دعاى اشتياق
اين دعا نيز مانند بسيارى از دعاهاى ديگر صحيفه آغاز فرازهاى مختلفش را با درود بر محمد و آل شروع مى كند و به دنبال آن خواسته هاى خود را به درگاه خداوند عرضه مى دارد.
― در نخستين فراز امام عليه السلام عرض مى كند: (بار پروردگارا بر محمد و آلش درود فرست و ما را به سوى محبوب خود كه توبه و بازگشت از گناه است رهسپار فرما) (اللهم صل على محمد و آله، و صيرنا الى محبوبك من التوبه).
― و از آنجا كه حركت به سوى توبه با دورى از معصيت و گناه صورت مى پذيرد، مى گويد: (و ما را از آنچه در نزد تو ناپسند است كه همان اصرار (بر گناه مى باشد) جدا ساز) (و ازلنا عن مكروهك من الاصرار).
― و از اين نظر كه انسان در اين دنيا همواره بين رسيدن به منافع مادى و انتخاب و رسيدن به آخرت تعارض مى بيند و تصميم تقدم يكى بر ديگرى برايش دشوار است عرض مى كند: (بار خداوندا هرگاه بين دو نقص و زيان در دين يا دنيا قرار گرفتيم نقص را بر آنكه به سرعت فنا مى پذيرد (دنيا) وارد ساز و توبه را در آنكه بقايش طولانى است قرار ده (اللهم و متى وقفنا بين نقصين فى دين او دنيا فاوقع النقص باسرعهما فناء، و اجعل التوبه فى اطولهما بقاء).
― و چون تمايلات انسان در كشاكش زندگى او را به كارهاى مختلفى مى كشاند كه بعضى پسند خداوند و بعضى ناپسند است و ترجيح يكى بر ديگرى نياز به نيروى خارجى دارد در اين مورد امام مى گويد: خداوند (هرگاه ما آهنگ دو كار كنيم كه يكى از آن دو تو را از ما خشنود و ديگرى تو را بر ما خشمگين مى سازد ما را به سوى آنچه موجب خشنودى تو است متمايل ساز و نسبت به آنكه خشم تو را به همراه دارد از قوت و قدرتمان در انجام آن بكاه) (و اذا هممنا بهمين يرضيك احدهما عنا، و يسخطك الاخر علينا فمل بنا الى ما يرضيك عنا، و اوهن قوتنا عما يسخطك علينا).
― و از اين جهت كه نفس انسان اگر بدون كنترل باشد انسان را به هلاكت مى كشد امام مى گويد: خداوندا (و در اين مورد نفس ما و انتخاب و گزينش را آزاد مگذار چرا كه باطل را انتخاب مى كند مگر اينكه تو توفيق انتخاب حق را به او عنايت كنى، و همواره به انجام كارهاى بد فرمان مى دهد مگر اينكه مشمول رحمت تو واقع شود) (و لا تخل فى ذلك بين نفوسنا و اختيارها، فانها مختاره للباطل الا ما وفقت، اماره بالسوء الا ما رحمت).
― در دومين فراز از اين دعا با اشاره به آغاز خلقت انسان و ناتوانى و بى ارزشى او از خداوند در خواسته هائى دارد. نخست مى گويد: (بار خداوندا ما را از ضعف و ناتوانى آفريدى بنيان و اساس ما را بر سستى بنا نهادى، و از آبى بى ارزش آغازمان كردى بنابراين هيچ تحولى و حركتى براى ما جز با قوه و قدرت تو نيست و هيچ نيرو و توانائى براى ما جز با كمك و عزت تو وجود ندارد) (اللهم و انك من الضعف خلقتنا، و على الوهن بنيتنا، و من ماء مهين ابتداتنا، فلا حول لنا الا بقوتك، و لا قوه لنا الا بعونك).
― و به دنبال آن مى افزايد حال كه چنين است: (ما را به توفيق خود تاييد فرما و با ارشاد و راهنمائيت استوار ساز) (فايدنا بتوفيقك، و سددنا بتسديدك).
― و نيز اضافه مى كند: (چشم دلهاى ما را از آنچه كه مخالف محبت تو است نابينا ساز و هيچكدام از اعضاء و جوارح ما را در نافرمانيت نفوذ مده) (و اعم ابصار قلوبنا عما خالف محبتك، و لاتجعل لشى ء من جوارحنا نفوذا فى معصيتك).
― در جملات بعد باز با درود بر پيغمبر و آلش چند خواسته ى ديگر را به درگاه خداوند عرضه مى دارد مى گويد: (بار خداوندا بر محمد و آلش درود فرست و رازهاى دلهايمان، حركات اعضاء و جوارحمان، نگاههاى چشمانمان و سخنان زبانهايمان را در راهى قرار ده كه موجبات ثواب تو را فراهم آورند (اللهم فصل على محمد و آله، و اجعل همسات قلوبنا، و حركات اعضائنا و لمحات اعيننا، و لهجات السنتنا فى موجبات ثوابك).
― اين خواسته را بدان جهت طلب مى كنيم كه: (هيچ حسنه اى كه به وسيله ى آن مستحق پاداش تو مى شويم از ما فوت نگردد و هيچ سيئه اى كه به واسطه ى آن مستوجب عقاب تو مى گرديم بر ما باقى نماند) (حتى لا تفوتنا حسنه نستحق بها جزاءك و لاتبقى لنا سيئه نستوجب بها عقابك).