وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ لِنَفْسِهِ وَ لِأَهْلِ وَلَايَتِهِ
امام سجاد عليهالسلام كه اين دعا را براى خود و اهلبيت خويش به درگاه خدا مىكند
﴿1﴾
يَا مَنْ لَا تَنْقَضِي عَجَائِبُ عَظَمَتِهِ ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ احْجُبْنَا عَنِ الْإِلْحَادِ فِي عَظَمَتِكَ
(1) اى خدائى كه عجائب عظمت و جلالش را حد و نهايت نيست درود فرست بر محمد و آل پاكش و از الحاد و عناد (و شرك و جدال) در بزرگى و عظمتت ما را دور ساز (يعنى در روج انسان با معرفت الهى چيزى از خدا و بزرگى و جلال او شگفتآور و حيرتانگيزتر نخواهد بود و عارفان ربانى پيوسته از خدا خواهند كه حق به تجلى نور عظمتش در قلب آنها قلوبشان را از ظلمت الحاد و شك و ريب و جدل در آن دور سازد و دائم حيران بزرگى و عظمت خويش گرداند)
﴿2﴾
وَ يَا مَنْ لَا تَنْتَهِي مُدَّةُ مُلْكِهِ ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَعْتِقْ رِقَابَنَا مِنْ نَقِمَتِكَ .
(2) و اى خدائى كه دوران سلطنتش را پايانى نه و انتهائى ندارد (بلكه ملك و شاهى او ازلى و ابدى و حكومتش بر ملك نامتناهى وجود و عوالم بىنهايت هستى سرمدى است) درود فرست بر محمد و آل پاكش و ما را از دوزخ انتقام (و عذاب قهر فراق) خود آزادى بخش
﴿3﴾
وَ يَا مَنْ لَا تَفْنَى خَزَائِنُ رَحْمَتِهِ ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اجْعَلْ لَنَا نَصِيباً فِي رَحْمَتِكَ .
(3) و اى خدائى كه گنجينههاى رحمت وسيع بىانتهايش فنا (و نقصان) پذير نيست (بلكه هر چه عطا كند بر خلق از آن رحمت بىنهايت هرگز كم و كاست نگردد عوالم ملك و ملكوت و غيب و شهود بىنهايت و كرات و منظومههاى شمسى و كهكشانهاى بىشمار رشحهاى از آن درياى رحمت است بلكه موجى از آن بحر جود و احسان الهيت است) درود فرست بر محمد و آل اطهارش و براى ما هم از رحمت واسعهات نصيبى كامل عطا فرما
﴿4﴾
وَ يَا مَنْ تَنْقَطِعُ دُونَ رُؤْيَتِهِ الْأَبْصَارُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَدْنِنَا إِلَي قُرْبِكَ
(4) و اى خدائى كه (نه تنها چشم ظاهر بلكه) چشم (بصيرت)ها(ى باطن صاحب نظران عالم از عارفان و حكيمان بلكه اولياء و انبياء الهى هم) در مادون مقام رويت و شهود حقيقت ذاتش منقطع و عاجز و حيران است (و جز آن قدر كه نور جمالش در آئينه قلوب خلق تجلى كند راه مشاهده او به روى عالميان بسته است و مراتب معرفت الهى از معرفت علم اليقين و عين اليقين و حق اليقين تا مراتب فناء و فناء عن الفناء و بقاء در فناء تمام بر حسب مراتب تجليات انوار جمال رويت است بر قلوب پاك عالمان ربانى و عارفان الهى پس هم لاندر كه الابصار ببصر ظاهر و باطن رويت و شهود كنه جمال حق محال است و هم رويت قلبى و شهود چشم باطن ممكن است و به مقدار معرفت و درجات تجليات ميسر و واقع است «ما كذب الفواد و ما راى» كلام خدا «الغيرك من الظهور ما ليس لك حتى يكون هو المظهر لك» كلام حضرت حسين عليهالسلام «و لم اعبد ربا لم از» كلام اميرالمومنين و سيد الموحدين است) پس (اى خداى مرئى و نامرئى) درود فرست بر محمد و آل پاكش و ما را به مقام قرب (و معرفت) خود نزديك فرما
﴿5﴾
وَ يَا مَنْ تَصْغُرُ عِنْدَ خَطَرِهِ الْأَخْطَارُ ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ كَرِّمْنَا عَلَيْكَ .
(5) اى خدائى كه هر امر بزرگى در مقابل شان بزرگيش كوچك است (هر چه در عالم با خطر و شان و جلال به نظر رسد هنگامى كه عظمت او را ياد كنيم همه كوچك شوند و به طور كلى هرگاه انسان به ياد بزرگى خدا سلطان عالم وجود افتد و عزت و جلال حق را تصور كند و فكر خود را در علوم و معارف الهى متوجه كند هر امر ذى شان و قدر و منزلت عالم در نظرش حقير و بىخطر و قدر بشمار آيد و پيش معنى خدا هيچيك از عجائب و غرائب و شگفتىهاى عالم او را شگفتآور و حيرتانگيز نباشد).
