اميرمؤمنان عليه السلام در نهج البلاغه مى گويد: قبل از اين كه پيغمبر اكرم صلّى الله عليه و آله و سلّم به رسالت مبعوث شود، عرب در عربستان خورنده آب بركه هايى بود كه از آب بارانى كه در چاله ها جمع شده بود، تشكيل مى شد. در اين آب، انواع حيواناتى كه علاقه مند به آب هستند، فراوان بودند. اين آب لجن داشت؛ غورباغه داشت؛ خاك و شن داشت؛ كرم داشت. چنين آبى خوراك عرب بود. غذا خوردن اعراب هم اعجاب انگيز بود. گرسنه كه مى شدند، ىك مار گردن كلفتى را در بيابان مى گرفتند و سر و دمش را مى زدند و آن را به سيخ مى كشيدند و مى خوردند. در بين آنان رحم نبود؛ هيچ قبيله اى امنيت نداشت؛ يعنى هر كس شب مى خوابيد، هيچ امنيتى نداشت و نمى دانست تا صبح عمرش به درازا مى كشد؛ چون قبايل ديگر حمله مى كردند و مردها را مى كشتند و تمام اثاث خيمه ها را غارت مى كردند؛ زن ها و دختران را هم به اسارت مى گرفتند ؛ هر كس هم بيش تر مى كشت، بيش تر غارت مى كرد و زنان بيش ترى را به اسارت مى گرفت. چنين كسى قهرمان قبيل مهاجم مى شد؛ يعنى آن ها شجاعت را جور ديگرى معنا مى كردند. آن ها نزديك به نُه گونه هم ازدواج داشتند. ما الآن در مملكت خودمان به عنوان مسلمان تنها دو نوع ازدواج داريم؛ ازدواجى كه به امر پيغمبر و ائمه، كلمات زيبايى را بين دختر و پسر مى خوانند، همان كلماتى را كه آرامش آور است؛ چون اين كلمات به امر خداست، و آن ها با هم ازدواج مى كنند. اما قبل از بعثت پيغمبر، نُه گونه ازدواج ديگر وجود داشت. نمى خواهم فضاى جلسه را تاريك بكنم و ادب منبر را بشكنم. اگر انسان كتاب هايى را كه اين نُه گونه ازدواج را شرح و تفصيل داده اند، بخواند، از تعجّب ماتش مى برد و مى بيند آن ها چقدر در امر غريز جنسى، از هر حيوانى پست تر شده بودند. خداوند در قرآن، نسبت به شمارى از اين ازدواج ها اعلام حرمت كرده است. شمارى از آن ها هم از بين رفت. امّا وقتى رسول خدا صلّى الله عليه و آله و سلّم آمد، چقدر با خودش بركت آورد؛ ادب آورد؛ خير آورد؛ بزرگوارى آورد؛ كرامت آورد. تمام اين اعراب را به كار مشروع مشغول كرد. پروند هنر را در جامع انسانى باز كرد. خدا خير بدهد به برخى از دانشمندان خارجى، مثل: گوستاولوبون فرانسوى و جرجى زيدان مسيحى كه يكى از آن ها در شش جلد كتاب خود ، و يكى ديگر هم در يك جلد كتابش ، ثابت كردند كه تمدّن امروز جهان و دانش امروز جهان، فقط و فقط ريشه در بعثت محمد بن عبدالله صلّى الله عليه و آله و سلّم دارد. ما مى ببينيم چقدر پيغمبر براى عالم و با سواد شدن مردم هزينه كرد. روزى كه پيغمبر آمد و گفت: «طَلَبُ الْعِلْمِ فَرِيضَهٌ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ.» روزى كه آمد و گفت: «اطْلُبُوا الْعِلْمَ وَ لَوْ بِالصِّينِ فَإِنَّ طَلَبَ الْعِلْمِ فَرِيضَهٌ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ.» روزى كه اگر اين متن روايت باشد كه گفت: «اطْلُبُوا الْعِلْمَ مِنَ الْمَهْدِ الَى اللَّحْدِ.» روزى كه آمد و گفت: در روز قيامت، شما را با عقل و علمتان ارزيابى مى كنند. روزى كه آمد و گفت: بهشت جاى عاقلان است و دوزخ جاى مردمِ جاهل و نفهم. آن روز انوشيروان داشت با مردم روم شرقى مى جنگيد كه براى ارتش بودجه كم آورد. به نخست وزيرش گفت: اگر ما اين بودجه را تأمين نكينم، از روميان شكست مى خوريم. پس اعلام كنيد به جبهه كمك بكنند. فردوسى كه فوكلى ها و كراواتى ها او را صد در صد قبول دارند و ما هم او را قبول داريم، مى گويد: پينه دوزى به انوشيروان پيغام فرستاد، من تا پيروزى ايران بر روم، خرج جنگ را مى دهم، در عوض، انوشيروان نوشته اى به من بدهد كه پسر من حقّ داشته باشد به مدرسه برود و درس بخواند. انوشيروان گفت: در كشور من، شاهزادگان، فرزندان وزرا و ارتشيان مقام بالا و فرزندان مؤبدان فقط حقّ تحصيل دارند. من حاضرم در اين جنگ شكست بخورم و ايران از دست برود، ولى بر خود، ننگِ اجازه دادن به اين كه بچ پينه دوزى برود درس بخواند را تحمّل نكنم. انوشيروان معاصر پيغمبر صلّى الله عليه و آله و سلّم بود. البته، قبل از وفات پيغمبر، از بين رفت. همان روز پيغمبر مى گفت: «طَلَبُ الْعِلْمِ فَرِيضَهٌ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ.» آن روز، آن حضرت درب تمام علوم را بر روى مردم گشود.
منبع : پایگاه عرفان
