش را بر گذشت از گناهان من بكار گير. پس چه بسيار از رحمت تو كه شامل حال گناهكاران گرديده و چه بسيار از عفو و بخشش تو كه به ستمكاران رسيده است
﴿10﴾
فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْنِي أُسْوَةَ مَنْ قَدْ أَنْهَضْتَهُ بِتَجَاوُزِكَ عَنْ مَصَارِعِ الْخَاطِئِينَ ، وَ خَلَّصْتَهُ بِتَوْفِيقِكَ مِنْ وَرَطَاتِ الُْمجْرِمِينَ ، فَأَصْبَحَ طَلِيقَ عَفْوِكَ مِنْ إِسَارِ سُخْطِكَ ، وَ عَتِيقَ صُنْعِكَ مِنْ وَثَاقِ عَدْلِكَ .
(10) پس بر محمد صلى الله عليه و آله و آل او درود فرست و مرا نمونهاى قرار ده براى خطاكارانى كه از آنها در گذشتهاى و با توفيق خود آنها را از ورطهى سقوط نجات دادهاى و در نتيجه از اسارت غضب تو آزاد شدند و در قلمرو عفو تو داخل شدند و از محدودهى عدل تو درآمدند و در گسترهى حلم تو جاى گرفتند.
﴿11﴾
إِنَّكَ إِنْ تَفْعَلْ ذَلِكَ يَا إِلَهِي تَفْعَلْهُ بِمَنْ لَا يَجْحَدُ اسْتِحْقَاقَ عُقُوبَتِكَ ، وَ لَا يُبَرِّئُ نَفْسَهُ مِنِ اسْتِيجَابِ نَقِمَتِكَ
(11) اى خداى من، اگر تو با من چنين رفتار كنى، رفتار با كسى است كه منكر استحقاق عقاب تو نيست و هرگز خودش را از استحقاق انتقام تو تبرئه نمىكند.
﴿12﴾
تَفْعَلْ ذَلِكَ يَا إِلَهِي بِمَنْ خَوْفُهُ مِنْكَ أَكْثَرُ مِنْ طَمَعِهِ فِيكَ ، وَ بِمَنْ يَأْسُهُ مِنَ النَّجَاةِ أَوْكَدُ مِنْ رَجَائِهِ لِلْخَلَاصِ ، لَا أَنْ يَكُونَ يَأْسُهُ قُنُوطاً ، أَوْ أَنْ يَكُونَ طَمَعُهُ اغْتِرَاراً ، بَلْ لِقِلَّةِ حَسَنَاتِهِ بَيْنَ سَيِّئَاتِهِ ، وَ ضَعْفِ حُجَجِهِ فِي جَمِيعِ تَبِعَاتِهِ
(12) آرى اى خداى من، رفتار با كسى است كه ترسش از تو بيش از طمعش در توست، و كسى كه نوميدىاش از نجات، بيشتر از اميدش به رهايى است. البته نه به اين خاطر كه ياسش به درجهى نوميدى كامل و يا طمعش به مرتبهى غرور و غفلت رسيده باشد، بلكه به خاطر كمى نيكيهايش در كنار بديهايش و به خاطر ضعف استدلالش در جميع گناهانش.
﴿13﴾
فَأَمَّا أَنْتَ يَا إِلَهِي فَأَهْلٌ أَنْ لَا يَغْتَرَّ بِكَ الصِّدِّيقُونَ ، وَ لَا يَيْأَسَ مِنْكَ الُْمجْرِمُونَ ، لِأَنَّكَ الرَّبُّ الْعَظِيمُ الَّذِي لَا يَمْنَعُ أَحَداً فَضْلَهُ ، وَ لَا يَسْتَقْصِي مِنْ أَحَدٍ حَقَّهُ .
(13) و اما تو اى معبود من، شايستهى آنى كه صديقان به رحمت تو مغرور نشوند و خطاكاران از تو مايوس نگردند، چرا كه تو پروردگار بزرگى هستى كه فضل خود را از احدى منع نمىكنى و حق خود را از كسى بازخواست نمىنمايى
﴿14﴾
تَعَالَى ذِكْرُكَ عَنِ الْمَذْكُورِينَ ، وَ تَقَدَّسَتْ أَسْمَاؤُكَ عَنِ الْمَنْسُوبِينَ ، وَ فَشَتْ نِعْمَتُكَ فِي جَمِيعِ الَْمخْلُوقِينَ ، فَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى ذَلِكَ يَا رَبَّ الْعَالَمِينَ .
(14) ياد تو از هر آنچه ياد مىشود بالاتر است و نامهاى تو از هر اسمى كه به تو نسبت مىدهند، مقدستر است. و نعمتهاى تو در بين جميع مخلوقات منتشر است. و اى پروردگار عالميان، بر اين نعمتها سپاس و شكر، تو را مىسزد.