اى خدا درود فرست بر محمد و آل پاكش و براى خود به ما كرامت و عزت بخش (يعنى براى احياء دين و تعظيم شعائر و تعليم و نشر معرفت و توحيد خود) (در دو عالم) ما را كرامت (و شرافت و عزت بخش)
﴿6﴾
وَ يَا مَنْ تَظْهَرُ عِنْدَهُ بَوَاطِنُ الْأَخْبَارِ ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ لَا تَفْضَحْنَا لَدَيْكَ .
(6) و اى خدائى كه باطن باطن و سر السر هر خير عالم بر تو آشكار است (يعنى اخبار و آثار عالم وجود را كه معانى گوناگون و باطنهاى تو در تو و اسرار نهان در نهان بسيار است همه نزد تو و علم محيط تو آشكار است) (اى خداى آگاه بر اسرار اخبار) درود فرست بر محمد (ص) و آل (ع) پاكش و ما را (به معاصى و اعمال زشت) نزد خود رسوا و شرمگين مفرما.
﴿7﴾
اللَّهُمَّ أَغْنِنَا عَنْ هِبَةِ الْوَهَّابِينَ بِهِبَتِكَ ، وَ اكْفِنَا وَحْشَةَ الْقَاطِعِينَ بِصِلَتِكَ حَتَّى لَا نَرْغَبَ إِلَى أَحَدٍ مَعَ بَذْلِكَ ، وَ لَا نَسْتَوْحِشَ مِنْ أَحَدٍ مَعَ فَضْلِكَ .
(7) پروردگارا (درود فرست بر محمد و آل پاكش) و ما را به موهبت خود (و به لطف وجود و كرم بىحد و نهايت خويش) از عطاى اهل جود و سخاوت بىنياز گردان و از وحشت و هراس آنكه خلق از ما بريدند ما را به عطا و احسان خود كفايت فرما تا آنكه ما با بذل و عطاى تو و فضل و كرمت ابدا راغب به عطاى هيچ كس نباشيم و (با وجود انس با تو) متوحش از احدى نشويم و (دائم به ياد تو و به احسان تو با تو انس گيريم و از قطع و دورى مردم وحشت نكنيم)
﴿8﴾
اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ كِدْ لَنَا وَ لَا تَكِدْ عَلَيْنَا ، وَ امْكُرْ لَنَا وَ لَا تَمْكُرْ بِنَا ، وَ أَدِلْ لَنَا وَ لَا تُدِلْ مِنَّا .
(8) پروردگارا و تو تقدير و تدبير خود را به منفعت و سود ما قرار ده نه به ضرر و زيان ما و مكر و تدبيرت را بر له ما نه بر عليه ما مقرر فرما و دولت و حكومت را بر فتح و غلبه ما (بر دشمن) قرار ده نه بر شكست و خوارى ما
﴿9﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ قِنَا مِنْكَ ، وَ احْفَظْنَا بِكَ ، وَ اهْدِنَا إِلَيْكَ ، وَ لَا تُبَاعِدْنَا عَنْكَ إِنَّ مَنْ تَقِهِ يَسْلَمْ وَ مَنْ تَهْدِهِ يَعْلَمْ ، وَ مَنْ تُقَرِّبْهُ اِلَيْكَ يَغْنَمْ .
(9) پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاكش و ما را از قهر و غضب خود نگاهدار و به لطف و كرمت (از هر حادثهى ناگوار) محفوظ بگردان و ما را به سوى حضرتت هدايت فرما و دور از درگاه عنايتت مگردان كه اى خدا هر كس را تو نگهدارى كنى (از آفات عالم آسوده خاطر و) سالم خواهد بود و هر كس را تو هدايت كنى با علم و دانش (و سعادت) زيست خواهد كرد و هر كه را تو مقرب درگاه خود گردانى اين غنيمت (و فيروزى بزرگ) عالم است.
﴿10﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اكْفِنَا حَدَّ نَوَائِبِ الزَّمَانِ ، وَ شَرَّ مَصَايِدِ الشَّيْطَانِ ، وَ مَرَارَةَ صَوْلَةِ السُّلْطَانِ .
(10) پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاكش و شدت و سختيهاى حوادث عالم (و مشكلات روزگار) را از ما كفايت فرما و از شر و آسيب دامهاى شيطان (انس و جن) و تلخى صولت و قهر و اقتدار سلطان محفوظ دار (كه هرگز از جانب سلطان به ما جور و آزارى و بيم و ستمى نرسد بلكه از صولت و اقتدار پادشاهان آسايش و امنيت و بهره و خير نصيب ما گردان)
﴿11﴾
اللَّهُمَّ إِنَّمَا يَكْتَفِي الْمُكْتَفُونَ بِفَضْلِ قُوَّتِكَ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اكْفِنَا ، وَ إِنَّمَا يُعْطِي الْمُعْطُونَ مِنْ فَضْلِ جِدَتِكَ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَعْطِنَا ، وَ إِنَّمَا يَهْتَدِي الْمُهْتَدُونَ بِنُورِ وَجْهِكَ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اهْدِنَا .
