اخلاق خوبان، ص: 72

انسان هر چه باشد از خاك است. و خاك هر چه باشد پست است.

و كسی تكبر نكرد مگر آنكه حقير، زبون و خوار و خفيف شد.

«الا تَرَونَ كيفَ صَغَّرَ اللَّه «ابليس» بِتَكَبُرْ» «3»

آيا نمی بينيد كه خداوند چگونه شيطان را جهت تكبری كه روا داشت تحقير ساخت.

تعلق

و البته، دور از نظر نداريم كه تكبر ريشه در تعلق و دلبستگی انسان دارد.

انسانی كه به داشته های خود التفات می كند، و می بيند كه آنچه دارد در كف ديگران نيست، آلوده به كبر می شود، و خود را بزرگتر از ديگران می انگارد.

گاه همه آنچه دارد بيش نيست اما در خيال خود، گمان باطل می برد، و بيشتر می انگارد.

اينكه در روايات ما اكيداً تاكيد می شود كه به هيچ چيز دلبسته نباشيم، خود به حقيقت توصيه ای برای نيالودنِ خويش به خصلتِ شوم و ناپسند كبر است.

از اين رو بايد گفت دل ندادن به داشته های خويش، كبر را از ميان می برد.

______________________________
(1) ابو سعيد ابو الخير.

(2) سعدی.

(3) نهج البلاغه، خطبه 2.