اوصاف عاشقان از دیدگاه امام على علیه السلام

شخصى نزد امیرالمومنین آمد و گفت : آقا جان عاشقان خدا چه کسانى هستند؟ امام این آیه کوتاه قرآن را خواند :

«اِنَّ اللّه َ مَعَ الَّذِینَ اتَّقَوا وَّالَّذِینَ هُم مُّحْسِنُونَ »⁸.بى تردید خدا با کسانى است که پرهیزکارى پیشه کرده اند و آنان که [ واقعاً ]نیکوکارند .

و سپس فرمود : «فَلَمْ یَقْنَعْ همَّامُ بِذلِکَ القَولِ حتّى عَزَمَ عَلَیْهِ»⁹ پرسید : على جان من نمى توانم قانع شوم، درباره عاشقان حق آن چه را در دل دارى، بیرون بریز : «فَتَثاقَلَ علیه السلام عَنْ جَوابِهِ» ؛ فرمود : سوال کننده، عزیز دلم، برادرم بیشتر از این از من نخواه براى تو حرف بزنم، همین یک آیه را بخوان، ببین، بفهم و برو.گفت : من نمى روم، بگو.امیرالمومنین هم فرمود : عاشقان خدا حدود نود علامت دارند، سپس شروع کرد به شمردن، به علامت نود که رسید ـ شاید هم بیشتر بوده ـ خدا امضایش را از روى روح این عاشق سوال کننده برداشت، نعره اى زد و جان داد.شخصى گفت : على جان به گونه اى حرف مى زدى که نمیرد، تو او را کُشتى. فرمود : نه، من او را نکشتم، امضاى خدا روى روح او تا این دقیقه بود، این امضا به واسطه زبان من برداشته شد، دیگر روح در این قفس نمى توانست بماند، شکست و رفت.خودش مى گفت : «و اللّه ُ لاَءبْنُ ابى طالِبٍ آنَسُ بِالمَوتِ مِنَ الطِّفلِ»¹⁰ ؛ واللّه قسم براى در آغوش گرفتن مرگ، پسر ابى طالب از طفلى که گرسنه است و سینه مادر را به دهان مى گذارد، عاشق تر است و براى او لذیذتر است.«الدُّنیا سِجْنُ المومِنِ»¹¹، ما در این جا زندانى هستیم، خودِ دنیا یک زندان است، بدن یک زندان است، خوراکى ها یک زندان است، پوشاکى ها یک زندان است.در بازار دو پیراهن خرید، یکى پنج هزار و دیگرى سه هزار دو نفرشان هم پیراهن نداشتند، نه خودش و نه قنبرش. آمدند پشت بازار، خرابه اى بود، پیراهن پنج هزارى را به قنبر داد، سه هزارى را خودش برداشت، قنبر گفت : آقا جان آخر شما رئیس جمهور مملکت هستید، این پیراهن پنج هزارى را شما بپوشید. گفت : قنبر از بدن لذتى نمى برم، بیخودى بپوشم که چه، تو حالا جوان هستى، غیر از من هستى، تو از پارچه خوشت مى آید، بپوش :

تو ذوق لعل خوبان را چه دانى	تو شور این نمکدان را چه دانى
تو را با اطلس و مخمل بود کار	قماش گلعُذاران را چه دانى