تسامح در طهارت ظاهرى غير از لزوم رعايت بهداشت در زندگى‏

البته، رعايت بهداشت در زندگى، غير از اين مطلبى است كه عرض كردم. بر مردم مسلمان، در همه جوانب حيات و زواياى زندگى، رعايت بهداشت، امرى لازم است؛ يعنى اگر شما به مقررات بهداشتى اسلام مراجعه كنيد، مى بينيد اسلام رعايت بهداشت در همه زواياى زندگى را لازم مى داند.

پيغمبراكرم صلّى الله عليه وآله و سلّم مى فرمايد: مرد و زنى كه شب غذا مى خورند، دندان هاى خود را خلال كنند، و علاوه بر خلال، مسواك نمايند؛ چون انسانى كه ذرات غذا در بن دندانش بماند، بوى ذرات مانده غذا در دهان، ملائكه رحمت را اذيت مى كند. «1» از اين بيان معلوم مى شود شب كه انسان مى خوابد، خداوند متعال قواى نامريى اى را بر انسان مى گمارد تا او بتواند از سر شب تا صبح راحت بخوابد، و آن قواى نامريى آدمى را از حوادث مختلف حفظ مى كنند «2»، و در مسأله مسواك حضرت فرموده، اگر بر امت من مسواك دندان امر مشكلى نبود و براى آن ها ايجاد سختى نمى كرد، من بر امتم مسواك كردن را واجب مى كردم.  بهداشت دهان و دندان، لباس، بدن، مو، جنازه مرده مسلمان كه سه غسل بر او واجب كرده، و حتى برنامه هاى مستحبى كه در دفن اموات اسلام آمده، همراه كردن كافور با مرده مسلمان، همه و همه، علل بهداشتى دارد. اگر شما به كتب مفصّل علمى كه تجزيه و تحليل اين احكام را در خود دارند، مراجعه كنيد، عظمت اسلام را بيش تر مى يابيد. ولى اين مسأله را نبايد با آن مسأله قبلى اشتباه كنيد. رعايت بهداشت تا سر حدّ وجوب دستور دارد، و ما نزديك به پنج هزار قانون بهداشتى داريم. در كتاب وسائل الشيعه، در جلد اول و دوم كتاب طهارت، نزديك به پنج هزار قانون در مكتب الهى دارد. ما در كره زمين، حتى در پيشرفته ترين كشورهاى صنعتى و تكنيكى، مانند آمريكا و شوروى اداره بهداشتى نداريم كه يك دهم مقررات بهداشتى ما را داشته باشند. خلاصه اين كه لزوم رعايت طهارت و بهداشت امرى است و تسامح در مسأله طهارت و نجاست براى آسانى زندگى امرى ديگر؛ چنان كه گفتيم، منظور ما در مسأله تسامح، فقط اين است كه آنچه را علم نداريم كه نجس است، براى ما پاك است، هر چند در واقع نجس باشد، و به عبارت ديگر، ما به آن نجاست واقعى كارى نداريم، و تنها به دانش ظاهرى خود نسبت به آن مورد كار داريم و اين كه نمى دانيم آن نجس است يا پاك.