(11) پروردگارا منحصرا آنانكه كفايت (به خيرات و رفع شرور) در عالم يافتند به فضل تو و حول و قوه و توانائى تو يافتند پس درود فرست بر محمد و آل پاكش و ما را هم كفايت فرما و هم اى خدا منحصرا آنانكه اهل عطا و بخشش شدند از فضل و جود تو اين بهره يافتند پس درود فرست بر محمد و آل پاكش و ما را هم از عطاى بىحد و حساب (و رحمت نامتناهى) خويش بهرهى كامل عطا فرما و منحصرا آنانكه هدايت يافتند به نور جمال تو يافتند (يعنى كسانى كه به راه معرفت و مقامات عاليه ايمان و به مراتب توحيد و درجات تسليم و رضا و رضوان هدايت يافتند و به سعادت نهائى و بهشت ابد نائل شدند همه به واسطه اشراق نور جمال ذات مقدس نور الانوار الهى است و بدون تجلى نور او در قلوب دلى مشتاقانه به راه خدا و طريق انبياء و اولياء خدا كه راه هدايت و سعادت ابد است نخواهد شتافت و اين هدايت ارائه الطريق نيست ايصال به مطلوبست كه از رحمت رحيمى و لطف خاص خداست و گرنه هدايت ارائه الطريق كه توسط انبياء و به رحمت رحمانى است به تمام عالم افاضه گرديده است (انا هديناه السبيل اما شاكرا و اما كفورا) پس اى خدا درود فرست بر محمد و آل پاكش و ما را هم به لطف خاص و كرامت مخصوص خويش هدايت فرما (و به مطلوب نهائى كه مقام قرب و شهود تو است نائل گردان)
﴿12﴾
اللَّهُمَّ إِنَّكَ مَنْ وَالَيْتَ لَمْ يَضْرُرْهُ خِذْلَانُ الْخَاذِلِينَ ، وَ مَنْ أَعْطَيْتَ لَمْ يَنْقُصْهُ مَنْعُ الْمَانِعِينَ ، وَ مَنْ هَدَيْتَ لَمْ يُغْوِهِ إِضْلَالُ الْمُضِلِّينَ
(12) اى خدا هر كس را توئى دوست و يار و ياورش ابدا ضررى از متاركه خلق نبرد (و از خذلان و دورى مردم به او زيانى نخواهد رسيد) و كسى را كه تو بر او كرم كنى و عطا بخشى منع و حرمان ديگران زيان به دو نرساند و هر كه را تو (به نور خود) هدايت كنى اضلال و رهزنى گمراه كنندگان گمراهش نتواند كرد (چون تمام قدرت و نعمت و رحمت عالم بدست لطف و جود و احسان تست)
﴿13﴾
فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ امْنَعْنَا بِعِزِّكَ مِنْ عِبَادِكَ ، وَ أَغْنِنَا عَنْ غَيْرِكَ بِإِرْفَادِكَ ، وَ اسْلُكْ بِنَا سَبِيلَ الْحَقِّ بِاِرْشَادِكَ .
(13) پس اى خدا درود فرست بر محمد و آل پاكش و ما را به مقام عزت و مناعت خود از (اظهار حاجت به ) بندگانت منع فرما و به كرمت از عطاى غير خود بىنياز گردان و ما را به ارشاد و رهنمائى خويش به راه حق و حقيقت (كه طريق خاصان و مقربان تست) رهبرى فرما
﴿14﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْ سَلَامَةَ قُلُوبِنَا فِي ذِكْرِ عَظَمَتِكَ ، وَ فَرَاغَ أَبْدَانِنَا فِي شُكْرِ نِعْمَتِكَ ، وَ انْطِلَاقَ أَلْسِنَتِنَا فِي وَصْفِ مِنَّتِكَ .
(14) پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاكش و سلامت (و بهجت و اخلاص) دلهاى ما را به ذكر عظمت خود قرار ده (و به ياد بزرگى و بزرگواريت روشن ساز) و آسايش تن و صحت بدن ما را به كار شكر نعمت و سپاسگزارى خود بدار و طلاقت زبان (و نطق و بيان) ما را به وصف نعم و احسان خويش گويا گردان.
﴿15﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْنَا مِنْ دُعَاتِكَ الدَّاعِينَ إِلَيْكَ ، وَ هُدَاتِكَ الدَّالِّينَ عَلَيْكَ ، وَ مِنْ خَاصَّتِكَ الْخَاصِّينَ لَدَيْكَ ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ .
(15) پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاكش و ما را از آن (پيشوايان توحيد و ايمان) قرار ده كه خلق را به سوى تو دعوت مىكنند و از آنانكه بندگان را به درگاه تو هدايت و دلالت مىكنند مقرر كن و ما را از بهترين خاصان نزد خود بگردان اى مهربانترين مهربانان عالم (يعنى خدايا ما را مقام پيشوائى بر دعوت و هدايت بندگانت عطا فرما و از بهترين خاصان و مقربان درگاهت به لطف و رحمتت قرار ده كه نه تنها خود به سوى تو رهبر شويم بلكه به واسطهى ارشاد و هدايت خلق به سوى تو باشيم.
رزقنا الله و اياكم